zaburzenia osobowości Flashcards
ile % populacji
10-13%
kryteria
- odmienność w zakresie procesów poznawczych, uczuciowości, panowania nad impulsami, postępowania w kontaktach międzyludzkich
- nieelastyczność, nieprzystosowanie występujące w sytuacjach zarówno społecznych jak i indywidualnych
- osoba cierpi przez to lub zadaje cierpienie innym
- długi czas trwania, początek w dzieciństwie/adolescencji
- wykluczyć inne choroby
wiązka A- cechy
- ekscentryczność
- dziwaczność
wiązka A- wymień
- paranoiczne
- schizoidalne
- schizotypowe
wiązka B- cechy
nadmierna emocjonalność
- niestabilność
- teatralność
wiązka B- wymień
- antyspołeczne
- borderline
- histrioniczne
- narcystyczne
wiązka C- cechy
- lęk, obawy
- brak poczucia bezp
wiązka C- wymień
- unikająca
- obsesyjno-kompulsywna
- zależna
opisz osobowość paranoiczną
- podejrzliwość, błędne pojmowanie przyjaznych działań jako wrogich
2 sztywne poczucie własnych praw, niewspółmierne do aktualnych potrzeb wynikających z sytuacji - tendencja do przeceniania własnego znaczenia, utrwalona postawa ksobna
- poczucie bycia atakowanym, duża wrażliwość na niepowodzenia, odrzucenie
- długotrwałe przeżywanie przykrości, żywienie urazy
- silna potrzeba kontroli i izolacji
- nawracające podejrzenia niewierności partnera
opisz osobowość schizoidalną
- budowanie poczucia bezpieczeństwa poprzez unikanie bliskości => brak odczuwania potrzeby kontaktów z ludźmi, brak bliskich przyjaciół
- samotnictwo
- niezainteresowanie oceną innych (ani krytyką, ani pochwałą)
- znikome działania służące przyjemności, także seksualnej
- pochłonięcie introspekcją
- niewrażliwość wobec konwenansów i zasad
opisz osobowość schizotypową
- myślenie magiczne, bycie przesądnym, wiara w jasnowidzenie itp.
- dziwaczne myślenie lub używanie dziwacznego języka (drobiazgowego, metaforycznego)
- brak przyjaciół
- lęk społeczny (niespowodowany złą oceną samego siebie, tylko obawami paranoidalnymi)
- nietypowe doświadczenia spostrzeżeniowe, iluzje cielesne
- osobliwe zachowanie lub wygląd
opisz osobowość antyspołeczną
=dyssocjalna, antysocjalna
- nieprzestrzeganie zasad i prawa, postawa braku odpowiedzialności
- impulsywność, lekceważenie zasad bezp
- brak poczucia winy, żalu
- chłód emocjonalny, nieliczenie się z uczuciami innych
- niemożność utrzymania stałych związków przy braku problemu z ich nawiązywaniem
- niska tolerancja frustracji, niski próg wyzwalania agresji
- skłonność do obwiniania innych
opisz osobowość chwiejną emocjonalnie typu impulsywnego
1, niestabilność emocjonalna, zmienność nastrojów, drażliwość
- brak kontroli impulsów
- częste wybuchy gniewu i zagrażających zachowań w odp. na krytykę ze strony innych
- brak przewidywania konsekwencji swoich niebezp. działań
opisz osobowość chwiejną emocjonalnie typu borderline
- niestabilność emocjonalna
- zaburzony obraz samego siebie, własnych celów i preferencji (także seks)
- uczucie wewnętrznej pustki
- skłonność do wchodzenia w burzliwe, krótki związki
- samouszkodzenia i groźby suicydalne w odp na stres np. zerwanie
- dążenie do uniknięcia odrzucenia
opisz osobowość histrioniczną
- ciągła potrzeba zainteresowania ze strony otoczenia, stałe poszukiwanie podniet i doceniania przez innych
- przesadny, nieadekwatny, teatralny sposób wyrażania emocji, dramatyzowanie
- płytka i chwiejna uczuciowość
- niestosowna uwodzicielskość
- nadmierna koncentracja na atrakcyjności fiz.
osobowość obsesyjno kompulsywna opisz
- anankastyczna
1. perfekcjonizm
2. sumienność, skrupulatność
3. zaniedbywanie przyjemności
4. uległość wobec zasad
5. sztywność mechanizmów zachowań, i upór
6. pojawianie się natarczywych, niechcianych myśli i impulsów
7. kontrola psychiczna w relacjach interpersonalnych, panowanie nad swoimi (+ i - ) emocjami - skłonność do anoreksji
unikająca osobowość opisz
- izolacja społeczna
- poczucie nieprzystosowania, indywidualnej nieatrakcyjności
- przewrażliwienie na negatywne oceny, nadmierna wrażliwość na bycie krytykowanym i odrzucanym
- uczucie niepokoju, napięcia
- niechęć do wchodzenia w bliższe związki, o ile nie zapewniają akceptacji
- ogr. styl życia z powodu potrzeby poczucia bezp
- rzadko werbalizują swoje uczucia w sposób prawdziwy
zależna osobowość opisz
- nadmierna potrzeba bycia pod czyjąś opieką
- przesadne podporządkowanie się innym
- nadmierne przywiązanie w relacjach
- lęk dotyczy pozbawienia wsparcia i opieki (nie jest reakcją na przewidywane odrzucenie)
- odrzucenie powoduje uczucie pustki i wściekłość (jak w borderline)
- brak inicjatywy w kwestii zajmowania się swoim życiem
- chcą na kogoś przełożyć ciężar odpowiedzialności za własne decyzje
- postrzeganie siebie jako bezradnego, niekompetentnego i bezsilnego
narcystyczna osobowość opisz
- przekonania wielkościowe co do swojej osoby i osiągnięć
- wrażliwość na krytykę
- ciągła potrzeba aprobaty (“największą karą jest brak pochwał”)
- brak zdolności współodczuwania
- ciągła potrzeba potwierdzania swojej wysokiej samooceny przez zewnętrzne wzmocnienia tj. pochwały
- nadmierne zaabsorbowanie własną osobą
- odbierane jako osoby aroganckie, wyniosłe, którym inni mają się podporządkować i spełniać ich polecenia i prośby (w zamian za przywilej bycia obok nich)
- egocentryzm
- krytyczne rozmyślania o własnych uwarunkowaniach zewn (wyglądzie)
- często odnoszą sukcesy i są podziwiani
z czym różnicujesz osobowość schizoidalną?
z z. Aspergera
z czym różnicujesz osobowość antyspołeczną?
z ADHD, z psychozą, z zaburzeniami zachowania
z czym różnicujesz borderline?
z zaburzeniami afektywnymi
z czym różnicujesz osobowość zależną?
z agorafobią
jakie leczenie w zaburzeniach osobowości?
psychoterapia długoterminowa, zwykle indywidualna
NIE FARMAKOTERAPIA
w którym zaburzeniu osobowości zaburzenie zwiększ się z wiekiem?
w paranoicznej (w pozostałych zmniejsza się z wiekiem)
osobowość dyssocjalna M:K?
10:1
osobowość dyssocjalna- czynniki ryzyka
ojciec dyssocjalny
patologia
alko
zaburzenia zachowania w dzieciństwie
czynniki ryzyka borderline
przemoc fizyczna/psychiczna/seks w dzieciństwie
jak się skończy niepozwalanie M na wyrażanie lęku i łączenie lęku z wrogością do innych?
osobowością paranoiczną
jak się skończy brak przyzwolenia na spontaniczne emocje i potrzeba kontroli nad soba i otoczeniem?
osobowością anankastyczną
M dążący do wysokiej pozycji społecznej?
osobowość narcystyczna
M czujący przyzwolenie na wyrażanie agresji
osobowość dyssocjalna
