Psychopatologia Flashcards
zespół maniakalny
- wzmożony napęd psychoruchowy
- przyspieszony tok myślenia
- podwyższony nastrój
char. dla zaburzeń afektywnych dwubiegunowych
zespół urojeniowo- depresyjny
- zaburzenia myślenia (urojenia)
- obniżony nastrój
- syntymiczne wysycenie
- spowolnienie psychoruchowe
spostrzeżenia- bodziec?
-bodziec działa w danym momencie na narząd zmysłu
wyobrażenie- bodziec?
bodziec nie działa w danym momencie na narząd zmysłu
sąd realizujący
poczucie realności;
przekonanie o istnieniu spostrzeganego przedmiotu
a) prawidłowy- przedmiot rzeczywiście istnieje
b) fałszywy- przedmiot nie istnieje
sąd klasyfikujący
poprawność rozpoznania;
rozpoznanie “co to jest”
pareidolie
nierealne spostrzeżenie z realnego, nieostrego tła (np. chmur); brak poczucia realności
iluzja- inaczej
złudzenie
iluzja
zawsze w obecności bodźca;
sąd realizujący prawidłowy (przedmiot istnieje)
sąd klasyfikujący błędny (błędne rozpoznanie co to jest)
czy iluzje mogą być fizjologiczne?
tak, ale tylko jeśli łączą się z krytycyzmem i sądem korygującym np. złudzenia geometryczne;
synestezja
litery mają swoje stałe kolory, dźwięki konkretny zapach; odmienny sposób odbioru wrażeń, a nie zaburzenie
omamy- inaczej
halucynacje
omamy- sąd realizujący?
brak
omamy- df
spostrzeżenia nieistniejących w rzeczywistości przedmiotów, którym towarzyszy błędny sąd realizujący (przekonanie, że przedmiot rzeczywiście istnieje);
dobiegają z rzeczywistej przestrzeni (tym się różnią od omamów rzekomych);
najczęściej świadczą o zmianach strukturalnych OUN
omamy- rodzaje
- wzrokowe
- słuchowe
- węchowe
- smakowe (najrzadziej)
- czuciowe
a) czucie skórne (dotykowe np. kłucie na pow. skóry)
b) czucie cenestetyczne (wewnętrzne; np. kłucie w obszarze narz. wewn.)
c) kinestetyczne (czucie ruchu, równowagi np. unoszenie się, spadanie)
czym się różni iluzja od omamu?
w omamach brak obiektywnie istniejącego przedmiotu oraz silne, niekorygowane poczucie realności spostrzeżenia
objaw Liepmanna
u chorego wywołujemy omamy wzrokowe poprzez delikatny ucisk na gałki oczne;
char. dla majaczenia alkoholowego
objaw Reichardta
=czystej kartki
chory czyta z niezapisanej kartki to, co sugeruje mu badający
objaw Aschaffenburga
pod wpływem sugestii chory rozmawia przez wyłączony telefon
objaw nawlekania nitki
chory nawleka nieistniejącą nić na nieistniejącą igłę pod wpływem sugestii
omamy- podział
a) proste (błyski, cienie, szmery, trzaski)
b) złożone (przedmioty, osoby, zwierzęta, głosy, tykanie zegara, muzyka, szczekanie)
głosy omamowe- rodzaje
a) komentujące
b) imperatywne (rozkazujące)
c) dialog omamowy (rozmowy)
omamy hipnagogiczne
fizjolog;
podczas zasypiania;
wyraziste wyobrażenia (wzrokowe, słuchowe, kinestetyczne), które mogą przechodzić w marzenia senne
omamy hipnopompiczne
=wybudzeniowe;
fizjologiczne;
po przebudzeniu z koszmaru sennego, towarzyszy im dezorientacja i brak krytycyzmu, ale dość szybko pojawia się prawidłowy sąd realizujący
pseudohalucynacje- inaczej?
omamy rzekome
pseudohalucynacje- opisz
lokalizowane w nieadekwatnej przestrzeni (kosmos, wnętrze brzucha);
najczęściej objaw psychozy ze spektrum schizofrenii
halucynoidy
spostrzeżenia powstające bez udziału bodźców, którym towarzyszy krytycyzm (chory wie, że są objawem choroby);
najczęściej objaw uszkodzenia OUN
jakie badanie robimy, jeśli pacjent ma halucynacje lub halucynoidy?
badanie obrazowe OUN
omamy a nastrój
a) zgodne z nastrojem np. depresyjny nastrój i głosy potępiające chorego, maniakalny nastrój i głosy wychwalające uzdolnienia chorego
b) niezgodne z nastrojem np. chory z obniżonym nastrojem słyszy głos “o, znowu tu przyszedł, ciekawe po co?”
objawy ogniskowe, wymień kilka
agnozje, apraksje, afazje
agnozja=?
niemożność poznawania zjawisk i przedmiotów
agnozja wzrokowa- uszkodzenie czego?
płatu potylicznego
na czym polega agnozja wzrokowa?
niemożność syntezy wrażeń wzrokowych- chory nie jest w stanie rozpoznać przedmiotów, które widzi, ale rozpoznaje je dotykiem
agnozja słuchowa- opisz
niemożność rozpoznawania źródeł podniet słuchowych na podstawie wrażeń wyłącznie akustycznych; często współwystępuje z afazją
afazja czuciowa- co to
niemożność rozumienia słów; uszkodzenie ośrodka czuciowego mowy tj. Wernickego (u praworęcznych tylna część górnego płata skroniowego lewego)
afazja ruchowa- co to
niemożność wysłowienia się;
chory wydaje nieartykułowane dźwięki, niezrozumiałe dla otoczenia krzyki;
uszkodzenie ośrodka ruchowego mowy tj. pole Broka
afazja amnestyczna
niemożność przypomnienia sobie nazw znanych wcześniej przedmiotów; uszkodzenie dolnej cz. płata skroniowego lewego
apraksja- co to
pacjent traci możliwość wykonywania określonych celowych ruchów, przy braku niedowładów i niezborności;
uszk. kory ruchowej przedczołowej
prozopagnozja- inaczej
asocjacyjna agnozja twarzy
prozopagnozja- opisz
pacjent rozpoznaje, że twarz jest twarzą, ale nie poznaje czyja ona jest (dotyczy także własnej twarzy); uszk. zazwyczaj prawej półkuli mózgu;
obustr. uszk. pł. potylicznych lub 1-str z uszk. ciała modzelowatego
apercepcyjna agnozja twarzy
trudność w rozpoznaniu twarzy; pacjent nie odróżnia twarzy od innych od innych obiektów np. ręki
depersonalizacja
zmiana postrzegania własnej osoby, poczucie oddzielenia się od własnej osoby, staniu się zewnętrznym obserwatorem swojego umysłu/ciała; poczucie obcości lub nierealności siebie lub części swojego ciała;
derealizacja
zmieniona percepcja otaczającej rzeczywistości, która wydaje się nierealna, dziwna, obca
omamy pedunkularne
doznania obejmujące sceny zawierające liczne postacie o żywych barwach; uszkodzenie pnia mózgu;
b. rzadko występują
podział pamięci ze względu na długość
a) ultrakrótka= bezpośrednia= ikoniczna= sensoryczna= rejestr sensoryczny ~1s
b) krótkotrwała (kilka s do kilkunastu min)
- 7 +/- 2 elementy
- zapamiętywanie szybkie, bez wysiłku
- dostęp do zapamiętanych inf łatwy
- wrażliwość na zapominanie znaczna
c) długotrwała
- czas przechowania i zakres nieogr.
- wrażliwość na zapominanie niewielka
- proces zapamiętywania trudny
- gromadzenie inf w postaci synaptycznych lub biochem. śladów pamięciowych
- efekt konsolidacji śladów pamięciowych
podział pamięci długotrwałej
a) deklaratywna (“że”)
- epizodyczna= autobiograficzna (pamięć zdarzeń; “pamiętam”)
- semantyczna (wiedza na temat pojęć; “wiem”)
b) niedeklaratywna= proceduralna= operacyjna (“jak” tj. sposób wykonania czynności)
pamięć deklaratywna- opisz
- char. jawny
- jej treści mogą zostać uświadomione, zwerbalizowane
pamięć niedeklaratywna- char
-char. utajony
zaburzenia ilościowe pamięci- podział
- hipermnezja
- hipomnezja
- amnezja
- ekmnezja
hiperamnezja
zdolność pamięci do nieogr. odtwarzania utrwalonych przeżyć;
brak znaczenia klinicznego;
może pojawić się w stanach ekstatycznych, pod wpływem silnych emocji albo środków halucynogennych
hipoamnezja
obniżona zdolność odtwarzania wspomnień, przechowywanych w pamięci KRÓTKO I DŁUGOTRWAŁEJ
amnezja
=luka pamięciowa
okres z przeszłości niepokryty śladem pamięciowym;
zaburzenie zapamiętywania, przechowywania lub odtwarzania śladów pamięciowych
(całk/częściowa, trwała/przemijająca, wsteczna/następcza)
ekmnezja
zafałszowanie pamięci, polegające na zachowaniu w pamięci zdarzeń z przeszłości i przeżywaniu ich jako aktualnych (traktowanie przeszłości jako teraźniejszości)
zaburzenia jakościowe pamięci- podział
=paramnezje
- allomnezje
- iluzje pamięci
- kryptomnezje
- złudzenia utożsamiające - pseudomnezje
- omamy pamięci
- konfabulacje
hipoabulia
osłabienie napędu psychoruchowego
abulia
zahamowanie napędu psychoruchowego
osłupienie- inaczej
stupor, sopor
stupor df
stan, w którym pacjent pozostaje w całkowitym lub częściowym bezruchu i nie reaguje na podniety zewnętrzne
np. przy silnym strachu
* też w ocenie przytomności sopor=stupor=stan półśpiączki, kiedy pacjent jest w głębokim śnie i pod wpływem mocnych bodźców reaguje, ale się nie wybudza
wzmożenie napędu psychoruchowego- charakterystyka
- np. upojenie alkoholowe, hipomania i mania (podwyższony nastrój)
a) mierne - chory jest twórczy, aktywny zawodowo i społecznie
b) znacznie- chory jest niespokojny, nadmiernie ruchliwy, gadatliwy, agresywny, gonitwa myśli, nie odczuwa zmęczenia fizycznego
obniżenie napędu psychoruchowego
spadek liczby, zakresu, tempa podejmowanych działań, zmniejszenie chęci i brak energii
zwolnienie tempa myślenia i wypowiedzi
stereotypie słowne
wielokrotne bezsensowne powtarzanie tych samych dźwięków, słów, zdań
natręctwa myślowe
prowadzą do natrętnych czynności
gibkość woskowa
utrzymywanie pozycji ciała, często niewygodnej, nadanej przez ułożenie kończyny chorego (nawet przez dłuższy czas)
echolalia
automatyczne powtarzanie słów zasłyszanych w otoczeniu
np. w stanach osłupieniowych, schizofrenii, stany dementywne, u osób niepełnosprawnych intelektualnie
echopraksja
automatyczne wykonywanie obserwowanych u innych ruchów
np. w stanach osłupieniowych, schizofrenii, stany dementywne, u osób niepełnosprawnych intelektualnie
negatywizm bierny
chory nie spełnia żadnych poleceń
negatywizm czynny
pacjent wykonuje czynność odwrotną niż polecona
awolicja
brak woli lub jej poważne ograniczenie
char. dla schizofrenii
ambitendencja
jednoczesne występowanie sprzecznych dążeń
np. nie jestem chory, ale leki będę przyjmował
np. w schizofrenii
paragnomen
impulsywne, nieumotywowane, gwałtowne czyny, zdarzające się czasem w przebiegu schizofrenii np. nieuzasadnione pobicie
facylitacja społeczna
obecność innych osób wywiera intensyfikujący wplyw na zachowania jednostki
próżniactwo społeczne
zmniejszenie przez jednostkę wysiłku wkładanego w pracę grupową w porównaniu z wysiłkiem wkładanym przez nią podczas wykonywania tego zadania indywidualnie
piromania
podpalanie wykonywane pod wpływem silnego afektu lub popędu, któremu chory nie jest w stanie się przeciwstawić
kleptomania
kradzieże wykonywane pod wpływem silnego afektu lub popędu, któremu chory nie jest w stanie się przeciwstawić
wymień psychopatologiczne działania popędowe
- piromania
- kleptomania
- bezcelowe wędrowanie
- nadmierna żarłoczność
- popęd samozachowawczy (brak=> myśli samobójcze)
wymień zaburzenia spostrzegania
- pareidolie
- złudzenia= iluzje
- omamy= halucynacje
- omamy rzekome= pseudohalucynacje
- halucynoidy= parahalucynacje
wymień podział zaburzeń myślenia
a) treści
b) formy
- toku
- funkcji (struktury)
wymień zaburzenia treści myślenia
- urojenia
- myśli nadwartościowe
- myśli natrętne
- automatyzmy psychiczne
wymień zaburzenia toku myślenia
- gonitwa myśli
- spowolnienie/zahamowanie myślenia
- otamowanie (blokada) myślenia
- mutyzm
- słowotok
- perseweracje, stereotypie, iteracje
- natłok myślenia (mantyzm)
- drobiazgowość/ rozwlekłość
- uskokowość
- werbigeracje
- echolalia
wymień zaburzenia funkcji myślenia
- zubożenie myślenia
- myślenie paralogiczne
- myślenie magiczne
- myślenie nieskładne
- myślenie niekomunikatywne
- rozkojarzenie
- splątanie
- afazja
wymień rodzaje urojeń
- proste
- paranoiczne
- paranoidalne
- oniryczne
- inkoherentne
wymień rodzaje urojeń ze względu na zabarwienie emocjonalne
a) syntymiczne (zgodne z nastrojem)
b) atymiczne (pozbawione emocji)
c) paratymiczne (niezgodne z nastrojem)
d) katatymiczne (życzeniowe, odrealnione)
wymień rodzaje urojeń ze względu na treść
- prześladowcze
- odnoszące (ksobne)
- oddziaływania (owładnięcia, wpływu)
* nasyłania/zabierania myśli - odsłonięcia myśli
- błędnego utożsamiania osób
- zazdrości (niewierności)
- somatyczne
* hipochondryczne - wielkościowe
- depresyjne
- winy, grzeszności, kary
- nihilistyczne
- zubożenia
- erotyczne
- katatymiczne
wymień zaburzenia poznawcze
- spostrzegania
- pamięci
- uwagi
- myślenia (i mowy)
4A
char. dla schizofrenii ambiwalencja i ambisentencja autyzm afekt tępy zaburzenia asocjacji
allomnezje
nieadekwatne, zafałszowane odtwarzanie rzeczywistych wspomnień
pseudomnezje
wspomnienia rzekome;
dotyczą zdarzeń, które nigdy nie zaistniały, ale pacjent traktuje je jako rzeczywiste
iluzje pamięci
=złudzenia pamięci;
zniekształcenia treści zapamiętywanych zjawisk, u którego podłoża leżą skrajne emocje;
jeśli u ich podłoża leżą zaburzenia psychotyczne- pozostają nieskorygowane, a jeśli nie to zostają skorygowane
kryptomnezje
reprodukcje dawnych śladów pamięciowych, które pacjent umiejscawia współcześnie, jednak bez świadomości ich wtórności;
w ch. org mózgu lub u osób z ilościowymi zaburzeniami świadomości
nieświadomy plagiat
u jego podłoża leży kryptomnezja;
osoba błędnie przypisuje sobie autorstwo cudzego utworu
glosolalia
u jego podłoża leży kryptomnezja;
osoba mówi językiem, którego według subiektywnego przekonania do tej pory nie znała
złudzenia utożsamiające
deja vu/vecu
błędne postrzeganie i umiejscawianie w czasie przeżywanej sytuacji
omamy pamięciowe- co to?
pacjent wypowiada wspomnienia, które nie odpowiadają żadnym realnym zdarzeniom, a o których przeżyciu jest przekonany; są to urojenia rzutowane na przeszłość
omamy pamięciowe- różnica z konfabulacjami
- w omamach pamięciowych nie ma wypełniania luki pamięciowej
- omamy pamięciowe- niezmienna treść; konfabulacje- treść zmienna
- omamy pamięciowe- niepodatna na sugestie, konfabulacje- podatna na sugestie
- omamy pamięciowe- wysycenie syntymiczne; konfabulacje- wysycenie atymiczne, paratymiczne, katatymiczne
- omamy pamięci- zwykle z. psychotyczne; konfabulacje- org uszk. OUN
konfabulacje
fałszywe wspomnienia służące do wypełniania luk pamięciowych u chorych z głębokimi zaburzeniami zapamiętywania; wykazują zmienną treść pod wpływem otoczenia
w jakich zespołach występują omamy pamięciowe?
w zespołach psychotycznych
jak inaczej nazywają się omamy pamięciowe w zespołach psychotycznych?
urojeniowe zafałszowanie śladów pamięciowych, urojenia pamięci
urojenia proste
- pojedyncze, mało rozbudowane
- syntymiczne lub katatymiczne
- prosta interpretacja, rozwinięcie innych obj. np. omamów
- bez tendencji do systematyzacji czy dezintegracji
urojenia paranoiczne
- usystematyzowane
- możliwe do zaistnienia
- udowadniane logiczne
- syntymiczne/katatymiczne wysycenie
- spójne z osobowością
- o prawidłowej treści
np. moja rodzina jest w niebezpieczeństwie, śledzą mnie, zamontowali kamery w moim mieszkaniu
urojenia paranoidalne
- niemożliwe do zaistnienia
- nieprawdopodobne
- niepowiązane wzajemnie ze sobą
- porozrywane
- dziwaczne
- atymiczne/paratymiczne wysycenie
- oderwane od osobowości i realiów życia chorego
np. na oddziale jest pacjent, który mówi po rosyjsku, ktoś zostawił na moim łóżku reklamówkę, Bóg jest wspaniałomyślny
urojenia oniryczne
- niekonsekwentne
- intensywnie wysycone emocjonalnie, chory ma poczucie aktywnego udziału
- całość przeżywania przypomina marzenia senne
- mogą dotyczyć końca świata, katastrofy, wojny
urojenia inkoherentne
=niespójne
- brak wszelkiej spójności
- zmienność treści
- poszczególne wypowiedzi są uderzająco absurdalne
urojenia df
- nieprawidłowe treści
- sądy pochodzenia chorobowego
- którym tow. silne odczucie oczywistości
- mają indywidualny i wyobcowany kontekst
- są niekorygowalne mimo pewnych dowodów ich fałszywości
urojenia prześladowcze
ich tematem jest domniemane prześladowanie, wrogość otoczenia, atakowanie, śledzenie, oszukiwanie chorego, dokuczanie mu lub spiskowanie przeciwko niemu
urojenia odnoszące- inaczej?
ksobne
urojenia odnoszące
przekonanie, że obiekty, wydarzenia, osoby z otoczeni lub ich zachowanie mają z chorym szczególny związek oraz że uwaga otoczenia jest w szczególny sposób skupiona na chorym
urojenia oddziaływania- inaczej
wpływu, owładnięcia
urojenia oddziaływania
przekonanie, że uczucia, myśli lub działania chorego pozostają pod wpływem lub kontrolą zewnętrznych sił bądź osób; ew. chory może przypisywać sobie możliwość wpływu na inne osoby
urojenia nasyłania/zabierania myśli
szczególna forma urojeń oddziaływania; ich treść stanowi przekonanie, że inne osoby lub siły zewnętrzne przesyłają myśli do umysłu chorego lub usuwają z jego umysłu jego własne myśli
urojenia odsłonięcia myśli
przekonanie, że myśli chorego są bez jego udziału przekazywane innym osobom
urojenia ugłaśniania myśli
przekonanie, że myśli pacjenta są słyszane przez otoczenie
urojenia błędnego utożsamiania osób
przekonanie, że znane pacjentowi osoby nie są tymi osobami, ale ich sobowtórami lub, że osoby bliskie przyjmują postać osób obcych
urojenia zazdrości/niewierności
fałszywe przekonanie o niedotrzymywaniu wierności przez partnera
urojenia hipochondryczne
nieuzasadnione przekonanie o domniemanej poważnej i zagrażającej chorobie
urojenia wielkościowe inaczej
wyższościowe
urojenia wielkościowe
przekonanie na temat własnej wyjątkowości, wielkości, niepospolitości, szczególnego znaczenia
urojenia depresyjne
przekonanie o zaniżonej wartości siebie, własnych cech, możliwości, pozycji społecznej
urojenia winy, grzeszności, kary
przypisywanie sobie czynów nagannych moralnie, przekonanie, że to, czego doświadcza chory jest karą za popełnione przez niego czyny lub że inni muszą za nie pokutować
urojenia nihilistyczne
przekonanie, że sam chory, fragment jego ciała lub świat nie istnieje
urojenia zubożenia
dotyczą domniemanej ruiny finansowej pacjenta lub osób z jego otoczenia
inteligencja
zdolność przystosowania się do okoliczności dzięki dostrzeganiu abstrakcyjnych relacji, korzystaniu z uprzednich doświadczeń i skutecznej kontroli nad własnymi procesami poznawczymi
spowolnienie/zahamowanie myślenia
całkowite zatrzymanie wątku myślowego, który dotychczas przebiegał w sposób spowolniony; w stanach katatonicznych
blokada/zatamowanie myślenia
otamowanie;
dotychczas sprawnie przebiegający wątek myśli ulega nagłemu zatrzymaniu;
gdzie występuje blokada/zatamowanie myślenia
schizofrenia, ch. org mózgu, zaburzenia świadomości
gonitwa myśli
skrajne przyspieszenie toku myślenia, wypowiadanie wielu (zwykle chaotycznie powiązanych treści;
słowotok
mutyzm
brak reakcji słownej mimo poleceń i zachęt kierowanych do chorego
mutyzm wybiórczy
brak reakcji słownej mimo poleceń i zachęt kierowanych do chorego dotyczący jedynie wybranych osób i sytuacji
perserweracje/stereotypie/iteracje
uporczywe powtarzanie tej samej czynności mimo zaniku wywołującej ją przyczyny
mantyzm
poczucie uciążliwego nadmiaru spontanicznie pojawiających się kolejnych wątków i tematów myślenia, zwykle zakłócających wątek myślenia i wyrażający się w ograniczeniu płynności, jasności, zwartości wypowiedzi
drobiazgowość, rozwlekłość
inicjowanie nowych, zwykle zbędnych wątków mimo nieukończenia już rozpoczętych, co powoduje oddalenie się od wątku głównego
uskokowość
powtarzające się reagowanie na różne pytania odpowiedziami, które są tylko nieznacznie związane z treścią pytania lub w ogóle nie nawiązują do jego treści
werbigeracje
stereotypie słowne, często występujące z ruchowymi;
wystukiwanie rytmu, powtarzanie słów, zgłosek nietworzących sensownej całości, a połączonych podobieństwem dźwięku
alogia inaczej
zubożenie myślenia
alogia
ograniczenie ilości i treści myślenia oraz wypowiedzi chorego
myślenie paralogiczne
wypowiedzi chorego stają się mało zrozumiałe z powodu braku logicznego wnioskowania, argumentowania, łączenia w kategorie wypowiadanych treści
wymień rodzaje myślenia paralogicznego
- myślenie nadmiernie konkretne
- myślenie nadmiernie abstrakcyjne
- nieprawidłowe kategoryzowanie zjawisk
- używanie pojęć o znaczeniu prywatnym
metonimia
figur retoryczna polegająca na zastąpieniu nazwy jakiegoś przedmiotu lub zjawiska nazwą innego, pozostającego z nim w uchwytnej zależności
neologizmy
nowe, nieznane słowa, dziwaczne; połączenie nieprawidłowe dwóch i więcej słów albo wyrażeń
ambiwalencja
jednoczesne występowanie sprzecznych dążeń, sądów
ambisentencja
polega na wypowiadaniu sprzecznych sądów
myślenie nieskładne
wypowiedzi zawierające nieprawidłowości gramatyczne i zaburzony tok myślenia (zbaczanie z tematu, uskokowość);
schizofrenia
myślenie niekomunikatywne
cechy myślenia dereistycznego, autystycznego, odnoszącego się do siebie
dereizm
sposób myślenia oderwany od rzeczywistości, abstrakcyjny, fantastyczny, rezonerski, pseudofilozoficzny
myślenie autystyczne
przeniesienie zainteresowania chorego na własne życie wewnętrzne
myślenie odnoszące się do siebie
odnoszenie każdej treści komunikacji do siebie
rozkojarzenie
wypowiedzi chaotyczne, o zaburzonej składni, logice i funkcji komunikacyjnej;
znacznie nasilone= sałata słowna
inna nazwa sałaty słownej
schizofazja
myśli natrętne inaczej
obsesje
myśli natrętne
nawracające myśli, wyobrażenia, fantazje, impulsy, które oceniane są jako niechciane, niepotrzebne, bezsensowne, przykre dla chorego, niezgodne z jego przekonaniami;
próby przeciwstawiania się pozostają nieskuteczne;
zawsze uznawane za własne!
z czym mogą współistnieć myśli natrętne?
z kompulsjami (natrętnymi czynnościami)
ruminacje natrętne
długotrwałe, natrętne, nieproduktywne wątpliwości;
char dla epizodu depresyjnego
automatyzm psychiczny
stan charakteryzujący się przekonaniem o utracie wpływu chorego na przebieg jego procesów myślowych, mowę, ruchy ciała, spostrzeganie;
zjawiska te postrzegane są jako obce, niepodległe woli pacjenta, narzucone przez bliżej nieokreśloną siłę
mały automatyzm
obcość przeżyć i odczuwania jest niepełna
rozwinięty automatyzm
poczucie obcości jest pełne
myśli nadwartościowe
- niezgodne z rzeczywistością lub wręcz absurdalne przekonania i poglądy, nieakceptowane w kulturze, w której funkcjonuje dana osoba;
- niepodtrzymywane przez osobę z urojeniową pewnością;
- może dotyczyć kwestii religijnych, społecznych, naukowych lub osiągnięć danej osoby;
- wiąże się często z żarliwym propagowaniem;
- jeśli zaburzają funkcjonowanie to mają charakter fanatyczny;
- niewielka zdolność do krytycznej oceny czy korekcji;
- trudno odróżnić od urojeń
- mogą być motorem postępu lub być społecznie szkodliwe
Co to jest inteligencja?
Zdolność do przystosowania się do okoliczności dzięki dostrzeganiu abstrakcyjnych relacji, korzystaniu z doświadczeń i kontroli własnych procesów poznawczych
Jak nazywa się skala do badania inteligencji?
Skala Inteligencji Wechslera dla Dzieci/Dorosłych
Wzór na iloraz inteligencji
Iloraz inteligencji= wiek umysłowy/wiek życia x 100
Jaką liczbą wyrażamy przeciętny iloraz inteligencji?
100
Czym jest dewiacyjny iloraz inteligencji?
Wynik przeciętny dla danej populacji, to 100. Standardowe odchylenie od przeciętnej to 15.
Pozwala ocenić poziom intelektualny jednostki w stosunku do całej populacji.
Inteligencja płynna
- Dostrzeganie relacji między symbolami i wykonywania złożonych relacji na symbolach, niezależnie od doświadczenia i znaczenia symboli.
- Poziom tej inteligencji jest stały, wrodzony, uwarunkowany biologicznie.
- Badamy ją za pomocą ciągów cyfr/słów/symboli, które trzeba uzupełnić.
Inteligencja skrystalizowana
- Wiedza i umiejętności.
- Ulega zmianie w trakcie życia pod wpływem zdobywanej wiedzy i doświadczenia
- Badamy za pomocą testów wymagających użycia zdobytej wiedzy
Inteligencja emocjonalna
Zdolność rozpoznawania, używania, radzenia sobie ze stanami emocjonalnymi własnymi oraz innych osób
Wskaźnik niepełnosprawności intelektualnej w populacji
1% (wg innych źródeł 2-3%)
Jakie zdolności są osłabione u osób z niepełnosprawnością intelektualną?
Zdolności adaptacyjne
Jakie wyróżniamy stopnie niepełnosprawności intelektualnej? Jakie są przyczyny powstania niepełnosprawności danego stopnia?
-lekką
Jakie są przyczyny NI związane z życiem prenatalnym?
genetyczne, środowiskowe (zakażenia TORCH, toksyny, leki, alkohol, narkotyki, nieprawidłowości łożyska, niedobory w diecie matki, zaburzenia immunologiczne)
Jakie są okołoporodowe przyczyny NI?
encefalopatia niedotlenieniowo- niedokrwienna, wcześniactwo, bardzo niska masa urodzeniowa, krwawienia wewnątrzczaszkowe, infekcje, zaburzenia metaboliczne ( hipoglikemia, hiperbilirubinemia)
Jakie są przyczyny NI występujące w wieku rozwojowym?
infekcje OUN, urazy czaszkowo- mózgowe, niedotlenienie UN, procesy rozrostowe UN, zatrucia (CO, Pb, Hg, środki ochrony roślin), niedobory pokarmowe, zaniedbania środowiskowe
Jaki stopień NI stanowi największą grupę NI? Ile to procent? Ile procent stanowią pozostałe stopnie?
Największa grupa to niepełnosprawność w stopniu lekkim- 85%
umiarkowanym- 10%
znaczny- 3-4%
głębokim- 1-2%
Niepełnosprawność intelektualna głęboka- jaka wartość IQ? Jaki poziom funkcjonowania?
IQ 0-24
Jako dorosłe osoby funkcjonują intelektualnie na poziomie max 3 latka
Przystosowanie społeczne na poziomie max 4 latka
Niepełnosprawność intelektualna znaczna- jaka wartość IQ? Jaki poziom funkcjonowania?
IQ 25-39
Jako dorosłe osoby funkcjonują intelektualnie na poziomie max 5-6 latka
Przystosowanie społeczne na poziomie max 7-8 latka
Niepełnosprawność intelektualna umiarkowana- jaka wartość IQ? Jaki poziom funkcjonowania?
IQ 40-54
Jako dorosłe osoby funkcjonują intelektualnie na poziomie max 8 latka
Przystosowanie społeczne na poziomie max 10 latka
Niepełnosprawność intelektualna lekka- jaka wartość IQ? Jaki poziom funkcjonowania?
IQ 55-69
Jako dorosłe osoby funkcjonują intelektualnie na poziomie max 12 latka
Przystosowanie społeczne na poziomie max 17 latka
Granica normy IQ
70-79
Niższe niż przeciętne funkcjonowanie intelektualne- jakie IQ?
80-89
Przeciętny poziom funkcjonowania intelektualnego- jakie IQ?
90-109
Wyższy niż przeciętny poziom funkcjonowania intelektualnego- jakie IQ?
110-119
Wysoki poziom funkcjonowania intelektualnego- jakie IQ?
120-129
Bardzo wysoki poziom funkcjonowania intelektualnego- jakie IQ?
> 130
Co to są emocje?
Są chwilowym odczuwanym subiektywnym stanem psychicznym.
Wyrażają stosunek podmiotu do siebie, ludzi, zjawisk, rzeczy, działania.
Powstają w wyniku oceny
Cechy emocji
- treść
- znak (pozytywny/negatywny)
- trwałość (jak długo się utrzymują)
- głębokość (głębokie to np. miłość, zazdrość, przyjaźń)
- ekspresja (zewnętrzny przejaw np. mimika, gesty)
- przedmiot (osoba, sytuacja do której emocja się odnosi)
Co to jest nastrój?
Dłużej odczuwany stan emocjonalny, który wpływa na odbiór rzeczywistości
Wg jakich cech dzielimy zaburzenia nastroju?
Dzielimy ze względu na:
- typ (nastrój podwyższony/obniżony/lęk/złość)
- dynamikę (zobojętnienie/ zubożenie/ zaleganie/ lepkość/ chwiejność/ nietrzymanie)
- wysycenie (syntymia/ paratymia/ hipertymia/ hipotymia/ atymia/ katatymia)
Obniżony nastrój
Subiektywne odczucie smutku, przygnębienia, rozpaczy, beznadziejności, obojętności.
Towarzyszy mu często lęk, anhedonia, niska samoocena, pesymizm w ocenie przeszłości i przyszłości, myśli suicydalne.
Podwyższony nastrój
Subiektywne odczucie radości, szczęścia, wesołości, entuzjazmu, mocy, energii.
Współwystępuje z drażliwością, przyspieszonym tokiem myślenia, nadmierną aktywnością, przerzutnością uwagi, wielomównością.
Lęk
Odczucie silnego zagrożenia, trwożliwego oczekiwania, zatrważającej zmiany bez realnego źródła niebezpieczeństwa.
Towarzyszy mu pobudzenie wegetatywne.
Lęk w konkretnej sytuacji/ uogólniony.
Przebieg falujący/ wolno płynący/ stały/ napadowy.
Złość- synonim i cechy
Dysforia.
Negatywne wzburzenie związane z poczuciem ograniczenia, frustracji przy braku możliwości realizacji własnych celów.
Często z niechęcią, zdenerwowaniem, rozżaleniem, wściekłością, agresją słowną.
Zobojętnienie uczuciowe
Zaburzenie ilościowe.
Zmniejszenie (hipopatia) lub kompletny brak (apatia) przeżywania uczuć.
Spłycenie uczuciowe- co to i synonimy
Zmniejszenie intensywności, modulacji, zabarwienia reakcji emocjonalnych w opisywaniu rzeczywistości.
Bladość, sztywność afektywna.
Zubożenie uczuciowe
Prymitywizacja i uproszczenie w zakresie zaspokajania potrzeb biologicznych (głód, seks, pragnienie) nad potrzebą zaspokojenia uczuć wyższych (miłości, troski, poświęcenia)
Zaleganie uczuć
Długotrwałe utrzymywanie się stanów emocjonalnych w mało zmienionej lub niezmienionej postaci.
Lepkość uczuciowa
Nieumiejętność odseparowania się, zdystansowania się od zaistniałego stanu uczuciowego, prowadzi do wikłania się w różne relacje i związki.
Chwiejność afektu
Nadmierna, stała zmienność i nietrwałość nastroju. Łatwe przechodzenie z jednej skrajnej emocji do drugiej np. od radości do rozpaczy.
Fizjologicznie u dzieci i u os. starszych.
Nietrzymanie afektu
Nieumiejętność powstrzymania gwałtownych reakcji, zarówno pozytywnych (wylewność uczuciowa), jak i negatywnych (agresja, pobudzenie seksualne).
Reakcje te są nieadekwatne do bodźców wywołujących.
Syntymia
Adekwatność wypowiadanych treści i przeżywanych emocji
Hipertymia
Nadmierna ekspresja uczuciowa w stosunku do zaistniałej sytuacji
Hipotymia/ atymia
Jak określamy wtedy afekt?
Ograniczenie lub zanik ekspresji uczuciowej.
Afekt jest blady/pusty/chłodny/bezbarwny.
Paratymia
Jak określamy wtedy afekt?
Rozmijanie się ujawnionej i oczekiwanej ekspresji uczuciowej.
Afekt nieadekwatny/ niedostosowany
Katatymia
Życzeniowe przekształcanie przeżyć do którego dochodzi pod wpływem “nastawiania się” na zajście danego zdarzenia. Np. odczuwanie wibrowania telefonu w kieszeni przy oczekiwaniu na ważną rozmowę.
Agresja- co to i jakie mamy rodzaje
Zachowanie podejmowane z zamiarem spowodowania szkody. Prowadzi potencjalnie lub faktycznie do negatywnych dla innych konsekwencji.
- słowna
- fizyczna
- bezpośrednia (skierowana na osobę, która ją wywołała- biję tego, kto mnie wkurzył)
- pośrednia (dotyka osoby “trzecie”- jestem wkurzona i biję randoma na ulicy)
- instrumentalna (służy do osiągnięcia celu- chcę ukraść portfel, więc biję starszą panią w parku)
Katalepsja- synonim i co to
Gibkość woskowa
Utrzymywanie ciała lub kończyny w pozycji nadanej przez inną osobę
Stereotypie ruchowe
uporczywie powtarzane, pozornie celowe ale niefunkcjonalne ruchy lub czynności
np. kołysanie ciała, uderzanie głową, potrząsanie dłońmi, dłubanie w otworach ciała
Manieryzmy ruchowe
dziwaczne, nieadekwatne, niezrozumiałe dla otoczenia gesty lub ruchy
np. podawanie ręki każdej napotkanej osobie, poruszanie się ruchem wirowym
Grymasy (grymaszenie)
dziwaczna, niezrozumiała, niedostosowana do sytuacji mimika
Posturyzmy
Przyjmowanie dziwacznych, często niewygodnych pozycji ciała (np. dziwacznie ułożone kończyny)
Katapleksja
Nagła utrata napięcia mięśniowego –> upadek
Katatonia
Wzrost napięcia mięśni w spoczynku. Zanika podczas wykonywania ruchów.
Zespół katatoniczny
- spowolnienie lub pobudzenie ruchowe
- katalepsja
- negatywizm
- zastyganie
- automatyzm nakazowy
- objawy “echo”
Tiki
nagłe, mimowolne skurcze mięśni
- proste- gł. twarz, szyja, barki- mruganie, ruchy szyi, wzruszanie ramionami
- złożone- np. podskakiwanie, uderzanie się
Czasem tiki wokalne.
Przytomność
odbieranie, rejestrowanie, przetwarzanie informacji i odpowiednie reagowanie. Oceniamy ją w GCS.
Świadomość
przytomność + przeżywanie, doświadczanie swojego istnienia i istnienia otoczenia
Co zaliczamy do ilościowych zaburzeń świadomości
- patologiczna senność
- stan przedśpiączkowy
- śpiączka
Zaburzenia te są podobne do modelu snu fizjologicznego
Co zaliczamy do jakościowych zaburzeń świadomości
- przymglenie świadomości
- zmącenie świadomości
- zawężenie świadomości
Patologiczna senność
Ilościowe zaburzenie świadomości.
Nadmierna senność, spowolnienie p-r, osłabienie koncentracji, trudności z utrzymaniem toku rozmowy.
W ch. somatycznych, lekkich zatruciach, zmęczeniu
Stan przedśpiączkowy
ilościowe zab. świadomości.
Znaczne pogłębienie senności, kontakt można nawiązać za pomocą bardzo silnych bodźców i na krótki czas, znaczne zaburzenia orientacji, mogą być odruchy patologiczne
Śpiączka
ilościowe zab. świadomości
pełna utrata świadomości, chory nieprzytomny, nie reaguje na najsilniejsze bodźce
Przymglenie świadomości
Niewyraźny odbiór rzeczywistości, porównywany do widzenia “jak przez mgłę”. Najczęściej zaburzona jest orientacja allopsychiczna, w cięższych stanach także autopsychiczna. Po epizodzie niepamięć fragmentaryczna
Zmącenie świadomości
bardziej nasilona forma przymglenia świadomości, rzeczywistość ulega znacznemu zniekształceniu –> iluzje, omamy, urojeniowa interpretacja. Kontakt bardzo utrudniony . Po epizodzie niepamięć fragmentaryczna
zawężenie świadomości
Odbieranie otoczenia jak spoglądanie przez “dziurkę od klucza”. Utrudniony kontakt z otoczeniem. Zaburzona orientacja auto- i allopsychiczna.
Po epizodzie niepamięć wsteczna całkowita
Stan pomroczny (zamroczenia świadomości) Jasny stan pomroczny
Niewłaściwa orientacja (gł. allo), nietypowe zachowania, zmiany osobowości, zwężenie świadomości.
Po ustąpieniu całkowita/ prawie całkowita niepamięć.
Jasny stan pomroczny- pacjent wydaje się zdrowy, ale nastąpiła zmiana jego dotychczasowego zachowania
Stan majaczeniowy (delirium)
- zaburzenia orientacji
- niepokój ruchowy
- krótkotrwałe urojenia i omamy
- wrażliwość na sugestię
kilka h- kilka dni; w chorobach somatycznych; zab. świadomości mogą być falujące; nasilenie wieczorem i w nocy
Stan splątaniowy (amentia)
- zaburzenia orientacji allo(głębsze niż w majaczeniu)
- zaburzenie orientacji auto nie są nasilone
- splątanie, mnogość wątków
- powierzchowność procesów kojarzeniowych
- gonitwa myśli
- może być pobudzenie ruchowe
somnolencja inaczej
senność patologiczna
somnolencja df
w ciągu dnia, niezależnie od rytmu dobowego pacjenta, pojawiają się stany zwiększonej senności wraz z zapadaniem w sen;
chorego można wybudzić, ale tylko z zastosowaniem silnych bodźców