Rak jelita grubego Flashcards
Rak jelita grubego to w 85%…
…gruczolakorak
Stany przedrakowe RJG
- gruczolaki (polipy gruczolakowe; w 90% przyczyna RJG)
- zespoły polipowatości rodzinnej
- nieswoiste ch. zap. jelit
Objawy RJG po prawej str. (kątnica, wstępnica)
- utajone krwawienie, objawiające się narastającą niedokrwistością
- ból brzucha
- wyczuwalny guz
- brak łaknienia
- spadek m.c.
Objawy RJG po lewej str.
- jawne krwawienie
- zmiana rytmu wypróżnień (biegunka ze śluzem lub zaparcie)
- spadek masy ciała
- ból brzucha
Objawy RJG w dolnej części odbytnicy
- guz wyczuwalny w per rectum
- uczucie parcia na stolec
- ból
- stolce ołówkowate
- biegunka
- niedrożność
Badania laboratoryjne w RJG
- niedokrwistość z niedoboru Fe (gł. gdy lewa str.)
- wzrost CEA (antygen rakowo-płodowy)
- dodatni wynik na krew utajoną w kale
Badania obrazowe w RJG
- TK, MR -> wykrywanie przerzutów w wątrobie, otrzewnej, w.chł.
- USG -> jw.; mniejsza czułość
- USG p.r. (endosonografia) i MR -> ocena głębokości naciekania ściany odbytnicy i zajęcia w.chł.
- PET -> ocena wznowy (F+ gdy metformina)
Badania przesiewowe RJG- cel
wykrycie raka we wczesnym stadium zaaw. oraz znalezienie i usunięcie stanów przedrakowych (polipów gruczolakowych)
Badania przesiewowe RJG u osób z standardowym ryzykiem
- od 50 rż
- u K i M
- gFOBT lub FIT (test na krew utajoną w kale) co 2 lata
- kolonoskopia lub sigmoidoskopia co 10 lat
- jeśli + wynik to zawsze pełna kolonoskopia
- badanie per rectum nie jest badaniem przesiewowym RJG, ale jest częścią pełnego badania przedmiotowego
Badania przesiewowe RJG u osób ze zwiększonym ryzykiem
Kolonoskopia
- po polipektomii -> zależy od tego, ile i jakich polipów
- FAP (rodzinna polipowatość gruczolakowata) -> od 10-12 rż co 1 rok (+gaatroskopia co 6-12mscy)
- krewni osoby z z. Lyncha spełniający Kryteria Amsterdamskie II -> od 25rż co 1-2 lata
Rozpoznanie RJG- na jakiej podstawie?
Badania histopatologicznego (najpierw pobranego wycinka, a potem całego usuniętego guza)
Co jest konieczne do ustalenia sposobu leczenia RJG?
Ocena stopnia zaawansowania choroby
Klasyfikacja Dukesa/Astlera i Collera- co ocenia?
Stopień zaawansowania RJG
Klasyfikacja Dukesa/Astlera i Collera- ile stopni?
5 (0, I, II, III, IV)
Klasyfikacja Dukesa/Astlera i Collera- stopień 0
brak
Wg TNM:
Tis (in situ), N0, M0- rak ograniczony do błony śluzowej
przeżycie 10-letnie: 100%
Klasyfikacja Dukesa/Astlera i Collera- stopień I
A, B1
wg TNM:
T1-2, N0, M0- guz nieprzekraczający błony mięśniowej (czyli naciekający błonę podśluzową)
przeżycie 10-letnie: 85-100%
Klasyfikacja Dukesa/Astlera i Collera- stopień II
B2, B3
wg TNM:
T3-4, N0, M0- guz przekraczający ścianę j.g. (czyli naciekający otrzewną lub inne sąsiednie narządy)
przeżycie 10-letnie: 50-80%
Klasyfikacja Dukesa/Astlera i Collera- stopień III
C1, C2, C3
wg TNM:
T1-4, N1-2, M0- przerzuty w w.chł.
przeżycie 10-letnie: 30-60%
Klasyfikacja Dukesa/Astlera i Collera- stopień IV
D
wg TNM:
T1-4, N0-2, M1- przerzuty odległe
przeżycie 10-letnie: do kilku %
Rozpoznanie różnicowe RJG
- choroba uchyłkowa okrężnicy
- choroba zrostowa
- owrzodzenie j.g. spowodowane przez NLPZ
- infekcyjne i nieswoiste ch. zap. j.g.
- inne neo jelita (chłoniak, NEN)
- z. wrzodu samotnego odbytnicy
- guzki krwawnicze
Leczenie przedoperacyjne RJG- u kogo? W jakim wymiarze?
Rak odbytnicy: -T3 lub N1-2, ruchomy -> RTH -T4 lub nieruchomy -> RCT Przed planowaną resekcją przerzutów w wątrobie lub w płucach: -> leczenie systemowe (CHT)