Dyslipidemie Flashcards
Badanie przesiewowe na dyslipidemie- u kogo?
M>40 rż i K>50rż lub po menopauzie (zwłaszcza jeśli dodatkowe czynniki ryzyka)
Badanie w kierunku dyslipidemii- u kogo na pewno?
- obj ChSN
- miażdżyca w t. wieńcowych/szyjnych
- cukrzyca, PChN, NT, otyłość, przewlekłe autoimm. ch. zap
- w rodzinie ciężka dyslipidemia
- w rodzinie przedwczesna ChSN
3 główne rodzaje dyslipidemii
- hipercholesterolemia
- dyslipidemia aterogenna
- ciężka hipertriglicerydemia
Hipercholesterolemia- df
Nieprawidłowa wartość LDL w stosunku do grupy ryzyka, do której należy pacjent (jest 5 grup ryzyka). U osób zdrowych za nieprawidłowe uznaje się LDL > lub = 3,0 mmol/l (115mg/dl)
Dyslipidemia aterogenna- df
- wzrost TG (150-500 mg/dl czyli 1,7-5,6 mmol/l)
- małe st. HDL
- M: <1,0mmol/l czyli <40mg/dl
- K: <1,2 mmol/l czyli <45mg/dl - nieprawidłowe cząsteczki LDL (tzw. małe gęste LDL)
Ciężka hiperTG-df
3 opcje wg różnych wytycznych:
a) TG > lub = 5,6 mmol/l (500mg/dl)
b) TG > lub = 11,3 mmol/l (1000 mg/dl)
c) TG > 10,0 mmol/l (855 mg/dl)
hipercholesterolemia- podział etiologicznie
- pierwotna
a) wielogenowa (najczęstsza w PL, zw. z nieok odżywianiem)
b) monogenowa (FH, częściej heterozygotyczna- w PL 1/250 osób) - wtórna
- niedoczynność tarczycy
- z. nerczycowy
- PChN
- ch. wątr. z cholestazą
- z. Cushinga
- jadłowstręt psychiczny
- leki (progestageny, GKS, inh. proteazy)
Przedwczesna ChNS- czyli kiedy?
M przed 55rż
K przed 60 rż
Czego nie powinny jeść osoby z hipercholesterolemią/
- NKT (i powinny zastępować je omega-6)
2. izomerów trans NNKT
Jak leczyć hipercholesterolemię?
- statyny
- statyny + ezetymib (jeśli nie przynoszą skutku same statyny)
- statyny + ezetymib + inh PCSK9 (jeśli super duże ryzyko i nie osiągnięto skutku)
- statyna + żywice jonowymienne (cholestyramina, kolestypol, kolesewelam)
- w monoterapii: ezetymib, inh PCSK9, żywica (gdy nietolerancja statyn)
- statyna + inh PCSK9
Komu nie można statyn?
- czynna ch. wątr
- ALT/AST powyżej 3Xggn
- ciąża i KP
działanie niepożądane statyn
- wzrost ALT lub AST
- ból mm
- miopatia
- rabdiomioliza i ONN
Kiedy trzeba koniecznie odstawić statyny?
- CK powyżej 4xggn + objawy miopatii
- CK powyżej 10xggn
Monitorowanie ALT oraz CK u chorych leczonych statynami
- oznacz ALT przed rozpoczęciem leczenia i jednorazowo po 8-12 tyg od włączenia statyn oznacz ALT, potem nie monitoruj jeśli nie ma objawów
- CK oznacz tylko przed leczeniem, potem już nie monitoruj jeśli nie ma objawów
Dyslipidemia aterogenna- zalecenia niefarmakologiczne
- spadek m.c. (wysiłek i dieta)
- zmniejszenie spożycia węgli, głównie prostych (spadek TG i wzrost HDL) i zastąpienie ich NNKT
- jeśli jest wzrost LDL to dodatkowo jak w hipercholesterolemii
- ograniczenie alko