Chirurgia- nazwiska, klasyfikacje Flashcards
zespół Polanda
- nieprawidłowości w zakresie m.piersiowego
- hipoplazja/brak sutka
- char. deformacje KG
skala Gleasona
rak gruczołowy prostaty
1- najbardziej zróżnicowane
5-najmniej zróżnicowane ( lub anaplastyczne)
zakres stopni Gleasona: x+y= od 2 do 10
przepuklina Richtera
zawiera fragment ściany (obwodu) jelita; przy zadzierzgnięciu brak objawów niedrożności pp
przepuklina Littrego
zawiera uchyłek Meckela
przepuklina Amyanda
zawiera wyrostek robaczkowy
trójkąt Hesselbacha
miejsce przepukliny pachwinowej prostej
zabieg metodą Lichtensteina
najczęściej stosowana metoda chirurgicznego leczenia przepuklin;
otwarta metoda beznapięciowa z użyciem siatki syntetycznej;
często w wolnej przepuklinie pachwinowej
więzadło grzebieniowe Astley-Cooper’a
część zagięta więzadła pachwinowego;
tylne ograniczenie kanału udowego (miejsca uwypuklenia przepukliny udowej)
dostęp McEvedy’ego
cięcie powyżej więzadła pachwinowego w zaopatrywaniu przepukliny udowej
przepuklina Spigela
przepuklina przedniej ściany jamy brzusznej; uwypukla się przez kresę półksiężycowatą na brzegu zewnętrznym mięśnia prostego brzucha;
ma tendencję do zadzierzgnięcia=> leczenie operacyjne
zabieg sposobem Mayo
klasyczny zabieg zaopatrzenia przepukliny okołopępkowej z wykorzystaniem płata z pochewki m. prostego brzucha i kresy białej (bez siatki)
otwór Winslowa
wejście do torby sieciowej; miejsce powstawania przepuklin wewnętrznych
klasyfikacja kliniczna z Atlanty- do czego?
OZT (łagodne, umiarkowane, ciężkie)
skala BISAP- do czego?
OZT
skala APACHE II- do czego?
OZT
skala Glasgow- do czego?
OZT
GCS- do czego?
Glasgow Coma Scale- ocena poziomu przytomności
Opisz skalę GCS
3 do 15 pkt 1. Otwieranie oczu 4 punkty – spontaniczne 3 punkty – na polecenie 2 punkty – na bodźce bólowe 1 punkt – nie otwiera oczu
- Kontakt słowny:
5 punktów – odpowiedź logiczna, pacjent zorientowany co do miejsca, czasu i własnej osoby
4 punkty – odpowiedź splątana, pacjent zdezorientowany
3 punkty – odpowiedź nieadekwatna, nie na temat lub krzyk
2 punkty – niezrozumiałe dźwięki, pojękiwanie
1 punkt – bez reakcji - Reakcja ruchowa:
6 punktów – spełnianie ruchowych poleceń słownych, migowych
5 punktów – ruchy celowe, pacjent lokalizuje bodziec bólowy
4 punkty – reakcja obronna na ból, wycofanie, próba usunięcia bodźca bólowego
3 punkty – patologiczna reakcja zgięciowa, odkorowanie (przywiedzenie ramion, zgięcie w stawach łokciowych i ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych)
2 punkty – patologiczna reakcja wyprostna, odmóżdżenie (odwiedzenie i obrót ramion do wewnątrz, wyprost w stawach łokciowych, nawrócenie przedramion i zgięcie stawów ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych, odwrócenie stopy)
1 punkt – bez reakcji
zabieg Begera- do czego
PZT (wycięcie głowy trzustki z zachowaniem dwunastnicy i zespolenie pozostałej części trzustki z pętlą Roux jelita czczego; przecięcie na poziomie szyi trzustki)
zabieg Freya- do czego?
PZT (wycięcie głowy trzustki z zachowaniem dwunastnicy i zespolenie pozostałej części trzustki z pętlą Roux jelita czczego)
objaw Courvoisiera
jest mało prawdopodobne, by obecność niebolesnego palpacyjnie pęcherzyka żółciowego i bezbólowej żółtaczki były wywołane konkrementami żółciowymi (objaw raka trzustki)
objaw Trousseau
wędrujące zakrzepowe zapalenie żył u chorego na raka trzustki; objaw bez związku z przerzutami odległymi; późny objaw
CA-19-9 po co i do czego?
marker raka trzustki; niska czułość => do badania wznowy po resekcji
markery guzów jądra
AFP, beta-HCG, LDH
zabieg Whipple’a - czego resekcja i do jakich chorób?
inaczej Kauscha i Whipple'a; 1. głowa trzustki 2. dwunastnica 3. obwodowa połowa żołądka (odźwiernik) 4. pęcherzyka żółciowego 5. PŻW (cz. dystalna) -> zespolenie kikuta trzustki z jelitem czczym lub żołądkiem i jelita czczego z PWW i żołądkiem do raka głowy trzustki oraz raka PŻW
zabieg Traverso-Longmire’a- różnica z Whipple’a?
zachowanie odźwiernika; usunięcie głowy trzustki w raku głowy trzustki
zespół Wermera- co to?
MEN I
zespół Sipple’a- co to?
MEN IIA
zespół Williama- co to?
MEN IIB
MEN I- składowe
- guz dominujący: nowotwór trzustki: NET bez akt. hormonalnej, insulinoma, gastrinoma
- pierwotna nadczynność przytarczyc
- guz przedniego płata przysadki
MEN IIA- składowe
- guz dominujący: rak rdzeniasty tarczycy
- guz chromochłonny nadnerczy
- pierwotna nadczynność przytarczyc
MEN IIB- składowe
- guz dominujący: rak rdzeniasty tarczycy
- guz chromochłonny nadnerczy (phreochromocytoma)
- nerwiakowłókniakowatość (NF)
- marfanoidalna budowa ciała.
trójkąt gastrinoma- gdzie?
między 3 częścią dwunastnicy (pozioma-dolna), szyją trzustki i wnęką wątroby; 90% gastrinomy tam jest (z czego większość w dwunastnicy)
z. zollingera ellisona- objawy
- objawy uporczywej i trudnej do leczenia choroby wrzodowej
- biegunka, czasami tłuszczowa
- zgaga
- utrata masy ciała.
Cechy sugerujące ZZE to: wrzody mnogie i o nietypowym umiejscowieniu (dalsza część dwunastnicy lub jelito czcze), współistniejące ciężkie zapalenie przełyku, nawroty wrzodów po leczeniu farmakologicznym lub operacyjnym, współistnienie wyspiaka trzustki, guza przysadki lub nadczynności przytarczyc (w przypadku zespołu MEN1)
odwrócona pozycja Trendelenburga- jaka to?
głowa pacjenta podniesiona o 15-30% względem jego stóp; w laparoskopowej splenektomii (dodatkowo na prawym boku)
zespół Gilberta
wrodzona, niehemolityczna hiperbilirubinemia; żółtaczka wywołana zaburzeniami transportu bilirubiny; niewielkie nasilenie dolegliwości, charakter przemijający, rokowanie b.dobre
zespół Budda i Chiariego
zakrzepica żył wątrobowych;
- nadciśnienie wrotne (pozawątrobowe)
- przerost płata ogoniastego
- niewydolność wątroby
- duże wodobrzusze
czynniki krzepnięcia zależne od witaminy K
II
VII
IX
X
zmodyfikowana klasyfikacja Childa- Pugha- do czego?
ocena stopnia ciężkości marskości wątroby
opisz zmodyfikowaną klasyfikację Childa- Pugha
ocena 1 do 3 pięciu parametrów; przyporządkowanie do A (spoko), B lub C (słabo)
- encefalopatia (1-brak, 3-wyraźna)
- wodobrzusze
- bilirubina
- albumina
- wskaźnik protrombiny (wyższy- więcej pkt)
zgłębnik Minnessota- do czego?
do tamowania krwawienia z żylaków przełyku; ma 4 kanały
sonda Sengstakena- Blakemore’a- do czego?
do tamowania krwawienia z żylaków przełyku; ma 3 kanały;
max 24-36h (bo martwica ściany przełyku)
w przełyku napełniać powietrzem (bo ryzyko zachłystowego ZP), a w żołądku można NaCl
TIPSS
transjugular intrahepatic portosystemic shunt; Przezszyjne wewnątrzwątrobowe zespolenie wrotno-układowe; metoda leczenia żylaków przełyku
zabieg LeVeena
zespolenie między otrzewną i żyłą szyjną w przypadku wodobrzusza
kryteria mediolańskie- do czego?
kwalifikacja chorych z marskością i HCC do przeszczepu wątroby jako metody leczącej HCC
- 1 guz <5 cm
- lub do 3 guzów do max. 3 cm
kieszonka Hartmanna
poszerzenie szyi pęcherzyka żółciowego, przylegające do miejsca w którym rozpoczyna się przewód pęcherzykowy; częste miejsce zaklinowania kamieni żółciowych
zabieg sposobem Kasai
zespolenie pętli Roux jelita czczego z wewnątrzwątrobowymi drogami żółciowymi w okolicy wnęki wątroby w przypadku zarośnięcia zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych
choroba Caroliego
torbielowate poszerzenie dystalnego odcinka wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych; leczenie- najlepiej przeszczep
zespół Bouvereta
Niedrożność mechaniczna przewodu pokarmowego spowodowana złogiem żółciowym; najczęściej jako skutek przetoki pęcherzykowo-dwunastniczej;
Złogi o średnicy powyżej 2,5 cm zazwyczaj powodują niedrożność na poziomie zastawki krętniczo‑kątniczej; rzadziej jelito czcze lub proksymalny odcinek jelita krętego (20‑40% przypadków), okrężnica (3‑25% przypadków) oraz dwunastnica lub żołądek (1‑10% przypadków)
objaw Murphy’ego
wstrzymanie oddechu na szczycie wdechu w czasie badania okolicy pęcherzyka żółciowego; w OZPŻ
triada Charcota
- ból w nadbrzuszu, zwykle prawostronny o znacznym nasileniu
- gorączka (z dreszczami)
- żółtaczka mechaniczna
ostre zapalenie DŻ
zatoki Rokitanskiego-Aschoffa
uchyłki błony śluzowej, penetrują w głąb błony mięśniowej aż do błony surowiczej; głównie w dnie pęcherzyka; w hiperplazji gruczołowo-mm (adenomyomatosis) pęcherzyka żółciowego
zespół Mirizziego
rzadki zespół chorobowy powodujący żółtaczkę cholestatyczną;
ucisk PWW przez kamienie znajdujące się w pęcherzyku
guz Klatskina
rak DŻ (cholangiocarcinoma), który przebiega z włóknieniem i obejmuje okolicę połączenia przewodów wątrobowych
objaw Grey Turnera
u chorych z ciężkim OZT obecność wybroczyn i przebarwień okolicy bocznej części jamy brzusznej po stronie lewej
Objaw Cullena
objaw ostrego zapalenia trzustki przejawiający się występowaniem brunatnosinych plam w okolicy pępka, będących ogniskami martwicy podskórnej tkanki tłuszczowej. Jest to objaw bardzo rzadki, w przypadku wystąpienia rokowniczo niepomyślny.
Objaw Jaworskiego
OZWR; Pacjent w pozycji leżącej podnosi kończynę dolną prawą do góry. Następnie badający naciska palcami dłoni okolicę wyrostka robaczkowego, a pacjent jednocześnie opuszcza wyprostowaną w stawie kolanowym kończynę do poziomu. Objaw uznaje się za dodatni, gdy w trakcie opuszczania kończyny pojawia się narastający ból (w przypadku zakątniczego położenia wyrostka robaczkowego).
objaw Rovsinga
OZWR lub zapalenie otrzewnej;
badanie palpacyjne w okolicy lewego dołu biodrowego wywołuje ból nad prawym dołem biodrowym
Objaw zasłonowy
ból wywołany przy rotacji wewnętrznej lub zewnętrznej uda ustawionego w zgięciu. Może dowodzić obecności procesu zapalnego w okolicy mięśnia zasłonowego, np. w OZWR
Objaw Goldflama
uderzanie pięści badającego w grzbiet drugiej rozwartej ręki, przyłożonej w okolicy kąta kręgosłupowo-żebrowego. Prawidłowo wstrząsanie tej okolicy nie wywołuje bólu. Pojawiający się ostry ból stanowi dodatni objaw Goldflama i sugeruje ostry proces zapalny nerki po stronie badanej.
Zespół Boerhaavego
samoistna pełnościenna perforacja przełyku w wyniku nasilonych wymiotów
CA 125 - jaki neo?
rak jajnika
CEA - jaki neo?
rak jelita grubego
AFP- jakie neo?
nowotwór jądra (zarodkowy, nienasieniakowy), HCC
operacja Milesa
rak odbytnicy;
inaczej brzuszno-kroczowa resekcja odbytnicy;
gdy zwieracze są zajęte lub odległość od nich jest bardzo mała; stanowi max 10% operacji raka odbytnicy
jej integralną częścią jest kolostomia
operacja sposobem Dixona
rak odbytnicy;
niska przednia resekcja odbytnicy
ograniczenia kanału pachwinowego- od przodu
rozcięgno mięśnia skośnego zewnętrznego brzucha
ograniczenia kanału pachwinowego- od góry
dolny brzeg mięśnia skośnego wewnętrznego i mięśnia poprzecznego brzucha
ograniczenia kanału pachwinowego- od dołu
więzadło pachwinowe
ograniczenia kanału pachwinowego- od tyłu
powięź poprzeczna
operacja sposobem Bentall-De Bono
zamiana zastawki aorty, części wstępującej aorty oraz pnia aorty pacjenta i wszczepienie na to miejsce mechanicznej lub biologicznej zastawki aortalnej wraz z protezą aorty wstępującej, do której doprowadzane są chirurgicznie ujścia naczyń wieńcowych
TAVI
Przezcewnikowe wszczepienie zastawki aortalnej, przezskórne wszczepienie zastawki aortalnej (ang. Percutaneous aortic valve implantation, Transcatheter Aortic Valve Implantation, TAVI) – zabieg stosowany w przypadku ciężkiego zwężenia zastawki aortalnej lub ciężkiej niedomykalności zastawki aortalnej
Plastyka Heinekego-Mikulicza
=pyloroplastyka – odtworzenie drożności kanału odźwiernikowego przez wykonanie podłużnego cięcia odźwiernika i jego poprzeczne zszycie;
choroba wrzodowa
klasyfikacja Hinchey
ocena zaawansowania powikłanego zapalenia uchyłków; stopnie 1-4;
1- ropień przyokrężniczy lub okołookrężnicze zmiany ropowicze
2- ropień wewnątrzotrzewnowy lub w przestrzeni zaotrzewnowej
3- rozlane ropne zapalenie otrzewnej
4- rozlane kałowe zapalenie otrzewnej
cholera trzustkowa
wzrost wydzielania VIP= wazoaktywny peptyd jelitowy
EVAR
endovascular aneurysm repair= leczenie wewnątrznaczyniowe tętniaka
choroba Buergera
=zakrzepowo zarostowe zapalenie naczyń
- młodzi (20-30 rż) palący M
- narastające chromanie w stopach i bóle spoczynkowe dłoni i stóp
- obejmuje głównie tt, ale może i żż
- zaprzestanie palenia powoduje złagodzenie obj
- może być konieczna amputacja
- zachowane tętno na t. ramiennej i podkolanowej, ale brak tętna na wysokości nadgarstka i kostki
objaw Raynauda
zblednięcie palców wywołane skurczem ich tętniczek
choroba Raynauda
pierwotny objaw Raynauda;
- młode (15-30 rż) K
- często + wywiad rodzinny
- nie prowadzi do owrzodzeń i zawałów palców
- odwracalne
- nifedypina + unikanie ekspozycji na zimno
zespół Raynauda
wtórny objaw Raynauda
- osoby starsze
- zw z ch. tk łącznej (twardzina uogólniona), wibracjami i miażdzycą (oraz dodatkowym żebrem szyjnym)
- nieodwracalne
- często owrzodzenia i martwica opuszek palców
- trzeba chronić palce przed urazami i zimnem
Objaw Blumberga
ostre zapalenie otrzewnej;
brak lub słabo nasilona bolesność podczas delikatnego i powolnego wpuklania powłok brzusznych, z charakterystycznym wywołaniem ostrego, silnego bólu w momencie gwałtownego zwolnienia ucisku;
mechanizm patofizjologiczny objawu to rozklejanie się blaszek otrzewnej, bolesne w wyniku zapalenia oraz nagła zmiana ciśnienia w jamie brzusznej
Igła Verressa
powszechnie stosowana igła do wytwarzania odmy otrzewnej w czasie laparoskopii
objaw Boasa
w OZPŻ;
ból promieniuje do kąta prawej łopatki, a skóra poniżej objęta jest przeczulicą
punkt McBurney’a
1/3 długości między kolcem biodrowym górnym przednim prawym i pępkiem; miejsce rzutowania podstawy wyrostka robaczkowego
skala Forresta
ocena ryzyka nawrotu krwawienia z owrzodzenia górnego odcinka przewodu pokarmowego i wyboru właściwego leczenia;
I -aktywne tętniące (Ia) lub sączące (Ib) krwawienie (55%)
IIa - widoczne niekrwawiące naczynie (43%)
IIb - skrzep w dnie owrzodzenia (22%)
IIc - przebarwiony punkt w dnie owrzodzenia (10%)
III - białe, gładkie dno owrzodzenia (5%)
wrzód Curlinga
ostry wrzód stresowy żołądka lub dwunastnicy, będący powikłaniem ciężkich oparzeń
wrzód Cushinga
ostry wrzód żołądka, powstający wskutek urazowego lub jatrogennego uszkodzenia mózgu
atrezja przełyku, jaki podział?
wg Grossa
opisz podział atrezji przełyku
podział wg Grossa
A- oba końce przełyku ślepe (8%)
B- przetoka dotchawicza górna, dolny koniec zakończony ślepo (0,8%)
C- przetoka dotchawicza dolna, górny koniec zakończony ślepo (86%) - pow w jelitach
D- przetoka dotchawicza górna i dolna
E- litera H- ciągłość przełyku zachowana, obecność przetoki dotchawiczej
system BI-RADS- do czego?
rak sutka;
ocena obrazów mammograficznych według prawdopodobieństwa złośliwości zmiany
opisz system BI-RADS
0-6
0- ocena niekompletna, konieczne dodatkowe badania
1- norma, ryzyko zł 0%, dalszy screening wg zaleceń dla wieku
2- zmiana łagodna, ryzyko zł 0%, dalszy screening wg zaleceń dla wieku
3- zmiana prawdopodobnie łagodna, ryzyko zł do 2 %, można wykonać dod USG piersi i wskazana ponowna mammografia po 6, 12, 24 i 36 msc
4- zmiana podejrzana, ryzyko zł 2-95%, konieczna biopsja, USG, MR
5- zmiana o wysokim st prawdopodobieństwa zł, ryzyko zł ponad 95%, konieczna biopsja, USG, MR i dalsze leczenie
6- zmiana zł, ryzyko zł 100%, proces zł już wcześniej potwierdzony bad his-pat, zalecane wycięcie, jeśli jest to możliwe
objaw Valsalvy
wzdęcie brzucha zależne od wtłaczania powietrza przez przetokę przełyku do żołądka i jelit podczas płaczu dziecka;
w zarośnięciu przełyku typu C- z przetoką dotchawiczą dolną
próba Valsalvy
jedna z metod oceny stanu ucha środkowego polegająca na badaniu drożności trąbki słuchowej; Podczas testu badany wydmuchuje powietrze z płuc do nosa przy zamkniętych ustach i uciśniętych skrzydełkach nosa
Pozycja Trendelenburga
pacjent leży na plecach a głowa, górna część klatki piersiowej i tułów znajdują się poniżej poziomu kończyn dolnych
odwrócona pozycja Trendelenburga- inna nazwa?
pozycja Fowlera
objaw oliwki- w jakiej chorobie?
przerostowe zwężenie odźwiernika; zgrubienie poniżej PPŻ przy bocznym brzegu m. prostego brzucha
objaw parasola- w jakiej chorobie?
przerostowe zwężenie odźwiernika; ubytek zacienienia w obrębie opuszki dwunastnicy spowodowany wpuklaniem się przerośniętego odźwiernika
sposób Fredeta- Ramstedta i Webera- co to, do czego?
pyloromiotomia w przerostowym zwężeniu odźwiernika; podłużne nacięcie bł mm odźwiernika z pozostawieniem nienaruszonej błony śluzowej
objaw double bubble
podwójnej bańki; wrodzona niedrożność dwunastnicy; widoczne dwie komory powietrzne- wzdęcie żoł i dwun
jelito o wyglądzie sznura kiełbasek- w jakiej chorobie?
wrodzone zarośnięcie jelita- mnogie niedrożności
objaw Neuhausera
zawierająca drobne bańki powietrza smółka wypełniająca końcowy odc j.c. - gruboziarniste zacienienie w prawym podbrzuszu + dolna cz. j. brzusznej słabo upowietrzniona; niedrożność smółkowa (częsty objaw mukowiscydozy, tow jej pusta bańka odbytnicy)
objaw Battla
w złamaniu podstawy czaszki; krwiak podskórny zlokalizowany ponad wyrostkiem sutkowatym (za małżowiną uszną) (*też jako pośredni objaw w złamaniu piramidy kości skroniowej)
krwiak podtwardówkowy- wklęsły czy wypukły?
wklęsły
krwiak nadtwardówkowy- wklęsły czy wypukły/
wypukły
intervallum lucidum- gdzie?
interwał jasny= przebłysk świadomości w krwiaku nadtwardówkowym
skala Ransona
OZT
OZT- skale
- Ransona
- klasyfikacja kliniczna z Atlanty
- skala BISAP
- skala APACHE II
- skala Glasgow
- CTSI
- skala Baltazara
owrzodzenie Marjolina
Nowotwór rozwijający się na podłożu przewlekłych owrzodzeń i blizn (rak w owrzodzeniu); najczęściej kolczystokomórkowy
Operacja Hartmanna
=usunięcie zmiany chorobowej, zamknięcie kikuta odbytnicy i wykonaniu stomii z bliższego odcinka esicy.
Choroby:
-niedrożności jelita w przebiegu raka jelita grubego
-w leczeniu powikłanej choroby uchyłkowej jelit
-skręt esicy
-jatrogenne lub pourazowe przedziurawienie esicy albo odbytnicy
-nieswoiste choroby zapalne
-zmiany popromienne w jelicie grubym
-zaburzenia ukrwienia
-zapalenie otrzewnej spowodowane nieszczelnością zespolenia okrężniczo-odbytniczego
zmiana DieuLaFoya
nieprawidłowe nn w błonie śluzowej żoł (górna część);
przyczyna masywnego krwawienia;
lecz: skleroterapia w endoskopii -> chir
Choroba Ménétriera
- gastritis hiperplastica;
- przerost fałdów błony śluzowej żołądka w obrębie dna i trzonu;
- wzrost wydzielania śluzu z białkiem i HCl;
- wzrost ryzyka raka => profilaktyczna gastrektomia
- bóle w nadbrzuszu, nudności, wymioty, biegunka, szybkie chudnięcie, może wystąpić krwawienie z przewodu pokarmowego, hipoproteinemia;
objaw pluskania
niedrożność odźwiernika
gastropareza
przewlekłe opóźnienie opróżniania żołądka; często w cukrzycowej neuropatii autonomicznej