Wstrząs Flashcards
SOFA- parametry
- stosunek tętniczej prężności tlenu do odsetka tlenu we wdychanej mieszaninie gazów (PaO2/FiO2)
- liczba płytek krwi
- stężenie bilirubiny w surowicy
- wartość średniego ciśnienia tętniczego (MAP), stosowanie leków wzopresyjnych
- ocena stanu świadomości w skali Glasgow (Glasgow Coma Scale – GCS)
- stężenie kreatyniny w surowicy i/lub wielkość diurezy.
Elementy modelu qSOFA (quick SOFA)
- skurczowe ciśnienie krwi <100 mm Hg
- przyspieszenie oddechu >22/min
- zmieniony stan świadomości (lub GCS < 13)
Definicja wstrząsu septycznego
chory z sepsą, z utrzymującą się hipotensją wymagającą podawania leków wazopresyjnych dla utrzymania średniego ciśnienia tętniczego ≥65 mm Hg, i ze stężeniem mleczanów >2 mmol/l (18 mg/dl) mimo odpowiedniego wypełnienia łożyska naczyniowego podawanymi płynami (przy spełnieniu tych kryteriów śmiertelność szpitalna =40%)
3 zmienne dla określenia wstrząsu septycznego
hipotensja, zwiększone stężenie mleczanów, konieczność stosowania leków wazopresyjnych
Definicja sepsy
zagrażająca życiu dysfunkcja narządów spowodowana niewłaściwą (rozregulowaną) reakcją ustroju na zakażenia (Definicja uproszczona sepsy: stan zagrażający życiu, który powstaje, gdy reakcja na zakażenie uszkadza własne tkanki i narządy organizmu)
Rozwiń skrót SOFA
Sepsis-related (Sequential) Organ Failure Assessment Score (SOFA)
APACHE II - parametry
- temp. ciała (odbytnica)
- MAP
- HR
- oddechy/min
- pH krwi tt
- Na+
- K+
- kreatynina w sur.
- ONN (tak/nie)
- Hct
- WBC
- GCS
- wiek
- utlenowanie krwi (PaO2, PAO2, AaDO2, FiO2)
- choroby przewlekłe (brak/po operacji planowej/po pilnej operacji lub niekwalifikujący się do operacji)
Im więcej pkt tym gorsze rokowanie!
stopnie wstrząs hipowolemiczny
1- <15% (750ml)
2- 15-30% (750-1500ml)
3- 30-40% (1500-2000 ml)
4- >40% (>2000ml)
opisz 1 st wstrząsu
HR <100 CTK w pozycji leżącej ok oddechy 14-20 diureza >30ml/h wypełnienie tętna ok powrót włośniczkowy ok skóra ok przytomność: niepokój
opisz 2 st wstrząsu
HR >100 SBP w pozycji leżącej ok DBP w pozycji leżącej wzrost oddechy 20-30 diureza 20-30ml/h wypełnienie tętna spadek powrót włośniczkowy opóźniony skóra blada przytomność: pobudzenie
opisz 3 st wstrząsu
HR >120 SBP w pozycji leżącej spadek DBP w pozycji leżącej spadek oddechy 30-40 diureza 5-15ml/h wypełnienie tętna spadek powrót włośniczkowy opóźniony skóra blada przytomność: splątanie
opisz 4 st wstrząsu
HR >140 lub bradykardia SBP w pozycji leżącej spadek DBP w pozycji leżącej spadek oddechy >35 lub bradypnoe diureza <5ml/h wypełnienie tętna spadek bardzo powrót włośniczkowy opóźniony skóra blada i zimna przytomność: senność
triada śmierci
- hipotermia
- kwasica
- koagulopatia
wstrząs kardiogenny opisz
- wcześnie występuje spadek CO
- spada CTK
- wzrasta opór nn
- wzrasta ciśnienie żylne
- wzrasta ciśnienie zaklinowania >15 mmHg
przyczyny wstrząsu kardiogennego
- OZW (najcz przycz; najczęściej STEMi, najczęściej zawał ściany przedniej)
- NS
- tamponada
- uraz serca
objawy wstrząsu neurogennego
- spadek CTK (utrata napięcia naczyń krwionośnych, poszerzenie łożyska nn)
- bradykardia (uszk. powyżej Th)
- ciepła, sucha, dobrze ukrwiona skóra (odnerwienie gruczołów potowych)
najczęstsza przyczyna wstrząsu neurogennego
uszkodzenie RK
dawki adrenaliny w wstrząsie anafilaktycznym w zależności od wieku
<6 rż - 0,15 mg (0,15 ml 0,1% r-ru)
6-12 - 0,3 mg (0,3 ml 10,1% r-ru)
>12 rż - 0,5 mg
główne założenia damage control
- doraźne opanowanie krw
- resuscytacja hemostatyczna
- płynoterapia ma być na tyle intensywna, by tętno na t. promieniowej było wyczuwalne, ale na tyle nieintensywna, by wzrost ciśnienia nie spowodował wzrostu utraty krwi - utrzymywanie permisywnej hipotensji
- ostateczne zaopatrzenie obrażeń w warunkach szpitalnych
ATLS- parametry
- HR
- CTK (nie MAP)
- nawrót kapilarny
- oddechy/min
- diureza
- GCS
ATLS rozwiń
advanced trauma life support