Tężec Flashcards
1
Q
Tężec- definicja
A
Choroba układu nerwowego o ostrym przebiegu, wywołana neurotoksyną bakteryjną. Charakteryzuje się zwiększonym napięciem i silnymi skurczami mięśni szkieletowych.
2
Q
Clostridium Tetani- charakterystyka
A
- bakteria G+
- laseczka
- bezwzględnie beztlenowa
- wytwarzająca przetrwalniki (bardzo wytrzymałe)
- produkuje egzotoksynę (neurotoksyna- tetanospazmina)
3
Q
Rany o dużym ryzyku tężca
A
- miażdżone, kłute, postrzałowe
- zawierające ciało obce
- zanieczyszczone ziemią, odchodami, śliną, odpadami rzeźniczymi
- zakażone przez bakterie tlenowe (zużywają tlen)
- u pacjentów we wstrząsie (niedokrwienie->mniej tlenu)
- nieopatrzone w ciągu 24h
- oparzenia, odmrożenia
4
Q
Rany o małym ryzyku tężca
A
- powierzchowne
- dobrze ukrwione
- niezawierające martwych tkanek
- powstałe w warunkach domowych
5
Q
Postacie tężca
A
- uogólniona (najczęstsza)
- miejscowa
- jako okres zwiastunowy uogólnionego
- ustępująca samoistnie (gdy częściowa odporność)
- tężec mózgowy (obejmuje mięśnie unerwiane przez n.czaszkowe- głównie VII) - noworodkowy (u dziecka matki nieuodpornionej; najczęściej w wyniku zakażenia kikuta pępowiny; głównie w krajach rozwijających się)
6
Q
Objawy tężca uogólnionego
A
- zwiększone napięcie i skurcze mięśni bez zaburzeń świadomości (najbardziej nasilone do 2 tyg)
- dysfagia, trudności w żuciu i szczękościsk (często pierwszy objaw)
- uśmiech sardoniczny
- zwiększone napięcie mięśni brzucha
- opisthotonus (wygięcie tułowia w łuk ze zgięciem KG i wyprostowaniem KD)
- napadowe skurcze różnych grup mięśniowych wyzwalane przez hałas, światło, dotyk
- silny ból
- skurcz przepony (=> zatrzymanie oddychania) - objawy wegetatywne (głównie układ współczulny; najbardziej nasilone w 2. tyg.; główna przyczyna zgonu)
- NT i częstoskurcz na zmianę z hipotensją i bradykardią
- arytmie
- NZK
- rozszerzenie źrenic
- hipertermia
- skurcz krtani
- zatrzymanie moczu
7
Q
Okres zwiastunowy, poprzedzający uogólniony tężec- objawy
A
- niepokój i gorsze samopoczucie
- wzmożone napięcie mięśni
- nasilona potliwość
- ból głowy
- bezsenność
- ból i parestezje w okolicy rany
8
Q
Rozpoznanie tężca
A
Wywiad lekarski + obraz kliniczny (NIE badania bakteriologiczne i serologiczne)
9
Q
Kryteria ciężkości tężca
A
- lekki (szczękościk, uśmiech sardoniczny, pojedyncze lekkie skurcze mięśni)
- umiarkowany (dodatkowo dysfagia, sztywność, okresowe skurcze mięśni)
- ciężki (uogólnione skurcze mięśni, niewydolność oddechowa, częstoskurcz, wahania CTK)
10
Q
Różnicowanie tężca
A
- zatrucie strychniną (obraz ~identyczny, bo też hamowanie przekaźnictwa glicynergicznego)
- różnice: badanie toksykologiczne i wywiad - ZOMR i zap.mózgu
- różnice: gorączka i zaburzenia świadomości - reakcje dystoniczne na neuroleptyki (haloperidol) i fenotiazynę (prometazynę)
- różnice: boczne skręcanie głowy - zapalenie lub ropień jamy ustnej i gardła (np. okołomigdałkowy)
- różnice: tylko szczękościsk (brak pozostałych objawów)
11
Q
Początkowe postępowanie z chorym na tężec umiarkowanym/ciężkim
A
Leczenie na OIT
- zapewnij drożność DO i wentylację
- ciemne, ciche pomieszczenie
- badania biochem. i toksykologiczne (wykluczenie strychniny, neuroleptyków, fenotiazyny)
- wywiad (wrota zakażenia, szczepienia)
- sedacja- benzodiazepina i.v. (Diazepam 10-40 mg co 1-8h lub Midazolam; sedacja zazwyczaj trwa kilka tygodni)
12
Q
Wczesne leczenie chorego na tężec (1. doba)
A
- ludzka antytoksyna tężcowa (HTIG) 3000-6000 IU i.m. 1x
- metronidazol i.v. 500 mg co 6h (lub 1000mg co 12h) przez 7-10 dni
- chirurgiczne opracowanie rany
- wg potrzeb- wentylacja mechaniczna
- żywienie dojelitowe przez zgłębnik
- baklofen i.t. (do kanału kręgowego)- gdy silne skurcze mięśni, zakłócające mechaniczną wentylację (lub blokada nerwowo-mięśniowa- pankuronium)
13
Q
Leczenie podtrzymujące chorego na tężec (faza pośrednia, pierwsze 2-3tygodnie)
A
- siarczan Mg i labetalol (gdy nadreaktywność uk. współczulnego)
- krystaloidy (gdy hipotensja)
- stymulacja serca (gdy bradykardia; atropina i.v.)
- profilaktyka ŻChZZ
- profilaktyka odleżyn
14
Q
Postępowanie z pacjentem z tężcem w fazie rekonwalescencji
A
- rehabilitacja (fiz i psych)
- szczepienie (bo się nie wytwarza odporność; szczepionka w inne mjs niż HTIG)
- nieszczepieni: kompletne szczepienie podstawowe
- szczepieni wcześniej: 2 dawki w odstępie >4 tyg.
15
Q
Powikłania tężca
A
- złamania kości
- zachłystowe zapalenie płuc
- zatorowość płucna
- odwodnienie
- niewydolność oddechowa
- niewydolność nerek (spowodowana rozpadem mięśni i mioglobinurią)
- zatrzymanie krążenia
- wtórne zakażenia bakteryjne (druga po zaburzeniach wegetatywnych przyczyna zgonu z powodu tężca)
- ciężkie zaburzenia psychiczne
