Choroby zakaźne DO Flashcards
1
Q
gorączka trzydniowa- podaj inne nazwy tej choroby
A
- rumień nagły
2. szósta choroba
2
Q
rumień nagły- podaj czynnik etiologiczny
A
HHV-6 = ludzki wirus opryszczki typu 6 (częściej u małych dzieci) i HHV-7
3
Q
Podaj typowy przebieg rumienia nagłego i ile % chorych tak choruje
A
- nagła wysoka gorączka (często >40st), trwa ~3 dni
- przy ustępowaniu gorączki pojawia się czerwona lub bladoróżowa wysypka plamisto grudkowa
-najpierw na tułowiu (i tu jest najbardziej nasilona)
-potem na kończynach i twarzy (mniej nasilone)
Tak choruje tylko 20% chorych na rumień nagły.
Mogą się pojawić obj. z GDO oraz obj. żołądkowo-jelitowe.
4
Q
jaka jest najczęstsza przyczyna drgawek gorączkowych u dzieci?
A
Rumień nagły
5
Q
jedna z najczęstszych przyczyn infekcji z gorączką u niemowląt?
A
-rumień nagły
6
Q
Szczyt zapadalności rumienia nagłego?
A
6mż-4rż (dzieci KP rzadko)
7
Q
Jak najczęściej przebiega zakażenie HHV-6/7? objawowo, czy bezobjawowo?
A
Bezobjawowo u ~80% zarażonych
8
Q
jakie jest najczęstsze powikłanie rumienia nagłego?
A
drgawki gorączkowe
9
Q
Jak leczysz rumień nagły?
A
objawowo
10
Q
charakterystyczna cecha w badaniach laboratoryjncyh w rumieniu nagłym
A
leukopenia i limfocytoza
11
Q
najczęstsza pomyłka podczas postępowania w rumieniu nagłym?
A
podanie antybiotyku w fazie gorączkowej choroby i zakwalifikowanie wysypki jako reakcji uczuleniowej na lek
12
Q
podaj inną nazwę rumienia zakaźnego
A
piąta choroba
zespół spoliczkowanego dziecka
13
Q
podaj czynnik etiologiczny rumienia zakaźnego
A
ludzki parwowirus B19
14
Q
źródło zakażenia HHV-6
A
zwykle bezobjawowy dorosły
15
Q
droga zakażenia- rumień nagły
A
droga kropelkowa
16
Q
droga zakażenia- rumień zakaźny
A
tylko od ludzi!
- droga kropelkowa
- składniki krwi i produkty krwiopochodne
- przez łożysko
17
Q
rumień zakaźny- okres zakaźności
A
przypada na okres zwiastunowy choroby, trwa ~7dni i ustępuje w momencie pojawienia się osutki (wylęganie 4-14 dni, największa wiremia i zakaźność po 6-10 dniach od zakażenia)
18
Q
zespół grudkowo-krwotocznych “rękawiczek i skarpetek” = ZGKRS - etiologia
A
parwowirus B19
19
Q
ZGKRS- okres zakaźności
A
zakaźność przed pojawieniem się osutki i trwa aż do jej ustąpienia
20
Q
jak może przebiegać zakażenie parwowirusem B19?
A
- bezobjawowo lub jako lekkie przeziębienie
- rumień zakaźny (zakażenie pełnoobjawowe)
- zespół grudkowo-krwotocznych rękawiczek i skarpetek (zakażenie pełnoobjawowe)
- uogólnione wybroczyny (kończyny, pachwiny i pachy) u dzieci przy ok l.płytek krwi
- przewlekła niedokrwistość
- przełom aplastyczny
- nieimmunologiczny obrzęk płodu (przy zakażeniu K ciężarnej)
- zapalenie wątroby
- autoimmunizacja
21
Q
przełom aplastyczny w zakażeniu parwowirusem B19- okres zakaźności
A
przed wystąpieniem obj i ponad 1 tyg po ich pojawieniu się
22
Q
szczyt zapadalności na rumień zakaźny?
A
5-15rż
głównie późną zimą i wczesną wiosną
23
Q
gdzie się namnaża parwowirus B19 i jakie ma to skutki?
A
namnaża się głównie w komórkach progenitorowych układu czerwonokrwinkowego, co powoduje lizę tych komórek i chwilowe zahamowanie wytwarzania czerwonych krwinek
24
Q
opisz przebieg rumienia zakaźnego
A
- objawy zwiastunowe związane z wiremią, obj. zakażenia GDO
- nieżyt nosa
- zapalenie gardła
- kaszel
- gorączka
- ból głowy, ból mm - osutka (najbardziej charakterystyczny objaw, występuje u dzieci, ale tylko u <50% dorosłych)
a) rumień na twarzy- z. dziecka spoliczkowanego
- jasnoczerwony, o ostrych granicach
- na policzkach, omija okolicę nosa i ust
- często w kształcie motyla
b) wysypka
- głównie plecy i kończyny po stronie wyprostnej
- rumieniowe plamki i grudki -> zlewne, rumieniowe wykwity opisywane jako siateczka, koronka, girlandy
- nie zajmuje skóry dłoni i podeszw stóp - zapalenie stawów (gł. dorośli, K>M)
- towarzyszy osutce lub jest jedyną manifestacją zakażenia
- ból, obrzęk stawów SYMETRYCZNY
- najczęściej drobne stawy dłoni (międzypaliczkowe), nadgarstki, łokciowe, kolanowe, skokowe
- nie prowadzi do uszkodzenia stawów, ustępuje samoistnie
25
osutka w rumieniu zakaźnym- z czego wynika?
z reakcji typu kompleksów immunologicznych
26
zapalenie stawów w rumieniu zakaźnym- z czego wynika?
z reakcji typu kompleksów immunologicznych
27
Bolesny, symetryczny obrzęk i rumień dłoni i stóp. Ma charakter wybroczyn i plamicy krwotocznej. Może piec i swędzieć. Ustępuje po 1-3 tygodniach. Co mogło to wywołać? Jak to się nazywa?
parwowirus B19
| Zespół grudkowo-krwotocznych rękawiczek i skarpetek (ZGKRS)
28
ZGKRS- gdzie zmiany poza dłońmi i stopami?
na błonie śluzowej jamy ustnej- nadżerki, pęcherzyki, obrzęk warg, wybroczyny na podniebieniu twardym i błonie śluzowej; mogą przypominać plamki Koplika (odra)
29
przewlekła niedokrwistość w przebiegu zakażenia parwowirusem B19- u kogo i czemu?
u osób z upośledzoną odpornością, u HIV+, osób po przeszczepach; jest to skutek przewlekłego zakażenia komórek prekursorowych uk. erytropoetycznego
30
przełom aplastyczny w przebiegu zakażenia parwowirusem B19- u kogo?
U osób z intensywną hematopoezą:
- wrodzone niedokrwistości hemolityczne
- niedokrwistości autoimm.
- masywny krwotok
- stan po przeszczepie nerki, kom. krwiotwórczych
31
przełom aplastyczny w przebiegu zakażenia parwowirusem B19- jak odróżnisz od przełomu hemolitycznego?
W hemolitycznym są retikulocyty.
32
jak leczymy zakażenie parwowirusem B19?
objawowo, ale u osób nieummunokompetetnych można podać IVIG, a osobom z przełomem aplastycznym i przewlekłą niedokrwistością KKCz
33
Co robimy z K w ciąży, która miała kontakt z parwowirusem B19?
robimy badania IgG w surowicy => nie ma IgG => powtarzaj badanie co 2-4 tyg (okno serologiczne)
Jeśli stwierdzono IgM (ostra faza zakażenia) to robimy USG 1-2x/tyg przez 10-12 tyg, ze względu na możliwość uogólnionego nieimm. obrzęku płodu
34
Z czego wynika uogólniony, nieimmunologiczny obrzęk płodu?
z ciężkiej anemii
35
konsekwencje zakażenia parwowirusem B19 u K w ciąży?
- ryzyko przezłożyskowej transmisji (30%)
- samoistne poronienie
- obumarcie płodu (największe ryzyko w II trymestrze, 20-28 tc)
36
czy jest obowiązek zgłaszania zakażenia parwowirusem B19 do PSSE?
Nie
37
Jakie postacie kliniczne może przybrać świnka?
1. zapalenie ślinianek
2. ZOMR
3. zapalenie jądra i najądrza
4. zapalenie jajnika
5. zapalenie trzustki
6. zapalenie innych narządów (gruczoł łzowy, tarczyca, grasica, wątroba, pierś, nerki)
* może być też okres zwiastunowy (obj. grypopodobne), częściej u dorosłych
38
Herpeswirusy- RNA czy DNA?
DNA
39
wirus świnki- RNA czy DNA?
RNA
40
parwowirus B19- RNA czy DNA?
DNA
41
Jakie badania laboratoryjne możesz zrobić w nagminnym zapaleniu przyusznic?
1. IgM w surowicy
2. IgG w surowicy
3. izolacja wirusa i hodowla (krew, mocz, ślina, PMR)
4. RT-PCR- wykrycie RNA wirusa
5. zwiększenie akt. amylazy we krwi i w moczu
42
świnka- czy przebieg może być bezobjawowy?
tak, u 20-30%
43
źródło zakażenia wirusem świnki
człowiek
44
droga zakażenia wirusem świnki
1. kropelkowa
| 2. bezpośredni kontakt lub pośredni kontakt z zakaźnym materiałem lub skażonym przedmiotem
45
jaki materiał jest zakaźny w przypadku świnki?
1. krew
2. ślina
3. mocz
4. PMR
46
okres zakaźności na świnkę
od 7 dni przed obrzękiem ślinianek do 9 dni po wystąpieniu obrzęku ślinianek
47
okres wylęgania świnki
14-24 dni
48
opisz jak wygląda zapalenie ślinianek w przebiegu świnki
- najczęściej przyuszne (60-70%), rzadziej podżuchwowe (10%)
- zwykle obustronne (70%)
- ślinianki mogą być zajmowane kolejno lub jednocześnie
- ból i obrzęk ślinianki, stopniowo obrzęk zajmuje otaczające tk.
- skóra nad ślinianką napięta, ale niezmieniona
- konsystencja ślinianki ciastowata
- jest zaczerwienienie i obrzęk ujścia przewodu ślinianki przyusznej na błonie śluzowej policzka
- zmniejszone wydzielanie śliny , suchość w ustach
- utrudnione żucie, połykanie i otwieranie ust
- podczas spożywania kwaśnych pokarmów nasila się ból ślinianki
- towarzyszy gorączka 38-39st.
- objawy zapalenia ślinianki mijają po ~7 dniach
49
jaka jest inna nazwa świnki?
nagminne zapalenie przyusznic
50
zapalenie jąder i najądrzy w przebiegu świnki- jak często i jaki skutek?
u 30-40% chorych chłopców, może prowadzić do niepłodności (jeśli obustronne)
51
zapalenie jajnika w przebiegu świnki- jak często i jaki skutek?
u 5-7% dziewcząt, skutków nie ma za bardzo, bo NIE PROWADZI do niepłodności
52
U pacjenta, który miał zdiagnozowaną świnkę kilka tygodni temu, u którego obrzęk ślinianek już dawno znikł, pojawiła się gorączka i ostry ból w nadbrzuszu promieniujący do lewej strony i do pleców. Pacjent wymiotuje i ma dreszcze. Co to się mogło podziać?
Zapalenie trzustki w przebiegu świnki
53
Na podstawie IgM i IgG kiedy stwierdzisz, że pacjent właśnie przechodzi świnkę?
swoiste IgM i/lub ponad 4 krotne zwiększenie miana swoistych IgG w odstępie 2-4 tyg.
54
Kryteria rozpoznania świnki
```
Typowe przypadki:
-brak szczepienia
-kontakt z osobą zakażoną
-badanie kliniczne
Nietypowe i jak się chce mieć pewność:
-badania wirusologiczne
```
55
Czy jest możliwe zachorowanie na świnkę u osób na nią szczepionych?
Tak, zwykle przy bliskim i intensywnym kontakcie (nastolatki, młodzi dorośli)
56
Jak leczymy świnkę?
Objawowo:
- paracetomal, NLPZ, opioidy w zapaleniu trzustki
- częste płukanie ust
- unikanie kwaśnych potraw
- w zapaleniu jądra i najądrza suspensorium lub ciasna bielizna i pozycja leżąca (spadek bólu)
57
jaki ma wpływ świnka na K ciężarną?
- jak w 1 trymestrze to może poronić
- może też być poród przedwczesny i obumarcie płodu
- nie ma wzrostu ryzyka wad wrodzonych
58
ZOMR w przebiegu świnki- czy to częsta sprawa?
tak, częsta, bo jest u 60-70% chorych na świnkę; ale zwykle bezobjawowe
59
powikłaniem ZOMR w przebiegu świnki może być...
głuchota typu odbiorczego
60
ryzyko zakażenia różyczką płodu w trakcie pierwotnej wiremii u ciężarnej w zależności od tygodnia ciąży
do 12 tc- 85-100%
13-16 tc - 54%
17-22 tc - 25%
zakażenie po 22 tc nie daje zagrożenia dla płodu
61
czy dzieci z różyczką wrodzoną mogą zarażać?
tak, nawet do 12 mż
62
od kogo można się zarazić różyczką?
tylko od ludzi
63
okres zakaźności różyczki
od 7 dni przed osutką do 6 dni po wystąpieniu osutki
64
droga przenoszenia wirusa różyczki
- droga kropelkowa
- kontakt bezpośredni z materiałem zakaźnym (wydzielina DO, mocz, krew, kał)
- przez łożysko
65
wirus różyczki - RNA czy DNA?
RNA
66
czy zakażenie różyczką może być bezobj?
tak i jest takie u 50%
67
opisz typową kolejność występowania obj w różyczce i czas ich trwania
1. okres zwiastunowy (kilka dni)
2. powiększenie i bolesność w.chł. karkowych, potylicznych, zausznych, szyjnych (na 1 dzień przed osutką)
3. osutka plamista lub plamisto grudkowa
- najpierw za uszami, potem na twarzy i tułowiu
- po 1-2 dniach na kończynach
- zanika po 2-3 dniach
68
zapalenie spojówek w odrze a w różyczce- różnica
w odrze ze światłowstrętem, w różyczce bez
69
gorączka w różyczce- wysoka czy niska?
niska
70
opisz osutkę w różyczce
- plamista lub plamisto grudkowa
- różowa
- char. zstępujący
- może swędzieć
- ustępuje bez pozostawiania przebarwień, może być lekkie złuszczanie
1. na twarzy, najpierw za uszami i tułowiu
- na twarzy zajmuje trójkąt Fiłatowa! (który nie jest zajęty w płonicy)
2. na kończynach (po 1-2 dniach)
71
różyczka wrodzona- konsekwencje dla płodu
- w pierwszych tc - obumarcie i poronienie
- w I i II trymestrze (im wcześniej tym gorzej):
1. wady serca
2. choroby narządu wzroku
3. głuchota
4. małogłowie
5. małopłytkowość
6. upośledzenie rozwoju psychoruchowego
7. zapalenie mózgu i ZOMR
8. hepatosplenomegalia
9. żółtaczka
72
Triada Gregga- co to i jakie zaburzenia?
Triada Gregga to zespół wad w przebiegu różyczki wrodzonej.
1. wady narządu wzroku (zaćma, jaskra, retinopatia)
2. głuchota
3. wady serca (PDA, zwężenie t.płucnej, ubytki przegród serca)
73
kiedy robimy badania pomocnicze w różyczce?
u K w ciąży i przy podejrzeniu różyczki wrodzonej
74
w surowicy znaleźliśmy swoiste IgG p/różyczce- co one oznaczają?
- jeśli stabilne stężenie- oznacza przebyte zakażenie i odporność
- jeśli wzrośnie >4 x w 2-4 tyg. to oznacza akt. zakażenie
75
jak leczymy różyczkę?
tylko objawowo
- zap. stawów -> NLPZ
- małopłytkowość -> prednizon, koncentrat płytek
76
różyczka- zgłaszamy do PSSE?
tak, przy każdym podejrzeniu lub rozpoznaniu
77
u kogo w PL najbardziej prawdopodobne wystąpienie różyczki?
u młodych mężczyzn, bo obowiązkowe szczepienia dla chłopców wprowadzono w 2004 roku (dziewczęta 1989r)
78
wirus odry- RNA czy DNA?
RNA
79
od kogo się zarazimy odrą?
tylko od człowieka
80
droga zakażenia odrą
- kropelkowa
| - kontakt z zakaźnymi wydzielinami (wydzielina DO)
81
okres wylęgania odry
8-12 dni
82
okres zakaźności odry
chory zaraża od momentu wystąpienia obj. zwiastunowych (5 dni przed wysypką) do 3 dni po wystąpieniu osutki
83
czy odra jest bardzo zakaźna?
jest bardzo zakaźna
84
czy odra może być bezobjawowa?
teoretycznie może, ale bardzo rzadko się tak zdarza
85
opisz typowy przebieg odry
1. obj. zwiastunowe
- gorączka do 40 st. (1-7 dni)
- suchy kaszel (1-2 tyg)
- nieżyt nosa
- zapalenie spojówek ze światłowstrętem i obrzękiem powiek
2. plamki Koplika
- szarobiałe liczne grudki na bł. śluz. policzków
- 1-2 dni przed osutką i do 1-2 dni po wystąpieniu osutki
- objaw patognomoniczny
3. okres osutkowy
- zstępująca
- plamisto grudkowa
- ciemnoczerwone-fioletowe
- 0,1-1 cm
- najpierw za uszami, poniżej linii włosów, potem twarz
- potem tułów (SKÓRA LAMPARCIA) i kończyny
- osutka blednie po 3-7 dniach w takiej kolejności jak się pojawiła
- pozostawia brunatne przebarwienia i delikatne, OTRĘBIASTE złuszczanie naskórka
86
badania pomocnicze w odrze- u kogo?
u wszystkich z podejrzeniem odry
87
jakie badania pomocnicze w odrze?
- ELISA (IgM, IgG)
- hodowla wirusa
- PCR- izolacja wirusowego RNA
- jeśli zajęty OUN to bad. PMR lub wewnątrzoponowej produkcji IgG
88
IgM, IgG w odrze- kiedy potwierdzenie rozpoznania?
jeśli IgM u osoby nieszczepionej w ostatnich 2-3 miesiącach (pobrać materiał do badań po >7 dniach od wystąpienia osutki, bo najwyższe st)
lub jeśli 4x wzrost IgG w odstępie 4 tyg
89
czy możesz rozpoznać odrę bez badań pomocniczych?
Generalnie NIE możesz rozpoznać, chyba że osoba ma typowy obraz kliniczny i miała kontakt z osobą z potwierdzoną laboratoryjnie odrą
90
leczenie odry
- tylko objawowe
- u dzieci niedożywionych- wit. A
- jeśli powikłania bakteryjne to antybiotyk
- w ciężkich postaciach możesz rozważyć rybawirynę
91
u kogo większe ryzyko powikłań odry?
u niemowląt i dorosłych, z niedoborami odporności komórkowej i niedożywionych oraz u ciężarnych
92
najczęstsze powikłanie odry?
zapalenie ucha środkowego (7-9%)
93
wymień powikłania odry
1. zapalenie ucha środkowego (7-9 %, najcz)
2. zapalenie płuc (1-6%)
3. zapalenie mózgu (0,1%; śmiertelność 15%, u 25% trwałe następstwa neurologiczne)
4. zapalenie m.sercowego
5. drgawki
6. ślepota po zapaleniu pozagałkowym n.wzrokowego
7. wtórne zakażenia bakteryjne (odra robi znaczną przemijającą imm-sup i może być nasilenie utajonej gruźlicy)
8. zgon 0,1-1/1000 (20-30% niemowlęta)
9. ADEM= ostre zapalenie demielinizacyjne mózgu (1/1000)
10. podostre stwardniające zapalenie mózgu= SSPE (najczęstsze <2rż, powadzi do zgonu; zwykle po 7 latach od przechorowania odry)
11. odrowe wtrętowe zapalenie mózgu
94
czy po przechorowaniu odry jest trwała odporność?
tak
95
jakie powikłania dla płodu w odrze?
poronienie, poród przedwczesny
96
czy mamy immunoprofilaktykę bierną w odrze?
mamy Ig, można podać osobie podatnej na zachorowanie po kontakcie z chorym
97
ile izolujemy chorych na odrę?
4 dni od wystąpienia osutki, ale jeśli niedobór odp to cały czas
98
obowiązek zgłaszania do PSSE odry
jest, przy każdym podejrzeniu
99
czy na świnkę można ponownie zachorować?
można, ale rzadko
100
czy na różyczkę można ponownie zachorować?
można, ale rzadko; w zdecydowanej większości przypadków odporność na całe życie po przechorowaniu i po zaszczepieniu
101
różyczka- powikłania u dorosłych, nie płodów
1. zapalenie stawów (1-25%)- gł. młode K, ustępuje samoistnie i bez następstw
2. skaza krwotoczna małopłytkowa
3. zapalenie mózgu (rokowanie dobre)
102
Czy barwa wydzieliny z nosa różnicuje etiologię wirusową i bakteryjną?
Nie
103
najczęstsza przyczyna ostrego nieżytu nosa i zatok przynosowych?
rynowirusy (do 50%)
104
co świadczy o nadkażeniu bakteryjnym ostrego nieżytu nosa i zatok przynosowych?
pogorszenie po 5 dniach trwania choroby lub utrzymywanie się objawów >10 dni
105
ile trwa ostre a ile przewlekłe zapalenie zatok i nieżyt nosa?
<12 tyg ostre
| > lub = 12 tyg przewlekłe
106
objawy nieżytu nosa i zatok przynosowych
1. wydzielina z nosa (wodnista, śluzowa lub ropna)
2. zatkanie nosa
3. spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła => chrypka, kaszel
4. upośledzenie węchu, zaburzenia smaku
5. ból głowy, rozpieranie w okolicy chorej zatoki, ból rzucie zatoki
6. stan podgorączkowy i gorączka
7. zaczerwienienie, obrzęk błony śluzowej nosa
107
przeziębienie- etiologia
wirusowa
108
po ilu dniach w ostrym zapaleniu zatok i nieżycie nosa powinna następować poprawa?
po 48 h
109
kiedy zrobisz TK zatok w przewlekłym zapaleniu zatok przynosowych?
po 6 miesiącach leczenia i przy kwalifikacji do leczenia operacyjnego
110
kiedy pilnie skierujesz pacjenta z ostrym zapaleniem nosa i zatok do szpitala?
1. obrzęk powiek
2. przemieszczenie gałki ocznej
3. podwójne widzenie
4. zaburzona ruchomość gałki
5. pogorszona ostrość widzenia
6. silny 1 lub 2-str ból głowy w ok. czołowej
7. obrzęk ok. czołowej
8. objawy ZOMR
9. zaburzenia świadomości
111
kryteria ciężkiego zapalenia nosa i zatok
min. 3 z:
1. ropna wydzielina bardziej obfita po 1 str
2. ostry mjs ból bardziej nasilony po 1 str
3. >38 st
4. wzrost OB, CRP
5. pogorszenie po łagodnej fazie choroby
112
jak ktoś ma ciężkie ostre zapalenie zatok i nosa to co mu dasz do leczenia?
GKS donosowo i antybiotyk (1 rzut = amoksycylina)
113
kryteria rozpoznania ostrego zapalenia nosa i zatok
nagły początek obj. blokada nosa/ wyciek z nosa przedni lub tylny
+ min. 1 z:
1. ból, rozpieranie w okolicy twarzy
2. osłabienie/utrata węchu
114
jaki antybiotyk empirycznie w ostrym ciężkim zapaleniu nosa i zatok 1 i 2 rzut?
1. amoksycylina
2. cefuroksym (jeśli reakcja uczuleniowa opóźniona na penicyliny) lub klarytromycyna, moksyfloksacyna, lewofloksacyna (przy natychmiastowej)
115
płukanie nosa w zapaleniu nosa- czym?
izotonicznym lub hipertonicznym roztworem NaCl
116
płonica- inna nazwa
szkarlatyna
117
etiologia płonicy
paciorkowiec beta-hemolizujący grupy A- Streptococcus pyogenes
118
czym jest angina?
ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych
119
szczyt zapadalności na anginę
4-12rż
120
najczęstsza etiologia anginy
wirusy (90-95%)
121
najczęstsza przyczyna bakteryjnej anginy?
PBHA= paciorkowiec beta-hemolizujący z gr. A- S. pyogenes
122
charakterystyka wirusowej anginy
1. stopniowe narastanie obj
2. ból gardła (słabszy niż w bakteryjnej)
3. bóle mm
4. ból głowy
5. ok temp. lub stan podgorączkowy
6. nieżyt nosa
7. kaszel
8. chrypka
9. zapalenie spojówek (adenowirusy)
10. powiększenie w. chł. SZYJNYCH TYLNYCH
11. brak wysięku na migdałkach (poza EBV i adenowirusami)
12. mogą być pęcherze i owrzodzenia w buzi
123
charakterystyka bakteryjnej anginy
1. nagłe pojawienie się obj.
2. silny ból gardła z odynofagią
3. ból głowy
4. gorączka >38 st
5. u dzieci ból brzucha, N i W
6. wiek 5-15rż
7. powiększenie w. chł. SZYJNYCH PRZEDNICH
8. wysięk na migdałkach
9. język: najpierw obłożony (biały język malinowy), potem żywoczerwony (czerwony język malinowy)
124
objaw Pasti- co to
objaw w płonicy;
| linijne wybroczyny w naturalnych fałdach skórnych (np. zgięciach kończyn)
125
trójkąt Fiłatowa- co to i gdzie charakterystyczne
obszar wokół ust i nosa;
| wolny od wysypki w płonicy, zajęty w różyczce
126
skala Centora- opisz
1. temp >38 st (1 pkt)
2. nie występuje kaszel (1 pkt)
3. powiększone w.chł. szyjne przednie (1 pkt)
4. wysięk na migdałkach i ich obrzęk (1 pkt)
5. wiek 3-14 lat (1 pkt)
6. wiek 15-44 lata (0 pkt)
7. wiek >45 rż (-1 pkt)
0-1 pkt => leczenie obj, diagnostyka bakteriologiczna niepotrzebna
2-3 pkt => wykonaj szybki test na obecność Ag PBHA lub posiew wymazu z gardła; decyzja o leczeniu zależnie od wyniku
4-5 pkt => obj. nasilone daj antybiotyk, obj nienasilone zrób szybki test i decyzja zależnie od wyniku
127
opisz wysypkę w płonicy
1. żywoczerwona
2. drobnogrudkowo-plamista
3. najbardziej intensywna w miejscach ucieplonych (pachy, pachwiny)
4. na twarzy wolny od wysypki trójkąt fiłatowa
5. w zgięciach skórnych objaw Pasti
6. na policzkach rumieńce
7. po tygodniu od ustąpienia wysypki (2-4 tyg choroby) łuszczenie dłoni i stóp
128
skale stosowane w odróżnianiu anginy wirusowej od paciorkowcowej
- centora
- walsha
- breese
129
zakaźność w anginie paciorkowcowej
do 24 h od rozpoczęcia skutecznej antybiotykoterapii lub do 7 dni jeśli jej nie stosowano
130
bardziej zakaźna jest angina wirusowa czy bakteryjna?
wirusowa (66% ryzyka przeniesienia na domowników, a bakteryjna 25%)
131
opisz anginę Plauta i Vincenta
- współzakażenie Fusobacterium necrophorum i krętkami
- młodzi M zaniedbujący higienę
- jednostronny nalot na górnym biegunie migdałka, pod nalotem owrzodzenie
- dotkliwy jednostronny ból gardła
132
jaki antybiotyk na płonicę 1 rzut?
fenoksymetylopenicylina
<40kg -> 50-100 tys/kg m.c. 2x/d p.o. 10 dni
>40 kg -> 1-1,5 mln 2x/d p.o.
jeśli nadwrażliwość na penicylinę typu 1 to makrolid, a jak innego typu to cefadroksyl lub cefaleksyna
133
jeśli leczenie antybiotykiem 1 rzutu płonicy nie zadziałało to co dasz?
klindamycynę lub amoksy z kw. klawulanowym, a na F. necrophorum można metronidazol
134
najczęstsze powikłanie paciorkowcowej anginy?
ropień okołogardłowy
135
późne powikłania immunologiczne płonicy
1. ostre KZN
| 2. gorączka reumatyczna
136
dziecko antyszczepionkowców, dożyło już 5rż i zaczęło nagle gorączkować do 40 stopni, początkowo skarżyło się na ból gardła, ale obecnie już nie jest w stanie mówić- ma bezgłos; dziecko ma problemy z połykaniem płynów i pokarmów stałych, ma ślinotok; w badaniu fizykalnym wysłuchałeś stetoskopem stridor wdechowy; dziecko zaczyna się dusić i przybrało dziwną pozycję- pochyloną do przodu z głową odgiętą do tyłu- CO TO?
zapalenie nagłośni
137
etiologia zapalenia nagłośni?
H. influenzae
138
dzieciaczek z zapaleniem nagłośni- leczenie ambulatoryjnie czy hospitalizacja?
oddział intensywnej terapii w szpitalu
139
jakie leczenie w zapaleniu nagłośni?
1. ceftriakson (III gen) lub cefuroksym (II gen)
2. GKS
3. leki p/gorączkowe
4. mukolityki
5. leki uspokajające
6. tlen
140
szczyt zachorowań na zapalenie nagłośni?
2-7 rż
141
```
2 rż
szczękający kaszel
zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych
chrypka
świst wdechowy
temperatura <38 st
jesień-zima
CO TO
```
ostre podgłośniowe zapalenie krtani
142
jaki objaw występuje zarówno w ostrym podgłośniowym zapaleniu krtani jak i w zapaleniu nagłośni?
świst wdechowy
143
co występuje w podgłośniowym zapaleniu krtani, a nie ma tego w zapaleniu nagłośni?
chrypka, kaszel
144
jaka jest różnica w grupie wiekowej jeśli porównasz ostre podgłośniowe zapalenie krtani i zapalenie nagłośni?
ostre podgłośniowe zapalenie krtani- młodsze dzieci (6 mż do 6 rż z szczytem w 2 rż)
zapalenie nagłośni 2-7rż
145
inna nazwa ostrego podgłośniowego zapalenia krtani?
krup wirusowy
146
etiologia krupu wirusowego?
paragrypa (75%)
| grypa, odra, adenowirusy, RSV, rhinowirusy
147
ostre podgłośniowe zapalenie krtani- początek stopniowy czy nagły?
zwykle poprzedzone objawami łagodnej infekcji GDO
148
zapalenie nagłośni- objawy stopniowo czy nagle?
nagle
149
jaka skala do oceny ciężkości krupu wirusowego?
skala Westleya
150
co oceniasz i jakie parametry w skali Westleya?
oceniam ciężkość krupu wirusowego, czyli ostrego podgłośniowego zapalenia krtani
1. stridor
2. st. utraty świadomości
3. drożność DO
4. zaciąganie międzyżebrzy
5. obecność sinicy
dzielę na 3 grupy (lekkie, umiarkowane, ciężkie)
151
co jest najważniejsze w leczeniu krupu wirusowego?
GKS (p.o./i.m./w nebulizacji) w każdym stopniu ciężkości
152
co podasz dziecku z ciężkim podgłośniowym zapaleniem krtani?
-adrenalinę w nebulizacji
-GKS p.o./i.m./w nebulizacji
-tlen
-leki p/gorączkowe wg potrzeby
NIE STOSUJE SIĘ: antybiotyków, środków uspokajających, leków wykrztuśnych i p/kaszlowych
153
kiedy skierujesz dziecko z ostrym podgłośniowym zapaleniem krtani do szpitala?
1. st. ciężki wg Westleya
2. <6mż
3. brak poprawy po zastosowanym leczeniu (po GKS chcemy poprawę do 4 godzin)
4. nasilenie się obj po <24 h
5. zaburzenia świadomości
6. względy socjalne
7. obj wskazujące na inną przyczynę ciężkości stanu pacjenta
154
st. ciężki w skali Westleya- to znaczy co?
1. znaczny niepokój lub senność patologiczna
2. stridor wdechowy cały czas
3. tachypnoe lub nawet bradypnoe
4. zaciąganie międzyżebrzy, mostka
5. konieczność podawania tlenu
155
jak można niefarmakologicznie pomóc dziecku z krupem wirusowym?
zapewnić mu dostęp chłodnego i wilgotnego powietrza, uspokoić, dać picie
156
wirusy HHV- rozwiń które są które
```
HHV-1 = HSV-1
HHV-2 = HSV-2
HHV-3 = VZV
HHV-4 = EBV
HHV-5 = CMV
HHV-6 = wirus rumienia nagłego
HHV-7 = też rumień nagły
HHV-8 = KSHV- wirus mięsaka kaposiego
```
157
ospa wietrzna- okres wylęgania
10-21 dni
158
ospa wietrzna- okres zakaźności
48h przed pojawieniem się wykwitów do przyschnięcia ostatnich strupków
159
zakaźność ospy wietrznej i półpaśca- w kontakcie domowym?
ospa- bardzo wysoka, 90%
| półpasiec- niższa 20-40%
160
opisz wysypkę w ospie wietrznej (kolejność, jak to wygląda, co zajmuje, czy swędzi)
```
kolejność:
1. rumieniowa plamka
2. grudka
3. pęcherzyk z przejrzystym płynem
4. pęcherzyk z mętnym płynem
5. krostki
6. strupki
! "obraz gwiaździstego nieba"- zmiany w różnym stadium rozwoju
```
wysypka zajmuje:
- głowę (wysypka także na owłosionej skórze głowy, rogówce, spojówce, błonach śluzowych jamy ustnej)
- tułów (też narządy płciowe)
- kończyny, ale bez rąk i stóp
wysypka SWĘDZI, ustępuje bez pozostawiania trwałych śladów
161
czy u zaszczepionej na ospę osoby może się pojawić ospa?
może, ale przebieg bezgorączkowy i wykwity skórne nieliczne (do 50) i bez pęcherzyków
162
Kobieta w ciąży przed 20 tc zachorowała na ospę wietrzną- jakie są konsekwencje?
a) obumarcie płodu
b) z. ospy wietrznej wrodzonej
1. wady OUN - wodogłowie, małogłowie
2. zwapnienia w mózgu
3. blizny skórne
4. zniekształcenia kończyn
5. zaćma, zapalenie naczyniówki i siatkówki
163
Kobieta w ciąży po 20 tc, ale nie w okresie okołoporodowym zachorowała na ospę wietrzną- jakie są konsekwencje?
nie rozwija się ospa wietrzna u dziecka i jest spoko, ale we wczesnym okresie życia może się rozwinąć półpasiec
164
Matka zachorowała na ospę wietrzną w okresie okołoporodowym- czyli jakim?
od 5 dni przed porodem do 2 dni po
165
Matka zachorowała na ospę wietrzną w okresie okołoporodowym- jakie postępowanie?
podajemy noworodkowi VZIG= swoiste Ig
| jeśli zachoruje to dajemy mu acyklowir
166
Matka zachorowała na ospę wietrzną w okresie okołoporodowym- jakie konsekwencje?
ospa wietrzna o bardzo ciężkim przebiegu u noworodka, bo brak ochronnych Ig od matki; zapalenie płuc i wątroby u noworodka, śmiertelność do 30%
167
najczęstsze powikłanie ospy wietrznej u dzieci
Bakteryjne zakażenie zmian skórnych przez S. pyogenes i S. aureus
168
rozpoznanie ospy wietrznej- jak?
na podstawie wywiadu i obrazu klinicznego; badania pomocnicze tylko w wątpliwych przypadkach tj. u osób z imm-sup oraz u K w ciąży, kiedy ważne jest leczenie przyczynowe
169
jak leczymy ospę i kogo?
```
nie leczymy:
-<12 rż, lekki przebieg, z ok odp
leczymy acyklowirem:
-K w 2 i 3 trymestrze
-osoby z imm-sup
-osoby >12 rż
NIE DAJEMY ASPIRYNY BO Z. REYA U DZIECIACZKÓW
```
170
najczęstsze powikłanie ospy wietrznej u dorosłych
ospowe śródmiąższowe ZP (20% przypadków)- śmiertelność u K w ciąży ~40%
171
co jest ważne gdy leczymy acyklowirem? co jeszcze musimy podać?
płyny, bo krystalizacja w nerkach
172
półpasiec- szczyt zachorowalności
>50rż
173
półpasiec- przebieg
1. okres zwiastunowy (od 3-4 dni przed wysypką do 7 dni po)
- piekący/kłujący/pulsujący ból w obrębie jednego dermatomu+uczucie mrowienia i swędzenie
- wzrost temp, pogorszenie samopoczucia, ból głowy
2. wysypka polimorficzna
- wygląda jak w ospie, ale w obrębie 1 dermatomu zazwyczaj
174
półpasiec- gdzie najczęściej wysypka?
na tułowiu Th3-L3
| i głowa V,VII,VIII
175
z. Ramsaya Hunta- co to
półpasiec uszny
niedowład obwodowy n. twarzowego
zaburzenia smaku, wydzielania śliny i łez
176
najczęstsze powikłanie półpaśca?
nerwoból poherpetyczny u 20-50%
177
śmiertelność na ospę wietrzną- wyższa u dzieci czy dorosłych?
dorosłych
178
u kogo profilaktyka poekspozycyjna na ospę wietrzną?
u dzieci matek, które zachorowały w okresie okołoporodowym i u pacjentów, którzy nie chorowali i nie byli szczepieni i mają obniżoną odp. kom
179
kiedy jaka profilaktyka poekspozycyjna na ospę wietrzną?
<96 h VZIG
| >96h acyklowir
180
izolacja chorych na ospę
prze min. 5 dni po wystąpieniu osutki do przyschnięcia wszystkich zmian skórnych
181
izolacja osób podatnych na zakażenie ospą, którym podaliśmy VZIG
do 28 dnia po kontakcie
182
izolacja osób podatnych na zakażenie ospą
od 10 do 21 dnia po kontakcie
183
czynniki ryzyka półpaśca (7)
1. >65 rż (głównie 80 i 90 rż)
2. neo zł
3. leczenie imm-sup
4. leczenie statynami
5. cukrzyca
6. HIV i inne upośl. odp. kom
7. dzieci matek, które zachorowały po 20tc
184
półpasiec oczny- który nerw zajęty?
V1
185
czy zakrycie zmian skórnych w półpaścu ubraniem zmniejsza ryzyko transmisji zakażenia?
tak
186
obowiązek zgłaszania ospy wietrznej do PSSE?
tak, w każdym przypadku podejrzenia zachorowania
187
obowiązek zgłaszania półpaśca do PSSE?
nie
188
mononukleoza zakźna- czynnik etiologiczny?
HHV-4= EBV= wirus Ebsteina Barra
189
inna nazwa mononukleozy zakaźnej?
choroba pocałunków
190
największa zapadalność na mononukleozę?
15-25 rż
191
wirus EBV- co powoduje?
mononukleozę
chłoniaka Hodgkina
chłoniaka Burkitta
raka nosogardła
192
opisz przebieg mononukleozy
1. objawy zwiastunowe- grypopodobne (kilka-kilkanaście dni)
2. objawy
- gorączka (trwa nawet 2-5 tyg)
- zapalenie gardła i migdałków przypominające anginę paciorkowcową
- objaw Glanzmana
- powiększenie w.chł. - dzieci uogólnione, a dorośli szyjnych przednich, tylnych, podżuchwowych
- powiększenie wątroby i śledziony (=> uczucie pełności w brzuchu i spadek apetytu), zapalenie wątroby
193
objaw Glanzmana- co to?
obrzęk powiek, łuków brwiowych i nasady nosa; głównie u dzieci w przebiegu mononukleozy zakaźnej
194
czy w przebiegu mononukleozy jest wysypka?
tylko jeśli podamy antybiotyk - ampicyline, amoksycylinę, cefalosporyny, makrolidy;
ma char. plamistogrudkowy, swędzi i utrzymuje się 7-10 dni
195
mononukleoza- co w rozmazie białokrwinkowym?
leukocytoza, limfocytoza, > 10% atypowe limfocyty
196
leczenie mononukleozy?
objawowe
197
wylęganie mononukleozy
30-50 dni
198
czym się zarażamy mononukleozą?
śliną
199
okres zakaźności mononukleozą?
6 mscy, a nawet do 1,5 roku
200
zakaźność mononukleozy- wysoka czy niska?
niska, konieczny kontakt ze śliną
201
zgon w mononukleozie- najczęstsza przyczyna?
pęknięcie śledziony, wtórne zakażenia bakteryjne, zapalenie m. sercowego
202
obowiązek zgłaszania mononukleozy do PSSE?
nie
203
kiedy podejrzewasz u chorego mononukleozę?
gdy przedłużające się zapalenie gardła, z wysiękiem na migdałkach, powiększeniem śledziony i dużym odczynem węzłowym
