W6 HC.3 Nucleaire beeldvormingstechnieken en therapie Flashcards
Wat is radiofarmaca
- Maakt gebruik van sleutel/slot principe: moet selectief zijn voor specifiek target in het lichaam.
- Bestaat uit farmacon en radionuclide
- Wordt gebruikt voor detectie en therapie (PET-/SPECT-scan)
Essentiele eigenschappen radiofarmacon?
- Selectief voor bepaalde ‘target’ in het lichaam
- Hoge aantrekkingskracht voor het target
- Weinig opname in andere weefsels
- Radioactief label, behouden affiniteit
- Geschikte halveringstijd
Welke typen radioactieve straling is er?
Radioactiefverval met deeltjes (met massa):
- Alfa straling -> 2 protonen en 2 neutronen (zwaar), wordt gebruikt voor therapie.
- Beta straling -> negatief geladen elektron, wordt gebruikt voor therapie
Radioactiefverval met elektromagnetische straling (geen massa):
- Gamma straling -> fotonen, wordt gebruikt bij beeldvorming
Wat is het verschil in halfwaardetijd tussen alfa en gamma straling?
Alfa heeft halfwaardetijd van dagen, gamma van uren
Verschil tussen radiologie (CT en X thorax) en nucleaire technieken (y-camera en PET-camera)?
Bij radiologisch onderzoek gaat er straling vanaf een apparaat door een patient naar een detector, bij nucleair onderzoek gaan de gamma stralen vanuit de patient naar de detector (fototonen komen dus het lichaam uit)
Wat is een planaire opname?
Een tweedimensionale opname
Wat is een SPECT?
Single photon emission computed tomografie, maakt 3D opnames.
-> Is sensitiever dan planaire opname
Wat is een PET scan?
Positron emission tomografie, werken met positronen ipv fotonen.
Hier wordt met energie vrijmaken gewerkt.
Welke ontwikkelingen zijn er betreft beeldvorming?
Kan tegenwoordig PET/CT gemaakt worden waarbij anatomie van CT en fysiologie (energie vrijkomen) van de PET kan worden gecombineerd om zo zowel de afwijking, maar ook de plaats van afwijking tov omliggende weefsel te bekijken.
Wat doet een skeletscintigrafie?
Kijkt naar botmetabolisme (aanmaak door blasten en afbraak door clasten)
Welke carcinomen staan bekend om hun osteosclerotische werking?
Prostaat-/mamma-/longcarcinoom
Welke carcinomen staan bekend om hun osteolytische werking?
Multiple myeloom/niercelcarcinoom/melanoom
Welke 2 botzoekende radiofarmaca worden er gebruikt?
- Calciumanaloga
- Bisfosfanaten
-> Beiden binden aan hydroxyapatiet (bouwsteen minerale botmatrix) en accumuleren in actieve bot opbouw/ombouw.
Wat veroorzaakt een hotspot op een skeletscintigrafie?
- Reactie (verhoogdebotombouw) van het botweefsel door de aanwezigheid van metastasen
- Niet de metastase zelf, maar de metabole reactie van het bot
- Niet de opname van het radiofarmacon in de tumorcellen van de metastase
Welke paliatieve therapie bij pijnlijke botmetastasen is er?
- Analgetica
- Systemische (chemo)therapie
- Externe radiotherapie
- Radionuclidentherapie -> doelen: pijnstilling en levensverlengend
