W5 HC.1 - Toepassing van beeldvormende technieken bij diagnose en stadiumbepaling Flashcards
Sensitiviteit (SE) en specificiteit (SP) van X-thorax?
pneumonie: SE=50%, SP=50%
longcarcinoom: SE=50-85%, SP=55-65%
metastasen: SE=50-85%, SP=59-94%
pneumothorax: SE=85%, SP=99%
longembolie: SE=laag, SP=laag
Wat is een post-obstructie atelectase?
Atelectase betekent dat een deel van de long, of de hele long, geen lucht meer krijgt en samenvalt.
Post-obstructie atelectase is ten gevolge van een verstopte bronchus/bronchiolus. Oorzaak is bv een tumor.
Wanneer X-thorax?
Nadelen?
- Longcarcinoom en afstandmetastasen
- Thoraxfoto heeft echter geen hoge sensitiviteit dus je mist kleine longtumoren. Ook de specificiteit is laag
CT is veel beter dan X-thorax. Wat moet je checken als je CT wilt maken?
- nierfunctie
- allergie voor jodium houdend contrast
Wanneer echografie?
Nadelen?
- metastasen op afstand (levermetastasen of kliermetastasen), hydronefrose nier, grootte lever en milt bekijken
- goed voor vaste of vocht gevulde organen
- geen adequate beoordeling maag-darmen door luchtartefacten (en bij volle patiënt lagere sensitiviteit)
-> afstand van metastase bepalen mag, maar CT-scan is beter. Wel gebruikt bij follow-up bij lage verdenking op metastase, lage tumormarker en geen klinische verdenking
-> indien klinisch verdacht: CT (snel en goedkoop) of PET-CT (duurder + duurt langer)
Hoe zien de volgende tumoren eruit op echo?
- cyste
- hemangioom
- levermetastasen
- cyste: zwart (water densiteit 0-15 Houndsfield)
- hemangioom (benigne): kleurt arterieel aan, maar typisch nodulair (het is een bloedvatcluwe)
- levermetastasen: target bull’s eye
De all-in-one techniek heeft als doel de prognose en behandeling te bepalen. Waar staan de letters voor van de TNM-classificatie.
- Evaluatie uitgebreidheid primaire tumor (T)
- Pathologische lymfeklieren (N)
- Metastasen (M) (Levermetastasen zijn m.u.v. colorectaal carcinoom erg dodelijk)
-> Hoe slechter de TMN, des te slechter de behandelkansen
Hoe werkt contrast middel (jodiumhoudend)?
- Arterieel na 30 sec: bloedvaten, hypervasculaire meta’s (NET, melanoom, schildklier)
- Veneus na 80 sec: organen, veneuze structuren, metastasen (adenocarcinomen geven vaak donkere levermeta)
- Excretie na paar minuten: urinewegen
Benigne en maligne levertumoren?
Maligne: levermetastasen, hepatocellulair carcinoom (een tumor die uitgaat van de lever zelf, komt alleen voor als de lever zelf ziek is) en een cholagiocarcinoom (neuroendocriene galwegtumor)
Benigne: levercyste, hemangioom, adenoom, folliculaire hyperplasie en een abces (+ziek en koorts)
Classificatie coloncarcinoom (T) primaire tumor?
Doorgroei door de wand?
- Nee: T1/T2
- Ja: T3
Ingroei in peritoneum of orgaan?
- Ja: T4
-> Wordt gevonden door colonoscopie (+biopt) en CT-scan (+intramurale uitbreiding zichtbaar). Doorlichten wordt niet gedaan bij tumoren.
Hoe heten stukjes tumor in de buikholte?
Peritonitis carcinomatosa met ascites: soep met ballen
-> ontstaat door stukje tumor los in de buikholte
Kenmerken MRI?
- Maakt gebruik van H-atomen (elk weefsel ander aantal H-atomen)
- Hele hoge contrast resolutie, kleine verschillen goed detecteerbaar
- Contrast (gadolinium)
- Duur onderzoek 20-40 minuten voor klein gebied
- CI: claustrofobie, pacemaker, metaal splinter oog
- Nadelen: beperkt onderzoeksgebied (bovenbuik/onderbuik), peristaltiek geeft bewegingsartefacten
Waarvoor is RECIST (Respons Evaluation Criteria In Solid Tumours)?
Manier om effect van chemotherapie te meten.
Belangrijkste veranderingen:
- aantal laesies (max 5 laesies en max 2 per orgaan)
- metingen pathologische lymfomen
- betere definiëring ziekteprogressie
- detectie nieuwe laesies / PET
Hoe vindt RECIST plaats?
Op de baseline wordt bepaald of laesies lymfeklieren meetbaar zijn.
- Tumoren >/= 10 mm op CT langste as
- Lymfeklieren >/= 15 mm korte as
De som van de diameter geeft de RECIST waarde: D=Da+Db
(Niet-meetbaar:
- tumor lange as <10
- path klieren >/= 10 mm en <15 mm
- slecht afgrensbaar
- leptomeningeale ziekte
- vocht (pleuraal, pericardiaal, ascites)
- inflammatoir mammacarcinoom
- lymfangitis huid of long)
Als de chemotherapie positieve effecten heeft voor de tumorgrootte kan de NADIR gemeten worden: de kleinste som van tumoren (dus niet perse de baseline)
Wat zijn de respons criteria?
CR: complete respons
- verdwijnen alle target laesies
- path klieren (non-target/target) < 10 mm
PR: partial respons
- minstens 30% afname som diameters targetlaesies
PD: progressive disease
- > 20% toename som diameters targetlaesies
- referentie = kleinste som van alle onderzoeken
- absolute toename van 5 mm
- ontstaan nieuwe laesies is ook PD
SD: stable disease
- niet voldoende voor PD of SD
- referentie de kleinste som
