Vruchtbaarheidsstoornissen bij de man

Question 1

Wat zorgt voor de mannelijke genitale ontwikkeling en hoe gaat dat?

Answer 1

Nadat SRY wordt aangezet zal er testis ontwikkeling zijn, als dat niet zo is krijg je ovaria.
* Ontwikkeling foetale testes wk 7-12
* Productie testosteron in Leydigcel en Anti-Mullers hormoon in sertolicel
* Ontwikkeling gang van Wolff: Epididymis, Vas deferens, Vesiculae seminales
* Elimineren Mullerse gangen
* Omzetten T in Di-hydro testosteron (DHT)
o Externe genitalia

Question 2

tr. genitalis

Answer 2

• Testis, epidimydis, vas deferens, vesiculae seminales, prostaat, Cowperse klieren, urethra
• Spermatogenese, semen opslag en transport
• Steroïdgenese
• Osteogenese
• Testisvolume >12 cc
  o 80% tubuli seminifiri met sertolicellen, verbindende cellen waartussen zaadcellen worden gemaakt
  o 20% interstitium met Leydigcellen die testosteron maken

Question 3

tubuli seminifiri

Answer 3

• 2-5% van ejaculaat volume
• Productie van 100 miljoen spermatozoa per testis per dag
• Spermatozoa bepaalt geslacht: 23X en 23Y zaadcellen in ejaculaat
• Spermatogenese neemt 70 dagen, waarvan 20 dagen spermiogenese (aangroeien van de staart, genetische proces is al afgerond)
• Pathologie-classificatie spermatogenesis (Johnsenscore)

Question 4

Hoe werkt de hypofyse-gonaden as?

Answer 4

GnRH, LH en FSH sturen testis aan.
* LH stimuleert Leydigcel
* FSH stimuleert Sertolicel
* Feedback op hypothalamus en hypofyse via testosteron en inhibine B
Zaadcelaanmaak begint pas na de puberteit.

Question 5

Wat is de functie van de epididymis

Answer 5

Transport, opslag en rijping spermatozoa.
* 2-5% van ejaculaatvolume (<0,5cc) met voornamelijk zaadcellen
* Toename fertiliserend vermogen

Question 6

Hoe neemt het fertiliserend vermogen toe?

Answer 6

o Motiliteit neemt toe van caput naar cauda
o Concentratie neemt toe
o Eiwitten voor binding aan Zona Pellucida
o Stabilisatie DNA

Question 7

prostaat

Answer 7

• PSA zorgt voor liquefactie van zaad
• Prostasomen
• pH<5
• 20-30% ejaculaatvolume

Question 8

vesicula seminalis

Answer 8

• Semenogelin: gelvorming na ejaculatie
• Fructose: energiebron spermatozoa
• Ph > 8
• 65-75% van ejaculaatvolume (2cc)

Question 9

Hoe test je de functie van de tesicles?

Answer 9

• Bloed: LH, FSH, Inhibine B, ochtend testosteron
• Semenanalyse: volume >1,5cc, concentratie 15 milj zc/ml, motiel >40%, morfologie >4% normalen, pH >7,1
• Echografie testes (evt ook vesicula seminalis en prostaat)

Question 10

Welke onderdelen spelen rol bij ejaculatie?

Answer 10

Cauda epididymis, vas deferens, vesicula, prostaat, UP, blaashals

Question 11

Wat is emissie?

Answer 11

o Sluiten blaashalf en sphincter urethrae oiv sympatisch T10-L2
o Depositie vloeistof in urethra prostatica (UP)

Question 12

Wat is expulsie?

Answer 12

o Contractie m. bulbocavernosus, ischicavernosus en bekkenbodem
o Openen sphincter urethrae

Question 13

Wat is capacitatie?

Answer 13

wanneer de staart van de zaadcel hard gaat bewegen, zodat de kop door kan dringen tot de eicel

Question 14

Wat is acrosoomreactie?

Answer 14

versmelten zaadcel met membraan eicel

Question 15

Wat is cryptorchisme?

Answer 15

één of beide zaadballen zitten niet in de balzak

Indaling afhankelijk van INSL-3 en regressie gubernaculum
* 2-6% bij geboorte; 1% bij 3 maanden
* 60% unilateraal
* 30-80% ook epididymale afwijkingen: 8% obstructief
* Verstoorde spermatogenese
o 3-8% vd infertiele mannen: 20% vd azoospermia
o Bilateraal: 80% oligospermie; unilateraal 50% oligospermie
* Testis atrofie
* Endocriene disfunctie (primair hypogonadisme)
* Verhoogd risico kiemcel tumor testis (3%)

Question 16

Wat is torsio testis?

Answer 16

draaiing van de steel waar de testis aan hangt

Acuut scrotum; dd. Epidymitis, testistumor
* Echografisch testisparenchym vascularisatie beoordelen
* Hoog risico op definitieve testis ischemie
* <6 u operatieve detorsie
* Contralaterale orchidofixatie

Question 17

Wat is varicocele?

Answer 17

spatader in de zaadstreng; er is een weke testis
* Verminderde spermatogenese
* Hypogonadisme
* Verstoorde temperatuursregulatie: plexus pampiniformis zorgt niet voor koeling
* Verhoogde ROS
* Verhoogde DNA schade spermatozoa

Question 18

hypogonadotroop hypogonadisme

Answer 18

LH en FSH zijn verlaagd, er is disfunctie van de hypofyse voorkwab of hypothalamus.
* Congenitaal: Kallmannsyndroom (reukproblemen), idiopathisch, verlate puberteit
* Verworven
o Hypofysaire of hypothalame ziekte: prolactinoom, neurohemochromatose, ischemie
o Iatrogeen: GnRH agonist, antiandrogenen, anabolen

Question 19

Hypergonadotroop hypogonadisme

Answer 19

LH en FSH zijn verhoogd, disfunctie van testes.
* Congenitaal: Klinefeltersyndroom, anorchie, enzymdefecten
* Verworven: orchitis, torsio testis, bilaterale ochidectomie, chemotherapie

Question 20

obstructie azoospermie

Answer 20

2% van de oorzaken van infertiliteit, 10% van de azoospermie door obstructie
* Congenitaal: congenitale bilaterale agenesie van vas deferens: er is geen zaadleider
o Visculae seminales en distale deel epididymis ook niet aangelegd
o Mutatie op CFTR gen
o Autosomaal recessief
o 2% van de obstructieve azoospermie
o Beide ouders drager CFTR mutatie: 25-50% kans kind CF
* Epididymale obstructive (infectie, congenitaal)
* Iatrogeen: lies of scrotale chirurgie

Question 21

seksuele disfunctie

Answer 21

• 5% van infertiele paren
• Erectieklachten
• Ejaculatieklachten: anorgasmia, aspermia
• Neurologisch: MS, DM
• Postoperatief
• Antidepressive

Question 22

Wanneer doe je genetisch onderzoek?

Answer 22

Alleen bij mensen met azoospermie. In 10% van de gevallen een extra X (Klinefeltersyndroom), hebben allemaal kleinere ballen. Bij 15% ook een Y deletie, beïnvloedt de zaadcelaanmaak. Je kan de CFTR mutatie vinden die past bij CBAVD.

Question 23

Wat voor pathologie kan je hebben bij tr. genitalis?

Answer 23

• Oligospermie
• Azoospermie
• Aspermie (droog orgasme, gaat de blaas in)
• Hypogonadisme
• Testiculaire kiemceltumor

Question 24

behandeling van infertiliteit man

Answer 24

• Leefstijladviezen en voorlichting
• Hormonale therapie
• Varicocelectomie
• Blaasspoeling of electroejaculatie
• Chirurgische sperma extractie
• Geassisteerde voortplanting met zaadcellen

Question 25

Wat heb je bij primair hypogonadisme

Answer 25

testis disfunctie

Question 26

Wat heb je bij secundair hypogonadisme?

Answer 26

LH en FSH verlaagd, testosteron verlaagd.

Therapie bij kinderwens pregnyl (LH) evt gecombineerd met puregon (FSH).

Therapie bij geen kinderwens: testosteron replacement therapie.

Question 27

Wat kunnen oorzaken zijn van aspermie?

Answer 27

• Anorganismie: psychogeen/neurogeen
• Retrograde ejaculatie: neurogeen/iatrogeen
• Anejaculatie
  o Psychogeen/neurogeen/iatrogeen
  o Bijv. dwarslaesie, bekken- of retroperitoneale chirurgie, prostaatchirurgie, MS, DM, medicatie

Question 28

oorzaken pretesticulaire azoospermie

Answer 28

hypothalamus-hypofyse falen, supressie van HHG as
* Kallmannsyndroom, hypofyse, anabole steroiden, verhoogd oestrogeen, adipeus weefsel
o Therapie: recombinant human chorionic gonadotropin plus recombinant FSH

Question 29

oorzaken testiculaire azoospermie

Answer 29

spermatogeen falen
* Testiculaire dysgenesie, cryptorchidisme, Klinefeltersyndroom, Bof orchitis, radiotherapie, chemotherapie
o Therapie: testiculaire sperma extractie
 sperm retrieval rate 50-60%

Question 30

oorzaken post testiculair azoospermie

Answer 30

obstructie rete testis, epididymis, vas deferens, ductus ejaculatorius
* Vasectomie, iatrogeen, postinfectieus, congenital bilateraal angenesis vas deferens (CBAVD)
o Therapie: microchirurgische vasotomie vasoepididymostomie, percutane sperma aspiratie, microchirurgische epididymale sperma aspiratie of TESE (zaadcellen uit bal halen)
 sperm retrieval rate 100%