Inleiding klinische embryologie

Question 1

zwangerschapsduur

Answer 1

leeftijd embryo + 2 weken

Question 2

week 1

Answer 2

Vorming van de blastocyst. Eicel komt zaadcellen tegen  reorganisatie genomen en laatste meiotische stap  die ene cel begint te delen  klievingsdelingen (cellen gaan door 2 delen, het geheel wordt niet groter). Dan is het een morula  binnenkant (embryoblast) en buitenkant (trofoblast) ontstaat  na 5/6 dagen innestelling.

Question 3

Week 2

Answer 3

• innesteling
• aanleg 2 lagige kiemschijf
• aanleg extra-embryonale vliezen

trofoblast nestelt in en daarbinnen zit primitief embryo met 2 lagen cellen die een schijfje vormen. Daaromheen zitten allerlei holtes. Eindsituatie na 2 weken: schijfje met 2 lagen (epiblast is primitieve ectoderm en hypoblast is primitief endoderm).

Question 4

Wat gebeurt er met extra-embryonale vliezen en holtes

Answer 4

• dooierzak verdwijnt
• amnionholte vormt de ruimte rond de foetus gevuld met vruchtwater
• chorionholte verdwijnt

Question 5

Wat vormt de dooierzak?

Answer 5

Wordt de extra-embryonale darm (+ allantois = uitwendige blaas/cloaca)

Question 6

Wat is het amnionvlies?

Answer 6

Extra-embryonale huid

Question 7

Wat is de navelstreng?

Answer 7

extra-embryonaal mesoderm

Question 8

Waarvoor zijn extra-embryonale vliezen en holtes belangrijk voor?

Answer 8

Echoscopie vroege zwangerschapsstadia: je ziet de dooierzaksteel vaak duidelijk

Question 9

Wat heb je bij een twee-eiige zwangerschap?

Answer 9

Bij een twee eiige zwangerschap krijg je alles dubbel: dubbele placenta, dooierzakken etc.

Question 10

Wat kan er gebeuren bij een eeneiige zwangerschap?

Answer 10

Bij 1/3e van een eiige zwangerschap krijg je vroege deling voordat blastocyststadium is bereikt krijg je alles zoals een twee eiige tweeling. Bij het andere deel krijg je 1 trofoblast met 2 embryoblasten die afzonderlijk ontwikkelen met eigen dooierzak etc.

Question 11

Wat kan een probleem vormen bij splitsing als het embryo al een schijfje is bij tweelingen?

Answer 11

Je hebt een amnionholte, dit kan veel oroblemen geven.

Question 12

Wat gebeurt er begin week 3?

Answer 12

embryo is een 2 lagige schijf met caudaal de primitiefstreek. Dat is een gebied waar een soort streepje ontstaat in het embryo. Hierin vindt de gastrulatie plaats. Dit is het proces waarbij cellen heel erg delen en naar binnen kruipen.

Question 13

gastrulatie

Answer 13

verschillende soorten mesoderm afhankelijk van de plaats van de primitiefstreek waar de cellen naar binnen groeien. Het is een voorbeeld van epitheel-mesenchym transformatie.
o Paraxiaal (worden somieten)
o Intermediair
o Lateraal

Question 14

Waar zit geen mesoderm?

Answer 14

• Buccopharyngeale membraan: overgang mond naar keel
• Cloacale membraan

Question 15

Wat gebeurt er rond einde week 3?

Answer 15

Bij de neurulatie vervormt een deel van de epiblast tot een buisvormige structuur. Het epitheliale verband blijft behouden.
* Einde week 3: neurulatie = vorming neurale buis.

Question 16

Wat gebeurt er in week 3/4?

Answer 16

Het embryo groeit als paddenstoel boven zichzelf uit.

Gelijktijdig met de vorming van de neurale buis, verandert het embryo van een 3-lagige schijf in een cilinder (= krommingsproces). Tijdens de kromming ontstaat de primitieve darm, komt het hart op de goede plek en ontstaat de navelstreng. Tijdens de kromming worden borst- en buikwand gevormd. Tegelijkertijd specialiseert het mesoderm.

Question 17

Wanneer is het bouwplan af?

Answer 17

Einde week 4/5, alle somieten zijn gevormd

Question 18

Wanneer ontstaan de meeste grove aangeboren afwijkingen?

Answer 18

De meest grove aangeboren afwijkingen ontstaan 3-8 weken na conceptie, tijdens de aanleg van het bouwplan en de organogenese.

Question 19

Hoe ontstaat een situs inversus?

Answer 19

De links-rechts as wordt in week 3 tijdens de gastrulatie aangelegd (voordat de embryonale inwendige organen zichtbaar zijn). Einde week 3 worden links genen aangezet in het linker zijplaat mesoderm.

De links cascade begint met draaiende trilharen aan de ventrale zijde van de knoop van Hensen. Situs afwijkingen gaan vaak gepaard met trilhaar afwijkingen.

Als dit verstoord is kan een situs inversus ontstaan.

Question 20

Afwijkingen die in week 3/4 kunnen ontstaan

Answer 20

Een deel van de neurale buisdefecten zijn het gevolg van het niet sluiten van de neurale buis in week 4: open rug en anencephalie.

Borst- en buikwand defecten zijn het gevolg van een verstoorde uitgroei van de embryonale lichaamswanden in week 4.

Question 21

oorzaken van afwijkingen

Answer 21

• Chromosomale afwijkingen (vaak lethaal of zeer ernstig)
• Monogeen (mutaties in specifieke genen)
• Omgevingsfactoren (DM, vitamine A, alcohol)
• Mechanisme factoren (afknelling, te kleine baarmoeder)
• Multifactorieel of onbekend