Aanleg lichaamsassen Flashcards
Hoe gaat de ontwikkeling van de hoofd en staartzijde?
Aan het begin van de 3e week ontwikkelt het embryo een duidelijk hoofd en staart zijde.
* 12-14 dagen: 2lagige kiemschijf zonder duidelijke hoofd en staartzijde
* 15-17 dagen: de primitiefstreek met primitiefknoop ontstaat aan de caudale zijde van het embryo
Tussen die tijd: in het miden van de hypoblast ontstaat een gespecialiseerd groepje cellen. Deze cellen bewegen naar één kant van de hypoblast. Deze cellen wegen naar één kant van de hypoblast en vormen de AVE.
Wat doet de anterior visceral endoderm (AVE)
De AVE (craniaal) cellen maken stimulerende en remmende signaalmoleculen. Zo ver mogelijk van de AVE vormt een groepje cellen in de epiblast de primitiefstreek. Vervolgens is er vorming van mesoderm en hoofd en lichaam ontstaat.
Waarvoor is de AVE belangrijk?
De AVE (anterior visceral mesoderm) is vooral belangrijk voor de ontwikkeling van de hersenen, hoofdregio en het hart
Welke factoren zijn belangrijk in de AVE?
Hesx1, Lim-1, Otx2. Transcriptiefactoren: DNA bindend eiwit en regulator van genexpressie.
In de AVE spelen ook remmende signalen een belangrijke rol:
* DKK1 remt Wnt
* Remmen van Wnt is belangrijk voor vorming van de hersenen.
Hoe splitsen somieten op?
Somieten splitsen op in sclerotoom, dermatoom en myotoom (en syndetoom en meningotoom). Sclerotomen en myotomen specialiseren meteen weer in ventrale, laterale, dorsale etc. delen. Somieten worden van craniaal naar caudaal aangelegd gedurende week 4.
Wat vindt er in de primitiefstreek plaats?
gastrulatie , dit is vorming van mesoderm. Het mesoderm waaruit somieten ontstaan het paraxiaal mesoderm.
Somieten ontstaan in het voorste deel van de primitief en transformeren van pre-somitisch mesoderm naar (epitheliale) somieten tot een post-somatisch stadium. De somieten ontstaan van hoofd naar staartzijde.
Hoe weten de somieten of ze thoracale of cervicale wervels moeten gaan vormen, ligt deze code al in somieten opgeslagen?
Somieten weten al voor hun vorming wat ze gaan worden. De code die bepaalt wat voor wervel uit de somiet ontstaat is al aanwezig.
Wat hebben zoogdieren?
4 clusters met genen die sterk lijken op de Hom-C genen: HOXA, B, C en D clusters.
Hoe meer richting het hoofd, hoe lager het nummer.
Wat zijn Hox genen?
Zijn een groep genen die een cruciale rol spelen in de vroege embryonale ontwikkeling van veel dieren, inclusief mensen. Ze behoren tot de homeobox-genfamilie en zijn verantwoordelijk voor het bepalen van de lichaamsstructuur langs de anteroposterieure as (van kop tot staart).
Welke genen komen het meest craniaal tot expressie?
De genen die het meest aan de ‘3 kant liggen (laagste nummer)
Welke genen kunnen elkaars functie overnemen?
Hox-genen met hetzelfde getal (HoxA1, HoxB1)
Waar heeft de activatie van Hox-genen verband mee?
De activatie van Hox genen hangt samen met veranderingen in de verpakking van het DNA door nucelosomen: van compacte (ontoegankelijke) organisatie naar een lossere (toegankelijke en afleesbare) organisatie. De Hox-gen clusters worden gedurende de vroege embryogenese van de ‘3 naar de 5’ zijde uitgepakt.
Is de Hox code genoeg voor het bepalen van positionele identiteit?
De overgang van verschillende type wervels bij verschillende soorten vertebraten gaat gepaard met dezelfde veranderingen van de Hox code. Uitschakelen van verschillende Hox-genen leidt niet tot grove veranderingen in het skelet. Dit kan worden verklaard doordat vertebraten 4 Hox clusters hebben. Paraloge Hox-genen kunnen elkaars functie (deels0 overnemen.
Anterieure homeotische transformatie
geen activatie van Hox-gen
posterieure homeotische transformatie
te vroeg aanzetten van hox-gen
