Presentatie, diagnostiek en beloop Flashcards
lokale symptomen longcarcinoom
- (centrale) luchtweg: hoest, sputum, infectie, hemoptoe (altijd alarmsymptoom), dyspnoe
- Pleuravocht: dyspnoe, hoest, pijn
- Pleura/thoraxwandingroei: pijn
- Ingroei n. recurrens: heesheid
- Oesophaguscompressie: passagestoornissen
systemische symptomen
- Primaire groei: hoest etc
- Metastasen: afhankelijk van locatie
o Neurologische uitval: grootste kans op longkanker bij eerste presentatie
o Botpijn - Paraneoplastische syndromen
Syndromen
- geheel van klachten en bevindingen: v. cava superior syndroom
- SIADH
- benoemd naar arts: Horner, Pancoat, Bamberger, Cushing
Pathogenese v. cava superior syndroom
Door compressie door tumor/lymfeklieren. Kan veroorzaakt worden door trombose, invasie/infiltratie van vaatwand of een combinatie
Maligne oorzaken v. cava superior syndroom
o Intrathoracale tumoren
Longcarcinomen
Lymfomen (NHL)
Mediastinale tumoren
Symptomen v. cava superior syndroom
gezwollen hals, gezwollen gelaat, gestuwde halsvenen, hoofdpijn of vaattekeningen op de huid
Syndroom van Horner
Er is heel ver ingroei in sympathische grensstreng/ganglion.
Sulcus superior tumor
Hoogste deel van de long, bij longtop loopt plexus brachialis
Klachten Horner syndroom
- Miosis (vernauwde pupil)
- Ptosis ooglid (afhangend ooglid)
- Anhydrosis (niet kunnen zweten)
- Enoftalmie (terugzakken oogbol)
Schouderklachten veel voorkomend door ingroei plexus brachialis
Pancoast syndroom
Door superior sulcus tumor van de long als gevolg van ingroei in de plexus brachialis.
- Pijn in schouder uitstralend naar (boven) arm.
- Syndroom van Horner
- Zwakte en atrofie van handmusculatuur
Wat doe je bij verdenking longcarcinoom?
- weefseldiagnostiek
- stadiëring
- preoperatief onderzoek
Wat is belangrijk voor anamnese longcarcinoom?
- Moeheid
- Klachten door tumor (hoest etc)
- Vraag naar voorkomende metastasen
o Neurologische klachten, botpijn - WHO-PS: ‘’Ligt u overdag op bed? Zo ja, is dat meer dan de helft van de tijd?’’
- Karnofsky: specifieker dan WHO-PS
- Vaak bij longcarcinoom geen B-klachten
Indeling WHO-PS
o 1: wandelen/trap op lukt niet meer
o 2: ligt helft van de dag op bed eigenlijk al te slecht voor behandeling
o 3: meer dan helft op bed
o 4: terminaal
Wat is belangrijk bij lichamelijk longcarcinoom?
- Gewichtsverlies >10% in afgelopen 3 maanden
- Lymfadenopathie
- Heesheid
- V. cava superior syndroom
- Heptomegalie
- Weke delen zwelling
- Kloppijn wervelkolom
Wat toont normaal bloedonderzoek bij longcarcinoom?
Er zijn nog geen biomarkers voor longcarcinoom, het kan niet worden uitgesloten!
Wat zijn afwijkingen in bloedonderzoek die wijzen op meta’s?
o Hypercalciëmie
o Verhoogde leverenzymwaarden
Waar let je op bij radiologische presentatie longcarcinoom?
- Nodule: solide/niet solide Centraal, perifeer of mediastinum
- Massa
- Atelectase: bijv carcinoid, neuro-endocriene tumor die voorkomt bij jonge mensen die vaak versleten worden door astma.
- Pleuravocht: pleuritis carcinomatosa
- Infiltraat
- Lymfeklieren
Hoe is de waarde van de thoraxfoto van longtumor?
Is beperkt, 30% van de longtumoren wordt gemist
Wat kun je zien op CT scan?
Grootte, ligging, aspect, doorgroei thoraxwand/mediastinum van tumor
- Kleinere tumoren waarneembaar
- Lymfeklieren
- Metastasen
Wanneer wordt een PET scan gedaan?
Als er gedacht wordt dat de tumor curatief behandeld kan worden.
Wat is een PET scan?
- Radioactief suiker moleculen
- Opname in weefsel met hoger metabolisme
- Bijna total body scan (niet voor CZS)
- Detectie drempel van ca. 7mm
- Onverwachte M1 bevindingen (10%
- Mediastinale stadiering
Is PET positief hetzelfde als kanker?
Nee, bijv. hersenen geven ook een verhoogde activiteit
Soorten thoracale weefseldiagnostiek
- Sputum cytologie
- Bronchusaspiraat
- Bronchiale brushing
- Transbronchiale punctie
- Bronchiaal biopt
- Transthoracale punctie
- Transoesophageale punctie
- VATS
- Thoracotomie
Wat is een bronchoscopie?
Is een kijkonderzoek in (grote) luchtwegen.
- Vroeger flexibele glasvezel, nu videochip op de tip (diameter 5 mm)
- Onder lokale verdobing
- Via neus of mond
- Nuchter zijn, behalve medicatie
- In Nederland door longarts
Flexibele bronchoscopie
Zeer gevoelig voor centrale tumoren (85%), maar voor perifere tumoren lagere sensitiviteit (33%).
- Lage morbiditeit (0,12%) en mortaliteit (0.04%)
- Biopsieën onder doorlichting (bloeding 1,7%, pneumothorax 0,7%)
- Informatie over uitbreiding
EUS
- Linkszijdige deel bovenste deel mediastinum
- Subcarinale klier
- Onderste deel mediastinum beiderzijds
- Linker (en rechter) bijnier (via de maag)
EBUS
- Bovenste deel mediastinum bdz
- Subcarinale klier
- Hilaire klieren
Wanneer kan een transthoracale punctie worden gedaan?
Kan gedaan worden bij perifere tumoren.
- Cytologie en histologie
- Gevoelige techniek in ervaren handen
- Pneumothorax (7-35%), zelden drainage nodig
Wat zijn contra-indicaties voor een transthoracale punctie?
o Respiratoire insufficiëntie
o Monolong
o Pulmonale hypertensie
o Stollingsstoornissen
Workup verdenking longkanker
Je probeert alles tegelijk te doen.
- Algemeen: anamnese + LO + lab etc.
- Rontgenbeelden: X-th, CT-th bb en PET
- Weefselstadiering: hoogste stadium proberen aan te tonen
