Diagnostiek en behandeling mammacarcinoom Flashcards
risicofactoren
- sporadisch (80%)
- familiair (10%)
- heriditair (10%)
- radiotherapie op thoraxwand op jonge leeftijd
Wanneer denken aan erfelijke vorm?
- Familiair voorkomen van borstkanker
- Jonge leeftijd bij diagnose
- Meerdere keren borstkanker bij één persoon
- Man met borstkanker
- Bepaalde combinaties van soorten kanker
Presentatie primair mammacarcinoom klachten
- Meest voorkomend: palpabele afwijking in de mamma
- Ingetrokken tepel
- Inflammatie van de mamma (peau d’orange), ulceratieve afwijkingen
- Pijn is slecht zelden de primaire klacht
LO verdenking mammacarcinoom
- Inspectie: huidafwijkingen? Mastitis/peau d’orange? Intrekking huid/tepel?
- Palpatie mamma: palpabele tumor
o Indien tumor: Grootte? Glad/irregulair Mobiel/fixatie? - Palpatie oksels, infra- en supraclaviculair
Aanvullende diagnostiek
mammografie, echografie, cytologische punctie, histologisch biopt, MRI, echo oksel
niet altijd: botscan, CT en PET
Mammografie
o Geschikt voor screening, goed vergelijkbaar met eerdere mammografie
o Eerste keus bij verdenking mammacarcinoom
Echografie mamma
o Niet geschikt voor screening
o Wel geschikt voor gericht onderzoek van afwijking gevonden bij lichamelijk onderzoek, mammografie of MRI
Verdenking mammacarcinoom direct biopt mogelijk
o Stagering oksel (TNM) punctie bij verdachte/pathologische lymfeklier
MRI mamma wanneer?
Diagnostische discrepantie LO/mammografie/echo
Preoperatief (wel/geen borstsparende behandeling mogelijk?
Lobulair carcinoom en wens tot borstsparende behandeling
* Vaak onderschatting grootte op mammografie
Screening hoog risico pt.
FDG PET indicatie
- T4-mammacarcinoom
- Lymfekliermetastasen
- Recidief mammacarcinoom
- Klinische verdenking metastasen (bijv. rugklachten)
T1
< 2 cm
T2
2-5 cm
T3
> 5 cm
T4
ingroei huid of thoraxwand
N0
geen aangedane lymfeklieren
N1
pathologisch beweeglijke regionale klieren
N2
gefixeerde regionale klieren
N3
ipsilaterale mammaria interna klieren
M
o M0: geen metastasen op afstand
o M1: afstandsmetastasen
Curatieve behandeling mammacarcinoom
Chirurgie, vaak icm systemische en/of radiotherapie
Waarvan is afhankelijk of chirurgie met systemische/radiotherapie wordt gecombineerd
Keuze wel/niet borstsparende chirurgie
TNM stadium
Overige tumorkenmerken
* Receptoren: oestrogeen (ER), progesteron (PR), Her2Neu
* Mate van agressiviteit
o Gradering (1 minst agressief, 3 meest agressief)
o Lymfangioinvasie ja/nee
Anatomie mamma
Aan de achterkant is mamma begrensd door m. pectoralis en aan voorzijde vetweefsel, klierweefsel en draineert op tepel.
Waaruit bestaat klierweefsel?
uit lobuli met afvoerbuizen. Lobuli bestaat uit acini. De lobuli komen uit in een terminale ductulaire lobulaire unit.
Waaruit bestaat ducti
Binnenkant luminale cellen, deze hebben secretoire eigenschappen
Buitenkant myoepitheelcellen die contractiele eigenschappen hebben
goedaardige afwijkingen mamma
o Mastopathie = lumpy breast disease = fibrocyteuze verandering apocriene metaplasia
o Hyperplasie
o Fibroadenoom