Baarmoederhalskanker en virussen Flashcards
Waarom zijn de baarmoedermond, anus en nasopharynx at risk voor het ontstaan van HPV gerelateerde kankers?
Er bevindt zich een overgang van cilinderepitheel naar plaveiselepitheel, dit wordt ook wel transformatiezone genoemd. Het cilindrisch epitheel is minder dik dan plaveisel en ook wat rozig. Er is in deze begrenzing een zone waarin cilindrisch epitheel naar plaveiselepitheel wordt opgevormd (metaplasie).
- Afwijking ontstaat altijd aan de binnenkant.
Microscopie HPV virus
- 55 nm
- Icosaedrische mantel (72 capsomeren): elk capsomeer is gemaakt van 2 eiwitten
o L1 en L2 capside eiwitten - Circulair DNA
- Is afhankelijk van een gastheercel voor zijn replicatie
genomisch HPV
3 gebieden:
- LCR (long control region):
o Startpunt DNA replicatie
o Transcriptie controlerende elementen van enhancer en promoter
- Vroeg gebied: transcriptie vroege genen (E1, 2, 4, 5, 6, 7)
- Laat gebied: transcriptie late genen (L1 en L2)
Hoe gaat HPV infectie?
Binnendringen van viruspartikels in de basale laag van het epitheel (zoals in wondjes). De volgende stappen vinden dan plaats.
- Viruspartikel bindt aan specifieke moleculen op het oppervlak van de cel
- Viruspartikel dringt de cel binnen door endocytose
- Afbreken van virale mantel door celproteasen
- Viraal DNA gaat naar de celkern, transcriptie van virale genen begint
Effecten van HPV virus
- stimuleren van proliferatie gastheercel
- virusreplicatie
- assemblage en export viruspartikels
stimuleren proliferatie gastheercel
E6 en E7 worden tot expressie gebracht, deze remmen de apoptose en onderdrukken de celcyclus controle, E5 zorgt voor stimuleren van EGFR.
Bij een HPV geinfecteerde cel bindt E7 aan Rb waardoor E2F vrijkomt en ervoor blijft zorgen dat de cel gaat prolifereren,
E6 zorgt voor afbraak p53 > geen apoptose
virusreplicatie
E2 remt de expressie van E6 en E7 en activeert productie E1 (DNA helicase) > DNA polymerase kan binden en replicatie start. Door E6 en 7 remming stopt de cel met prolifereren en kan het gaan differentieren waardoor viruspartikels vrij kunnen komen
Assemblage en export van viruspartikels
Productie van L1/2 en E4 > virus gaat meer naar oppervlak epitheel waar L1/2 tot expressie komt om de mantel van het virus te vormen. E4 bevordert de assemblage en export > in normale situatie volgt er dan clearance
Waarom kunnen vrouwen soms infectie niet volledig elimineren en is er een risico op cervixcarcinoom?
- persisterende infectie (onderdrukking immuunsysteem)
- partiele integratie van viraal DNA in het genoom van gastheercel. Door afwezigheid E2/4 is er permanente expressie van E6/7 > permanente proliferatie en immortalisatie > genomische instabiliteit
kliniek HPV
HPV is seksueel overdraagbaar, er zijn meer dan 200 verschillende types. Via huid-huid, mucosa-huid en mucosa-mucosa. Iedereen die seks heeft is at risk voor HPV, het risico om het op te lopen is 80-85%, de meeste ontstaan in de seksuele kennismakingstijd.
Wat is het gevolg van HPV infectie
- Wratten: handen, stembanden, genitaal, anaal
- Dysplasie
- Carcinoom
o Cervix, vagina, vulva, anus, penis, huid, tong, nasopharynx
o 5% van alle carcinomen is HPV gerelateerd
natuurlijk beloop HPV infectie
- 80% is voorbijgaand, zonder epitheliale afwijkingen
- Mediale duur van hrHPV infectie; 6-14 maanden
- 20% veroorzaakt premaligne afwijkingen (CIN)
- Minder dan 1% resulteert in kanker
Feiten baarmoederhalskanker
- Wereldwijd 35000 sterfgevallen
o Elke minuut een vrouw - In Europa overlijden er 40 vrouwen per dag aan deze ziekte
- 2022: Incidentie in Nederland 940
- 2020: overleden 230 vrouwen aan baarmoederhalskanker
- 2% kanker gerelateerde sterfte
Incidentie is leeftijdgerelateerd.
primaire preventie HPV
vaccinatie, condooms
secundaire preventie HPV
bevolkingsonderzoek
