Meningitis en encefalitis Flashcards

1
Q

Meningitis

A

Bacteriële meningitis is een levensbedreigende ziekte
- Synoniem: hersenvliesontsteking, nekkramp

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Epidemiologie van meningitis

A

Incidentie
o UK, west Europa: 2 per 100.000
o Afrika (meningitis belt): 1000 per 100.000
Sterke afname afgelopen decennia
- Vaccinatie
- Met name kinderen <1 jaar zijn nog wel kwetsbaar doordat ze nog niet alle vaccinaties hebben gehad en sowieso meer at risk voor ernstige bacteriële infecties

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hoe kun je meningitis krijgen?

A

Dragerschap
- Soms directe doorbraak vanuit KNO gebied of na trauma
- Hematogene verspreiding vanuit de nasopharynx

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat zijn 4 belangrijke processen in het kader van hematogene verspreiding van meningitis

A
  • Kolonisatie
  • Invasie van bacteriën in de bloedbaan
  • Overleven van bacteriën in de bloedbaan
  • Invasie van bacteriën in centraal zenuwstelsel (subarachnoïdale ruimte)
    Inflammatie en neurologische schade afhankelijk van bacterie en gastheer.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Belangrijkste bacteriële verwekkers meningitis

A
  • S. pneumoniae (nummer 1 verwekker)
    o >90 serotypen
  • N. meningitidis
    o 13 sterotypen
    o A, B, C, W135, Y
  • Overige
    o H. influenzae type b
    o S. aureus
    o Listeria monocytogenes
    o E. coli (vooral bij neonaten)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Verwekkers meningitis bij leeftijd

A
  • Neonataal
    o Groep B streptococ
    o E. coli
    o Listeria
  • > 1 maand
    o S. pneumonia
    o N. meningiditis B, C, A, W, Y
    o H. influenzae type N
  • Zelden: TBC
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Klinisch beeld meningitis

A

meest voorkomend is koorts, hoofdpijn (fotofobie), geirriteerd/lethargie en nekstijfheid

verder ook soms convulsies, volle fontanel, focale neurologie, somnolent, (semi)comateus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

aanvullend onderzoek bij verdenking meningitis

A

algemeen bloedonderzoek: infectieparameters, bloedbeeld, glucose, bloedkweek

beeldvormend: voor lumbaalpunctie bij focale neurologische uitval, uitsluiten tumor/oedeem

liquoronderzoek: troebel/helder, cellen (polymorf, mononucleair), eiwit en glucose

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Normaal liqour onderzoek

A
  • Mononucleaire cellen of polynucleair (neutrofiele granulocyten)?
    o Neonaten <30(20) x 10^6/l
    o >3 maanden <6 x 10^6/l
  • Glucose 2,2-3,3 mmol/L (50-60% van bloedglucose)
  • Eiwit 0,15-0,4 gr/L
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Bacteriële meningitis liqour onderzoek

A
  • Cellen >100 x 10^6/L, met name neutrofiele granulocyten (meestal >1000)
  • Glucose <2 mmol/L of liqour/bloed ratio glucose <50%
  • Eiwit >0,5 gr/L
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Beleid meningitis

A
  • Antibiotica geven zo spoedig mogelijk
    o Geen vertraging als gevolg van diagnostiek
    o Empirische behandeling (bedenken wat meest waarschijnlijke verwekker is)
  • Dexamethason
    o Significante afname van gehoorverlies en neurologische restverschijnselen
     Geen voordelen in low-income countries
     Geen effect op mortaliteit
    o Starten vóór eerste antibiotica gift
     Behandelduur: 4 dagen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

prognose meningitis

A

hoge mortaliteit en complicaties veelvoorkomend

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

complicaties meningitis korte termijn

A

cerebraal oedeem, subdurale effusie, subduraal emfyeem, hersenabces, ventriculitis, SIADH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

lange termijn complicaties meningitis

A

achterstand motorische ontwikkeling, leerproblemen, gedragsproblemen, gehoorverlies, visusstoornissen, epilepsie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

meningo-encefalitis

A
  • Synoniem: encefalitis of encefalomyelitis
  • Inflammatoire ziekte van het hersenparenchym
  • Bijkomende neurologische symptomen
  • Vaak viraal
  • Soms auto-immuun
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

epidemiologie encefalitis

A

Incidentie: 12,6 per 100.000
- Incidentie hoger bij kinderen
40-50% infectieuze oorzaak. Epidemiologie verandert door vaccinatie en verspreiding arbovirussen.

17
Q

3 typen beschadiging encefalitis

A
  • Direct effect van micro-organisme
    o Schade van aangedane celtypen (=necrose)
     Gliacellen, schwannse cellen, neurale cellen
  • Immunologische effecten
    o Kruisreactieve antistoffen
     Perivasculitis, (tijdelijke) functiestoornis, gebrek aan nutriënten, polarisatiestoornissen
  • Gemengd type
18
Q

Wat is de grootste oorzaak van encefalitis kinderen?

A

enterovirus

19
Q

virale verwekkers encefalitis

A
  • aerogeen: enterovirus, parechovirus, mazelen, influenza
  • direct contact: herpes simplex, varicella, bof, rabies
  • arbovirus: falvivirussen (japanse encefalitis, West Nile), alfavirussen (dengue, chikungynya)
  • tekenbeet
20
Q

Wat is belangrijk in anamnese encefalitis

A

recente ziekte, zieken in omgeving, reizen, contact met dieren, vaccinatiestatus, immuunstoornis

21
Q

klinisch beeld encefalitis

A

(sub)acuut begin: veranderd bewustzijn, lethargie, veranderd gedrag, focale neutrologische uitval of prikkeling, convulsies, psychiatrische symptomen, koorts, hoofdpijn, nekstijfheid

22
Q

aanvullend onderzoek encefalitis

A
  • bloed: infectieparameters, bloedkweek met grampreparaat, serologie
  • liqour: eiwit, glucose, cellen, helder/troebel, PCR, auto-immuun (IgG)
  • beeldvorming: aantonen inflammatie hersenparenchym, uitsluiten andere oorzaken

functieonderzoek EEG kan nog

23
Q

liqour virale encefalitis

A
  • cellen: milde verhoging van celgetal, overwegend mononucleaire cellen
  • glucose: normaal
  • eiwit: meestal normaal of licht verhoogd
24
Q

verschil liqour bacteriele meningitis en encefalitis

A

Verschil met bacteriële meningitis is dat er meestal niet veel celverhoging is en overwegend van nucleiare aard. Glucose en eiwit is vaak normaal, eiwit kan licht verhoogd zijn.

25
Q

Wanneer serologie bij encefalitis?

A

verdenking mazelen

26
Q

therapie encefalitis

A
  • herpes simplex 1 en 2, varicella: aciclovir

onderscheid bij presentatie vaak onmogelijk dus:
- start aciclovir iv in afwachting van PCR en kweken (GEEN dexamethason)
- start antibiotica

27
Q

prognose encefalitis

A
  • mortaliteit 5-15%
28
Q

complicaties encefalitis

A

gedrag, taal- en spraakstoornis, motorische stoornissen, concentratiestoornissen, geheugenstoornis

29
Q

bacteriele vaccinaties ter voorkoming:

A
  • pneumokokken
  • Hib
  • meningokokken ACYW
  • meningokokken B
30
Q

virale vaccinaties ter voorkoming

A

bof en mazelen

31
Q
A