HC 4.3 Een kind met koorts en oorpijn Flashcards
Wat is de anatomie van het oor?
Oorschelp –> gehoorgang –> trommelvlies –> hamer –> aambeeld –> stijgbeugel –> slakkenhuis –> n. vestibulocochlearis –> hersenen.
Ook valt onder de anatomie van het oor de buis van Eustachius die het verbindt met de neusholte.
Hoe kun je onderscheid maken tussen een otitis media acuta en een otitis media met effusie?
Door naar het trommelvliesbeeld te kijken kun je onderscheid maken tussen de verschillende otitis media. Bij een otitis media acuta zit er pus achter het trommelvlies (ziet er rood bomberend uit) en is het meer ontstoken en bij een otitis media met effusie zie je achter het trommelvlies vocht (lijkt op luchtbellen).
Wat zijn de kenmerken van een normaal trommelvlies?
- glanzend en doorschijnend
- kleur: kleurloos tot parelgrijs
- centrale positie hamersteel
- scherpe lichtreflex
- lucht in middenoor
- normale bewegelijkheid
Wat is het gevolg van een gat in of vocht achter het trommelvlies?
Als er vocht achter het trommelvlies zit of een gaatje in het trommelvlies, dan beweegt het niet of minder goed. Waardoor je ook dus minder goed kunt horen.
Wat zijn de verschillende vormen van otitis media?
- acute otitis media (AOM)
- otitis media met effusie (OME)
- chronische suppuratieve otitis media (CSOM)
Wat is de definitie en de kliniek van otitis media acuta?
Otitis media acuta (OMA) is een ontsteking van het slijmvlies in het middenoor met ophoping van vocht in het middenoor, dit vocht is meestal pus en klachten en tekenen van een acute infectie
Kliniek:
- recent en acuut ontstane oorpijn, koorts, prikkelbaarheid en nachtelijke onrust
- erytheem van het trommelvlies, vocht in het middenoor of otorroe (loopoor). En het trommelvlies bolt meer naar je toe.
Wat zijn de risicofactoren voor otitis media acuta?
- passief roken
- crèche bezoek
- allergie
- afwijkende anatomie (schisis: het zachte of harde gehemelte fungeert niet goed, dan fungeert de buis van Eustachius ook niet goed)
- obstructie KNO gebied (verstopping van de buis van Eustachius door bijv. adenoïdhypertrofie)
- genetische aanleg
Zeldzaam: andere onderliggende oorzaak - immuundeficiëntie
- ciliaire dyskinesie
- cystic fibrosis
Wat is de incidentie van OMA?
Eén van de meest frequent gestelde diagnose bij zieke kinderen bij huisartsen en kinderartsen. 50-84% van alle kinderen heeft episode OMA < 4 jaar en de meest frequente reden van antibiotische behandeling. 10-20% in het 1e levensjaar minstens 3x OMA.
Wat zijn de verwekkers van OMA?
- Viraal: RSV, Influenza, verkoudheidsvirussen (samen 70-80%)
- Bacterieel: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Groep A streptokokken (samen 20-30%)
Wat is het beloop van OMA?
- natuurlijk beloop is gunstig
- bij ruim 80% ergste klachten na 2 tot 3 dagen over (zonder antibiotica)
- 4 tot 8% krijgt loopoor (druk van het trommelvlies is er dan wel meteen af, minder pijn en koorts zakt)
- ernstige complicaties zeldzaam
Wat is de aanvullende diagnostiek bij OMA? En is het nodig?
- Routinematige kweken bij OMA niet aanbevolen. Dit doe je alleen maar bij:
o Verdenking op resistentie
o Antibioticafalen
o Immuunstoornis of sepsis
o Complicaties - Immunologisch onderzoek door KG:
o OMA met atypische presentatie, een ernstig of ongewoon chronisch beloop
o In combinatie met andere infecties
Wat is de behandeling van OMA?
- Symptomatisch:
o pijnstilling middels PCM
o bij neusverstopping: xylometazoline of NaCl spoelen. Dit met als doel de neus open te krijgen en de buis van Eustachius beter te laten functioneren. - Watchfull waiting, dit doe je bij
o niet-ernstig zieke kinderen die ouder zijn dan 6 maanden
o eenzijdige OMA
o zonder otorroe (loopoor)
Wat zijn de redenen om met antibiotica te starten voor een OMA?
- ernstig ziek kind of zieker worden
- als kinderen risicofactoren hebben voor complicaties:
o jonger dan 6 maanden
o anatomische afwijking in het KNO gebied (syndroom van Down of palatoschisis)
o Gecompromitteerd immuunsysteem
o status na ooroperaties - jonger dan 2 jaar met dubbelzijdige OMA
- na 3 dagen geen verbetering
- Bij de eerste presentatie een loopoor met koorts en/of pijn
Wat voor antimicrobiële behandeling geven we bij OMA?
Amoxicilline is de eerste keus in de antimicrobiële behandeling van een OMA. Je kan het geven als druppels of systemisch.
Wat is de chirurgische behandeling van (R)OMA?
- Trommelvliesbuisjes: doen we als je meer dan 3x een oorontsteking hebt gehad in een half jaar tijd. Zorgt ervoor dat het pus/vocht eruit kan, en het gehoor beter wordt.
- Onderliggende pathologie saneren (bij een chronische otitis media, het hele gebied erachter schoonmaken)
Wat kunnen de complicaties zijn van een OMA?
Intracranieel:
- hersenabces
- meningitis
- sinustrombose in de sinus sigmoideus
Extracranieel:
- n. facialis parese
- labyrinthitis (ontsteking van het evenwichtsorgaan –> heel erg duidelijk en nystagmus van de ogen)
- mastoiditis (afstaand oor, rood en gezwollen achter het oor): deze complicatie zien we het meest. Hierbij moet je het pus uitruimen en het bot schoonmaken en langdurig antibiotica IV.
- Gradenigo syndroom: pijn in je aangezicht, n. abducens werkt niet goed meer. Hierdoor kun je je oog niet meer goed lateraliseren.
Wat is de definitie en kliniek van een OME?
Otitis media met effusie (OME) (synoniemen secretoire otitis media (SOM), lijmoor, slijmoor) is een ophoping van vocht in het middenoor zónder tekenen van een acute infectie. Ze hebben geen koorts geen oorpijn.
Kliniek:
- Slechthorendheid: Conductief gehoorverlies: het geleiden gaat niet goed, dit is te zien op een toonaudiogram.
- gedragsproblemen
- drukkend gevoel op de oren
- spraak- en taalontwikkelings problemen
- Geelachtig doorschemerend trommelvliesbeeld met luchtbellen
Wat is een cholesteatoom?
Cholesteatoom: ophoping van huidcellen in het middenoor, waardoor de gehoorbeentjes kapot kunnen gaan. Dit moet chirurgisch verwijderd worden, en ze krijgen meestal een prothese.
