HC 4.2 Bovenste luchtweginfecties Flashcards
Wat zijn de kenmerken van bovenste luchtweginfecties?
- meest voorkomende ziekte op de kinderleeftijd
- 50% van consultaties bij de huisarts in leeftijdscategorie 0-2 jarigen
- 6-8 episoden met ‘verkoudheid’ per jaar is normaal
- vrijwel altijd self-limiting: het gaat vanzelf over
- 80-90% is viraal
- zelden levensbedreigend (= luchtwegobstructie door slijm)
Wat zijn de kenmerken van acute rhinitis?
Meest voorkomende bovenste luchtweginfectie
- snot, niezen, verstopping
- NB de verstopping kan bij zuigelingen wel tot problemen leiden. Zuigelingen ademen namelijk vooral door de neus: dyspnoe (kan ook tot gevolg hebben een lagere saturatie), verminderd drinken
Wat zijn de verwekkers van een acute rhinitis?
Verwekkers > 95% viraal. Voorbeelden: rhino, corona, HMP, respiratoir syncytieel (RS) virus (bij volwassenen geeft dit een rhinitis maar bij zuigelingen kan dit een bronchiolitis beeld geven –> virale pneumonie)
Wat is de behandeling die we kunnen geven bij een acute rhinitis?
aan de onderliggende oorzaak doen we niks: Behandeling bij neusobstructie:
- neusspoelen NaCl 0,9%
- xylomethazoline (α-mimeticum) geeft vasoconstrictie: risico (maximaal een week gebruiken).
Wat zijn de klachten, behandeling, kenmerken en verwekkers van een acute sinusitis?
Leeftijdsafhankelijk: sinussen ontwikkelen zich, boven de 12 jaar wordt de sinus frontalis gevormd (bovenste) en boven de 5 jaar de sinus maxillaris (onderste).
Klachten: locale pijn, kloppend, erger bij bukken, kloppijn, koorts, malaise, nasale spraak, purulente neusuitvloed (pus) soms met wat bloed.
Verwekkers: viraal, secundair bacterieel (er kan dus een bacteriële infectie bij komen)
Behandeling: neusspoelen en xylomethazoline, antibiotica. NB: niet stomen.
Wat zijn de klachten, behandeling, kenmerken en verwekkers van een acute tonsillitis?
Acute tonsillitis gaat meestal gepaard met een pharyngitis (= achterwand van de keel die ontstoken is).
Klachten: keelpijn, hoest, malaise, ademhalingsbelemmering, slikpijn, cervicale lymfklierzwelling
Verwekkers: rhinovirus, adenovirus, Epstein-Barr virus (m. Pfeiffer), groep A streptokokken (+ roodvonk: gaat gepaard met rode huiduitslag (schuurpapier)), meestal viraal
Behandeling: geen, bij streptokokken penicilline
Wat zijn de kenmerken van een chronische tonsillitis/tonsilhypertrofie?
Tonsillen groeien tot 6e jaar, daarna kleiner (involutie). Vergroot bij chronische infectie (als ze vaak ontsteken worden ze groter en groter en eigenlijk niet kleiner). Ze kunnen ook vergroot zijn zonder dat ze zijn ontstoken. Tonsillectomie zelden zinvol, indicaties:
- obstructief slaap apneu-syndroom (snurken, ademstops, hypoxie)
- belemmering slikken en eten, ‘kissing tonsils’
Wat zijn de kenmerken, verwekkers en behandeling van adenoïditis?
Leeftijdsafhankelijk, adenoïd (neusamadelen) groeit tot ca. 6 jaar, daarna kleiner (involutie)
Verwekkers: bacterieel: streptokokken, H. influenzae, meestal door virale infecties
Behandeling: antibiotica (acute infectie), chirurgisch (adenotomie), hoge recidiefkans
Wat zijn de symptomen van een adenoïditis?
- neusverstopping: ‘facies adenoidalis’
- obstructie buis van Eustachius - doofheid en otitis
- cervicale lymfadenopathie
- postnasale drip
- slikproblemen, snurken, slaapapnoe, ‘failure to thrive’ (het kan leiden tot niet goed groeien: door niet goed slapen en niet goed eten)
Wat is het risico bij het verwijderen van amandelen?
Er is risico op een nabloeding bij het verwijderen van neus en keel amandelen.
Wat is een laryngitis subglottica en wat zijn de symptomen?
Zwelling subglottis door infectie met para-influenzavirus
Symptomen:
- na verkoudheid hese stem, ‘zeehondenblafhoest’
- progressieve inspiratoire stridor (vooral in de avond): ze zijn daarbij ook benauwd
- subfebriele temperatuur (beetje koorts)
Wat is de epidemiologie van laryngitis subglottica?
- meestal bij 1-4 jarigen
- in herfst en winter
- niet zeldzaam
Hoe komt de inspiratoire stridor bij een laryngitis subglottica?
Bij obstructie van de bovenste luchtwegen extrathoracaal: inspiratoire stridor
INSPIRATIE: luchtweg wordt aangezogen (door de onderdruk), vernauwing (wanden van de bovenste luchtweg worden naar binnen gezogen), stridor
EXPIRATIE: luchtweg wordt opengeblazen (door de positieve druk), minder vernauwing
Wat is de diagnostiek bij een laryngitis subglottica?
- in typische gevallen onnodig
- indien ernstig: intubatie onder narcose (zeldzaam)
Zeldzaam: ernstige obstructie: - angst, onrust
- sterk intrekken
- zacht tot opgeheven ademgeruis
- bleekheid, cyanose, suf
Wat is de therapie bij een laryngitis subglottica?
- glucocorticosteroïd eenmalig (omdat het misschien te maken kan hebben met een dip in het cortisol)
- geruststellen: self-limiting
- geen antibiotica
- indien ernstig: klinisch observeren
- zonodig zuurstofsuppletie, intuberen (uiterste gevallen)
Zeer goede prognose, kan wel vaker voorkomen op de kinderleeftijd
Wat zijn de kenmerken van een epiglottitis?
Acute zwelling epiglottis door infectie met Haemophilus influenzae type B (HIB)
- Zonder behandeling –> dood door verstikking
- Zeldzaam sinds HIB-vaccinatie
- Dit is een bacteriële ontsteking
