Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne

Question 1

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne

Answer 1

• zab. nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną
• obsesje i/lub kompulsje (natrętne myśli i/lub czynności)

• kiedyś nerwica natręctw

Question 2

Epidemiologia z-o-k

Answer 2

chorobowość 2-3%
♂=♀
początek zwykle w okresie dojrzewania i wczesnej młodości

Question 3

Etiologia z-o-k

Answer 3

1. Cz. genetyczne (u 1/3 +rodzinny)
2. Zab. funkcjonalne / zmiany anatomiczne w płatach czołowych, jąder podkorowych, układu limbicznego, przedniej części zakrętu obręczy
3. Zab. przekaźnictwa 5-HT
4. Czynny stan zapalny OUN
5. Nieprawidłowe, wyuczone, procesy myślowe i zab. schematy poznawcze

Czynnikiem ryzyka jest też obecność anankastycznych cech osobowości przed zachorowaniem

Question 4

Uszkodzenie jąder podstawy mózgu

Answer 4

Może być efektem gorączki reumatycznej po infekcji streptokokiem b-hemolizującym grupy A.

U pacjenta dochodzi do pląsawicy Sydenhama i natrętnym myśli i czynności

Question 5

Najbardziej typowe objawy z-o-k

Answer 5

OBSESJE
• myśli natrętne
• niezależne od woli
• stereotypowe
• budzące negatywne odczucia, bo nie zgadza się z ich treścią (często bluźniercze, agresywne, seksualne)
• wie że to jego własne myśli
• budzi lęk i napięcie

KOMPULSJE
• czynności natrętne
• wykonywane w celu ↓napięcia lub lęku
• podejmowanie bez sensu, pacjent to wie, ale nie potrafi się oprzeć przymusowi
• najczęściej dotyczą sprawdzania, czystości, liczenia

Krytycyzm jest zachowany (z przebiegiem choroby tracony), pacjent zdaje sobie sprawę z absurdalności zachowań.
Natręctwa są zmienne

Question 6

Inne objawy z-o-k

Answer 6

1. Objawy lęku
   • + autonomiczne (kołatanie, ↑HR, ↑pot, drżenie/dygotanie, suchość)
   • KP i JB
   • psychiczne (obawa śmierci, utrata kontroli, zwariowanie, wyłaczenie się, nierealność przedmiotów/samego siebie, zawroty, brak równowagi, omdlewanie, oszołomienie)
   • ogólne (uderzenie gorąca, zimne dreszcze, drętwienie, swędzenie)
2. Objawy depresyjne

Question 7

Kryteria ICD-10 z-o-k

Answer 7

Objawy z-o-k muszą trwać min. 2 tygodnie

Samo wystąpienie obsesji i kompulsji NIE jest patognomiczne - wymagają diagnostyki różnicowej → zab. depresyjne (natrętne myśli katastroficzne), schizofrenii, dysmorfofobii, zab. odżywiania, uszk. OUN, neuroinfekcje, ch. Huntingtona, pląsawica Sydenhama

Question 8

Leczenie z-o-k

Answer 8

Psychoterapia (CBT) + Farma
- jak lekka to można samą CBT

• SSRI (I rzut - min. 12 tyg.)
• SNRI
• Klomipramina (TCA)

Wyjątkowo - neurochirurg (stereotaktyczna traktotomia pod jądrem ogoniastym lub kapsulotomię)

Question 9

Rokowanie z-o-k

Answer 9

przewlekłe, niełatwe do leczenia

tylko 2% nawrotowo-remisyjne

jak się pozbędzie 1 natręctwa, to najprawdopodobniej pojawi się 2

czasem utrudnia kompletnie funkcjonowanie

+ rokowniczo: dobra sytuacja społeczno-ekonomiczna, znany czynnik wywołujący, epizodyczny przebieg

• rokowniczo: wczesne zachorowanie, objawy depresyjne, hospitalizacje, cieżkie zab. osobowości, pogodzenie pacjenta z objawami, nastawienie urojeniowe