Narkomania Flashcards
Narkomania
uzależnienie od substancji wpływającej na funkcjonowanie OUN (w tym alkohol)
mają działanie pobudzające / uspokajające / halucynogenne.
Najczęściej stosowane narkotyki w Polsce
- Uspokajające / nasenne
- Kanabinoidy
- Amfetamina
Rozpowszechnienie narkotyków w populacji
- w PL mniej niż w Europie - oprócz uspokajających i nasennych
- amfetamina - ♂=♀
- uspokajające i nasenne ♀
- kanabinoidy ♂
• narkomania ♂ 15-34rż, wykształcenie wysokie/średnie, większe miasta
Działanie narkotyków
- większość ↑D (+ukł. nagrody, ↑nastrój)
- egzogenne kanabinoidy → + D → euforia
- amfetamina +D
- ecstasy → 5-HT
- kokaina ↑5-HT, D, NA
- halucynogeny → 5-HT
- LSD → 5-HT, D
- egzogenne opioidy → usprawniają przekaźnictwo hamujące, mają po nikotynie najbardziej uzależniający wpływ (gł. rec u i k)
- BDZ → ↑GABA
Uzależnienie psychiczne
niemożliwy do opanowania przymus zażycia substancji celem osiągnięcia przyjemności lub uniknięcia objawów odstawiennych
Uzależnienie fizyczne
tolerancja narkotyku lub objawy abstynencyjne po zaprzestaniu/↓dawki
Kanabinoidy - Objawy
↓dawka:
• euforia, zrelaksowanie
• dezorientacja w czasie, spowolnienie czasu
• ↑apetyt
• suche usta, ↑HR, ↓BP
• bełkotliwa mowa, zab. koordynacji motorycznej
↑dawka: • panika i lęk • depersonalizacja, derealizacja • omamy wzrokowe/słuchowe • ↑czujność • zsp. paranoiczny
Kanabinoidy - Zsp. odstawienny
Po 2-3 dniach, zwykle nienasilony, ale długo trwa bo się zbiera w tk. tłuszczowej. Zwykle nie wymaga leczenia
Często: • głód kanabinoidów • drażliwość, lęk, trudne spanie • zab. apetyt • lepsza pamięć
Rzadko:
• ↑pot, drżenie mm, ↑HR, N,W, bieg, zab. sex, ↓nastrój
Kanabinoidy - Leczenie
- CBT
- terapia zapobiegania nawrotom
- farma nieskuteczna
Kanabinoidy - Rokowanie i powikłania
- nikotynizm pogarsza rokowanie
- przewlekłe zażywanie ↑ryzyko zab. psychotycznych
- palenie kanabinoidów ↑ryzyko ch. oddechowych, w tym neo
- w ciąży → zab. rozwoju płodu i zab. psychiczne dziecka
Substancje halucynogenne (LSD, ketamina, psylocybina) - Objawy
- euforia
- omamy wzrokowe, słuchowe
- urojenia
- uczucie dysocjacji
- bad trip - ↑lęk, objawy wytwórcze
- ↑HR, N, W, bieg, bG, drgawki, drżenia
- analgezja
Zależą od nastawienia i stanu psychicznego, cieżko je przewidzieć
Substancje halucynogenne (LSD, ketamina, psylocybina) - Zsp. odstawienny
Nie ma typowego zsp. odstawiennego
- u 10% może być zmęczenie, drażliwość, ↓nastrój
Substancje halucynogenne (LSD, ketamina, psylocybina) - - Leczenie
- BDZ / neuroleptyk atypowy jak bad trip
* jak ostre zatrucie to monitoring, ew. BDZ/propranolol
Substancje halucynogenne (LSD, ketamina, psylocybina) - Rokowanie
- flashbacki (15% po LSD - czujesz się jak po zażyciu a nie brałeś tego akurat)
- przetrwałe zab. spostrzegania i zab. psychotycznych
- rokowanie po zaprzestaniu dobre
- brak zsp. odstawiennego → nie jest tak trudno odstawić
Substancje wziewne (wąchanie kleju) - Objawy
Jak po alko Szybko i krótko • znieczula • zab. zmysły np. omamy • euforia • skrajnie - utrata przytomności
Substancje wziewne (wąchanie kleju) - Zsp. odstawienny
Brak zsp. odstawiennego
Substancje wziewne (wąchanie kleju) - Leczenie
- objawowe
- psychoterapia behawioralna
- środowiskowe
- trening neuropsychologiczny jak zab. poznawcze
Substancje wziewne (wąchanie kleju) - Rokowanie i powikłania
- ↑ryzyko wypadków i niebezpiecznych zachowań
- ryzyko zgonu zwł. u ♂, nastolatków
- długie zażywanie → zsp. móżdżkowy, uszkodzenie W, kwasica/zasadowica metaboliczna, AKI, uszkodzenie szpiku
- X - neurotoksyczność, neuropsychiatria
Opioidy synt i pół syntetyczne (oksykodon, fentanyl, tramadol, heroina)
naturalne (morfina, kodeina) - OBJAWY
- euforia → apatia, sedacja, spowolnienie psychomotor
- zwężone, szpilkowate źrenice (przy znacznym przedawkowaniu jak ↓O2 to szerokie)
- niewyraźna mowa
- zab. uwagi, pamięci
- senność, śpiączka
- ↓BP, ↓HR, ↓T
- brak odruchu kaszlowego
- skrajnie zahamowanie ośrodka oddechowego
Opioidy - Zsp. odstawienny
Zaczyna 6-12h od ostatniej dawki
Max 2. i 3. doba odstawienia
Prodrom:
• niepokój, pobudzenie, lęk
Odstawienie: • ↑HR • drażliwość, dysforia, złość • dreszcze, gęsia skórka, ↑pot • szerokie źrenice, łzawienie • grypopodobne, bieg, W • ziewanie
Opioidy - Leczenie uzależnienia
- podtrzymująco-substytucyjnie → Metadon (+u), Buprenorfina (+u s.l.)
- są w PL ośrodki leczenia Metadonem
- detox - ↓się dawki metadonu/morfiny → lecz. objawowe np. klonidyną
- CBT i inne, grupy samopomocy
Opioidy - leczenie odstawienia
- Klonidyna - alfa2+ - ↓HR, ↓BP, ↓dreszcze
- BDZ jak zab. snu, lęk
- Loperamid - p/biegunkowo
- NLPZ
- p/wymiotne
- długotrwałe objawy → Metadon, Buprenorfina
- ostre zatrucie → udrożnienie DO, nalokson, monitoring obrzęku płuc
Uzależnienie samą detox bez psychoterapii → 100% nawrót
Opioidy - Rokowanie i powikłania
- najczęstsza przyczyna zgonu to samobójstwa i przedawkowanie
- ↑ryzyko zakażenia HIV, HCV, HBV, zap. wsierdzia (najcz. Pstr. - gł. z.3dzielna) jak podaż i.v.
- opioidowy zsp. odstawienny u ciężarnych ↑ryzyko poronienia/PTD
Leki uspokajające, nasenne, p/lękowe (gł. BDZ) - Objawy
Podobne jak po alko • zab. mowy i koordynacji ruchowej, niezborność • odhamowanie • zab. świadomości • skrajnie depresja ośr.odd.
Leki uspokajające, nasenne, p/lękowe (gł. BDZ) - Zsp. odstawienny
- ↑autonomiczna
- drżenie rąk
- N, W
- zab. snu
- lęk
- nap. drgawkowe grand mal
- halucynacje, złudzenia wzrokowe/dotykowe/słuchowe
- psychoruch
- ↑wrażliwość na światło
- majaczenie
Leki uspokajające, nasenne, p/lękowe (gł. BDZ) - Leczenie
- zmiana krótko/średniodługo → długo/przedłużone uwalnianie
- stopniowa ↓dawki i stosuj wtedy wspomagająco p/drgawkowe (Karbamazepina, walproinian)
- ostre zatrucie → utrzymuj drożne DO, Flumazenil, jak przedawkowanie do 1h to można spróbować płukać Ż
węgiel aktywny NIE jest skuteczny
Leki uspokajające, nasenne, p/lękowe (gł. BDZ) - Rokowanie i powikłania
Ryzyko nieskutecznego odstawienia BDZ, jak:
• kiedyś ciężkie zsp. abstynencyjne
• ↑wiek, brak wsparcia, inne choroby, alkoholizm, zab. psychiczne
• ↑dawki
• stosowanie > 1rok
Wtedy hospitalizuj by zrobić detox
Stymulanty (amfetamina, kokaina itp.) - Objawy
- euforia / spłycenie afektywne
- ↑czujność, ↑wrażliwość w relacjach, lęk, napięcie/złość
- stereotypie
- ↓/↑HR
- szerokie źrenice
- poty / dreszcze
- N,W
- ↓mc
- +/- psychomotor
- osłabienie mm
- arytmie
- bKP
- zab. świadomości
- napady padaczkowe
- przewlekle → stan psychotyczny
Amfetamina - mniej nasilone objawy niż kokaina, dłuższy zsp. odstawienny ale mniej nasilony
Stymulanty (amfetamina, kokaina itp.) - Zsp. Odstawienny
- nastrój dysforyczny (↓nastrój z drażliwością i wyolbrzymieniem problemów, może → agresji)
- myśli samobójcze
- lęk
- zmęczenie, bezsenność
- nieprzyjemne sny
- ↑apetytu
- +/- psychoruch
Stymulanty (amfetamina, kokaina itp.) - Leczenie
- ostre → objawowo (BDZ, p/depresyjne)
- CBT i inne
- farmakoterapia uzależnienia nieskuteczna
Stymulanty (amfetamina, kokaina itp.) - Rokowanie i powikłania
- przewlekle → zab. psychiczne
- kokaina → ChNS i OZW (bKP → SOR)
- amfetamina → HIV (bo ↑sex i zachowania ryzykowne)
Zespół uzależnienia ICD-10 w jakim czasie rozpoznajemy
min. 3 objawy min. 1 miesiąc
Zaburzenia używania substancji DSM-5
Objawy jak ICD-10 w ciągu 12mcy
Style używania substancji
Style:
• używanie towarzyskie - niemedyczny termin, okazjonalne zażywanie ↓ilości w towarzystwie
- używanie szkodliwe - w ICD-10 - narkotyk szkodzi zdrowiu somatycznemu i psychicznemu
- używanie ryzykowne - termin niemedyczny - podejmowanie działań zagrażąjących życiu/zdrowiu
Średni czas wykrycia substancji w moczu
- konopie 2-7d (przewlekle zażywanie → 6mcy)
- amfetamina, ecstasy, heroina, kokaina ok. 2-5d
- metadon 7-10d
