W4VO3: Menstruatiestoornissen en endometriose Flashcards
Normale menstruele cyclus
- freq: om de > 21 < 36 dagen
- regelmaat: cyclusvariatie < 7-9 dagen
- duur menses < 8 dagen
- pijn: VAS 0-3
- hoeveelheid: < 120 ml per menstruatie
Stoornissen
- hevig menstrueel bloedverlies (HMB); hoeveelheid: langdurig en/of overvloedend
- dysmenorroe: te meten met VAS
- oligomenorroe: uitblijven cyclus > 35 dgn of minder dan 8 per jaar
- amenorroe: uitblijven van de cyclus > 180 dagen
Hevig menstrueel bloedverlies oorzaken
Baarmoedermond:
- ectropion (post coitaal druppelsgewijs bloedverlies, fysiologisch)
- cervixcarcinoom
- poliep
Baarmoeder:
- myometrium: poliep, vleesboom, adenomiose
- endometrium: heel erg dik en brokkelt als het ware af, of atrofisch (2 wanden wand schuren tegen elkaar door afwezigheid endometrium)
Tubae:
- EUG
- chlamydia
- PCOS: afunctionele bloeding (instabiel worden van het baarmoederslijmvlies want hebben wel oestrogeen maar geen progesteron)
Oorzaken abnormaal bloedverlies: PALM-COEN
Poliep
Adenomyosis
Leiomyoma; vleesbomen
Maligniteit uteriene body
Coagulatie stoornis
Ovulatoire dysfunctie
Endometrium afwijkingen
Iatrogeen (antistolling, IU)
Niet gespecificeerd
Uterus myomatosus
1 of meerdere vleesbomen
- 75% vd vrouwen
- bij 20-40% van de gevallen klachten
Behandeling:
- emboliseren (vaat naar vleesboom obstrueren)
- chirurgisch (myoom of baarmoeder verwijderen)
- hormonaal (pil doorslikken, mirena, progestagenen, GnRH analogen, NSAID, tranexaminezuur)
Myoom
Benigne tumor van gladde spiercellen
- veelal goed gevasculariseerd kapsel
- circumscript, vaak goed te onderscheiden van myometrium
- wisselende consistentie
- gevoelig voor hormonen
Endometriose
Functionerend endometrium dat buiten de baarmoederholte is gelegen en een chronische ontstekingsreactie veroorzaakt
-> interna: adenomyosis, externa: endometriose, in de ovaria: endometriuum
- kan zorgen voor ‘frozen pelvis’ : verklevingen zorgen dat er geen mobiliteit meer is
Adenomyose
Eilandjes endometrium die in het myometrium gelegen zijn en uit epitheliaal en stromaal weefsel bestaan
- soort endometriose
- hormonaal/oestrogeen gevoelig
Klachten:
- dysmenorroe
- dysparunie
- dyschezie: pijn gerelateerd aan defeacatie
- dyseurie: pijn gerelateerd aan mictie
- buikpijn
- infertiliteit
Behandeling endometriose
- medicamenteus: menstruatie voorkomen (OAC, continu porgestagenen, aromatase remmer, GnRH analoog, pijnmedicatie)
- chirurgie: laparoscopie, laparotomie