W4HC4: HST

Question 1

Overgang

Answer 1

• laatste menstruatie wordt de menopauze genoemd
• mediane leeftijd 51 jr
• past achteraf vast te stellen, na 1 jr
• gerelateerd aan de leeftijd van de overgang van de moeder
• roken vervroegt de overgang 1-2 jr, hysterectomie en verwijderen van een eierstok ook

Question 2

Klachten menopauze

Answer 2

• opvliegers, soms gepaard met hartkloppingen, duizeligheid en/of zweetaanvallen
• menstruatie wordt onregelmatig, meer bloedverlies, langer
• nachtelijk transpireren
• moodswings
• hartkloppingen

Question 3

Fysiologie opvlieger

Answer 3

• thermoregulatoire dysfunctie van de hypothalamus, wat afhankelijk is van de hormonale status
• thermoneutrale zone (waarbij je het niet koud of warm hebt) is smaller bij vrouwen met opvliegers
• premenopauzaal wordt overvloedige warmte ‘weggewerkt’ bij het stijgen van de kern temperatuur vanaf 0.4 graden -> opvlieger

Question 4

Effect estrogenen

Answer 4

Daling estrogeen geeft toename van cerebrale noradrenaline -> thermoregulatoire zone versmalt, wat zorgt voor
1. Perifere vasodilatatie: bloed doorstroming huid stijgt -> gevoel van warmte, stijgen hartfrequentie
2. Transpiratie: dalen kerntemperatuur
3. Bibberen: als de kerntemperatuur onder de normaalwaarde komt
- oestrogene herstellen de thermoneutrale zone waardoor opvliegers verdwijnen
- thermoregulatoire zone kan verbreden door serotonine

Question 5

Overige overgangsklachten

Answer 5

• door daling oestrogeen zorgt voor afname bloedcirculatie in het genitale gebied, en voor afname elastine en collagenen, vagina epitheel, omliggende BW, urethra en blaas
• urogenitale verschijnselen: droge vagina, pijn bij vrijen, minder libido, jeuk, verandering afscheiding, dysurie, pollakisurie, UWI, incontinentie
• uiterlijk: gewichtstoename (rond taille), huid minder soepel en vochtarm, evt toename beharing, dunner worden van beharing, droge, geïrriteerde ogen
• bewegingsapparaat: spier en gewrichtspijn
• overig: duizelig, hoofdpijn, tintelingen in handen en voeten, slijmvliesveranderingen, concentratie problemen, geïrriteerdheid, depressie
• toename HVZ, toename mammacarcinoom, toename botbreuken

Question 6

Voor- en nadelen HST

Answer 6

Voor: overgangsklachten verdwijnen, goed voor botten, blaas, vagina, huid, haar, slijmvliezen
Na: soms weer ongesteld, steeds weer slikken, soms gespannen borsten/misselijkheid/vocht vasthouden
-> HST als de menopauze < 46 jr, ernstige overgangsklachten, versterkte botontkalking < 50
-> CI HST: borstkanker, baarmoederslijmvlieskanker, trombose en/of longembolie, migraine

Question 7

Hormonen en toediening

Answer 7

• geen baarmoeder: alleen oestrogenen (oestradiol) (door kans borstkanker, prostagenen kan downer zijn)
• wel baarmoeder: altijd een combinatie, oestradiol en ‘natuurlijk’ progesteron
• toediening: transcutaan (heeft de voorkeur, vanwege first-pass effect), oraal, vaginaal (crème, tablet)

Question 8

Wanneer en hoe lang?

Answer 8

• indien jong in principe HST tot geen 50 geen bezwaar
• na 50e elk jaar opnieuw evalueren, alleen doorgaan bij ernstige klachten
• step up voor het behandelen van klachten: begin met zo laag mogelijk E2, verhoog indien klachten blijven