VO 3.1 Contraceptie Flashcards
Contraceptie: geheel aan maatregelen om een ongewenste zwangerschap te voorkomen. ->anticonceptie als interceptie
Anticonceptie: verhinderen bevruchting
Intraceptie: opvangen, onderscheppen en voorkomen van innesteling na bevruchting
Natuurlijke methode: planning & timing
-goedkoop en simpel, niet betrouwbaar en niet goed geacdepteerd
-vaak latente kinderwens
->coitus interruptus: pull out
->periodieke onthouding: ovulatie vermijden dmv Temp of slijm in de gaten houden (8-9dg voor en 2-3 dg na ovulaite geen seks & niet tijdens menstruatie)
Barrieremiddelen:
-beschermen ook tegen SOAs
->spermidcide middelen: met condooms combi
->pessarium occlusivum: kapje tegen cervix. Lastig aan te brengen, moet 8-10 uur achterblijven en voorkomt geen soas
->condooms: makkelijk aan te brengen en meteen verwijderen, verkleinen kans op SOAs
->verlagen sensibiliteit, minder betrouwbaar en 5:100 nog steeds zwanger
orale contraceptie:
-pil: combi van oestrogeen en progesteron
->oestrogeen niet per se nodig, enkel voor stabiele aanmaak endometrium
->progesteron zorgt voor onderdrukking ovulatie en follikelgroei, verdikking cervixslijm, slapper glad spierweefsel en dunner endometrium
->onderdrukken samen hypofyse en cyclus
!stopweek is niet nodig, enkel nadelig zorgt voor -> na 7 dg stop is follikelgroei, doorslikken kan doorbraakbloedingen veroorzaken
-oestrogeenschommelingen: mastalgie, misselijkheid en onbetrouwbaar anticonceptief
-progesteronschommelingen: stemmingswisselingen en onttrekkingshoofdpijn
Pil vergeten? -> 1? slik gewoon. 2 of meer? hangt af van week
Nieuwe ontwikkelingen van de pil:
-door vergeetachtigheid de Yaz-pil -> placebopil in stopweek alsmaar doorslikken(24-4).
interacties pil:
-antibiotica = minder goede werking pil
-rifampicine, griseofulvine en anti-epileptica = versnellen metabolisme
-aspirine, morfine, guanethidine en sommige benzodiapenen = remmen activiteit pil
-imipramine, diazepam, alprazolam, nitrazepam, corticosteroiden en metoprolol = versterken activiteit pil
Complicaties pil:
vasculaire problemen als trombose, CVA en myocardinfacrt. lager libido door geen androgenen
->bij enkel progesteron geen risico trombose
Relatieve contra-indicaties pil:
-roken
-hypertensie
-hypercholesterolemie
-DBM 1 of 2
-HVZ bij ouders of broers/zussen <60
-fam DVT
-obesitas
-verhoogde middelomtrek
absolute contra-indicaties pil:
-zwangerschap tot 6 wk postpartum
-leeftijd boven 35 + roken
-vg DVT/CVA/longembolie/ischemische hartziekten
-migraine met aura + roken
-trombofillie
-hormoon maligniteiten zoals mamma/endometrium
-ernstige leverfunctiestootnissen, cholestatische icterus in zwangerschao
-gebruik leverenzym-inducerende med
bepalen of pilgebruik afgeraden wordt mbv medical elgibility criteria:
1.geen bezwaar
2. vordelen wegen af
3. nadelen wegen af, enkel als geen andere methode is geindiceerd
4. niet doen
IUD: intra uterine device
-spiraaltje
->veroorzaakt ontstekingsinfiltraat in endometrium waardoor interne milieu verstoord wordt en hiermee het spermatransport en de innestelng worden tegen gegaan.
->5-10 jr
->zeer effectief 0,1-1/1000 zwanger
->goed als contra indi pil of last hormoonschommelingen
Koperspiraal
-lange hebige menstruaties
-als vrouwen geen hormonen willen/kunnen
-ionenn veranderen interne milieu, wat ontstekingsfiltraat in endometrium geeft
-door verandering immobilisatie spermacellen en voorkomen innesteling
Mirena:
-levonorgestrel, een prostageen
-menstruaties lichter en minder, dus gaat dysmennoroe tegen
-85% reductie bloedverlies
-meest betrouwbare spiraaltje, zorgt voor ontstekingsfiltraat plus progestron endometrium effect
-remt niet de ovulatie
Bijwerkingen IUD
-langere hevigere menstruaties
-buikpijn
-expulsie
-infectie na insertie
-3-6 mnd na plaatsen kan bloedverlies, plaatsen tijdens menses vanwege open cervix
contra indicaties IUD
-zwangerschap (grote uterus, weke wand)
-onbegrepen bloedingen
-actieve infectie
-maligne aandoeningen genitalia interne
-kleine uterus
-uterus anomalies
-dysmenorroe
-menorragie
NuvaRing
-ring met oestro/progest
-werkt systemisch, veel progestron
-in vagina
-drie weken erin, een week eruit. Hierna een dag per drie weken erin.
-geen first-pass efeect
-betrouwbaarder dan OAC, echter bij overgewicht niet
EVRA
-pleiset mer oestro en progest
-3 weken op (om de dag nieuwe), dan week niet
-geen first pass effect
-even betrouwbaar als pil
Minipil
-cerazette
-lage dosis progesteron
-moet heel therapietrouw
-geen stopweek
-risicogroepen en borstvoedende moeders kunnen nemen
->normaal hyperprolactinemie en amenorroe, oestrogenen zouden hyperprolactinemie remmen en hiermee melkproductie stoppen.
->progesteron: anovulatie, atrofisch endometrium, dikker cervixslijm
Prikpil
-alleen progesteron
-voor vrouwen die risico lopen pil te vergeten slikken
-ook voor risicogroepen
-werkt 10-12 wk, effect kan tot een jaar erna, geen menstruatie
-aankomen ongeveer 20%
Implanon
-staafje onderhuids
-geeft progesteron af
-2-3 jr
-hoger bmi, is korter blijen zitten
-erg betrouwbaar, wel invasief
-spotting
Chirurgisch
-sterilisatie: laparoscopie waarbij filshie clip op eileider wordt geplaatst. Hysteroscopisch wordt neit meer gedaan, veertje gaf pijn en duurde 3 mnd.
->minder betrouwbaar dan mirena spiraal (0,5-2% zwanger)
->definitief, wel nog IVF
-sterilisatie man: vas deferens afgebonden en doorgeknipt. Na 3 mnd onvruchtbaar. Omkeerbaar. Hoe langer, hoe slechter functieherstel. post vasectomy pain syndrome. semenanalyse ter bevestiging
post-coitale anticonceptie
-morning after pil
->yuzpe: 2x2, 2dg 2tabl(0.25 mg LG + 50 mg EE) met interval 12uur
->norlevo: binnen 72uur 1,5mh levonotgestrel, even goed als andere, goedkoop overal verkrijgbaar
->mifegyne: nietnin nl, wel effectief
->ellaone: 30 mg ulipristalacetaat(SPRM) binnen 120uur, effectiever norleve op dag 4,5
-IUD plaatsen
->koperspiraal kan tot 5 dagen na coitis en zal innnesteling voorkomen. Wel AB profylaxe vanwege SOA kans
->onvoldoende onderzocht
Wat vindt een vrouw belangrijk bij keizen voor anticonceptie?
-betrouwnaarheid
-gebruiksvriendeijkheid
-geen bijwerkingen
-passend in leven
-besvher,em tegen soas
-reversibilieteit
->condoom theoretisch meer betrouwbaar dan blijkt…
