5.3 Prenatale screening en diagnostiek Flashcards
screening is onderzoeken gezonde populatie om asymp gevallen ziekte op te sporen
->in vroeg stadium beter te behandelen, sec preventie
->bevolkingsondezoek, WBO
prenatale screning
->geen preventrie, wel tertiare soms
-gericht oo foetale afwijingen
->vaak onbehandelbaar, wel bv foetale tachycardie
->wel behandelbaar na geboorte
->doel zodat betrokken zinvolle weloverwogen keuzes kunnen maken
!geinformeerde keus
!reproductieve autonomie
abortus
-sociale indicatie (40k)
-medische indicatie (2450)
screeinig prenataal
-selectie met mogelike afwijking
-geen diagnose
-informed choice, opting in
-iedereen mag gebruik maken
-verhoogde kans afwijkingen geeft indiacatie voor diagnostiek
->structureel ->GUO
->genetisch ->invasief ipv nipt
prenatale diag
-fenotypering van foetus
-diag dus van ongeboren kind
-mri voor hersenaandoenignen
waarom prenatal diag
-voor obstetisch beleid ->wanneer, waar en hoe bevallen?
-vaststellen neonataal beleid
anamnese erg belangrijk in screening!
-genmut fam
-eerste graad van foetus
->verwijzen door anamnese ->diag of geneticus
Fam: aangeboren afwijkingen, mentale retardatie, miskramen
verplicht voor screning
-uitleg testen
-counseling
->wil je testen? passenbij jullie visie?
NIPt vanaf 10 weken (edwards, down, patau)
13 weken echo bij 13wekenecho (lichamelijke afwijking)
20weken echo (lichamelijke afwijkingen)
NIPT
-moederlijk bloed, 93%
-dna placenta, 7%
-kans aangeven op foetale chrmosoom afwijkingen
-trisomie 21, 13, 18 -> kan ook andere chrmosomen (niet gesclaht)
-resolutie 15-20 MB
-detecteert dus overschot dna
-kan ook moederlijke afiwjkingen vinden ->complex chaotisch
-test geen kleine fragmenten of dna mut, ook geen gelschat
-!foetus en pacenta neit altijd zelfde patronen, ook bv mozaiek
tri 21 ->down ->35% overlijdt in baarmoeder
tri 18 ->edwards ->88% overlijdt
tri 13->patau ->85% overlijdt
->toename kans bij toename maternale leeftijd (40jr 2% kans)
sensitief nipt
96% voor 21
98% voor 18
53% voor 13
nevenbevinden 6%
structureel 32%
complex abnormaal 64%
invasieve prenatale diag
-verhoogde kans feotale chrom afwijkingen op grondr van verhoogde kans bij screningstest
-vlokkenetst, transcerviaal of transabdominaal
-vruchtwaterpunctie (amniocentese)
-cordocentese (bloed uit navelstren
vlokkentest
-10-14 wk
-miskraam 0-0.2%
-afbreking aspirotomie of med
amniocentese
->15 wk
-trasnabdominaal
-0-0.1% miskraam
-med of aspirotomie
met vruchtwater
->array
-0.15-0.5MB veel vinden
-WES