1.2 Cyclusstoornissen

Question 1

Waar stat G0P0 voor?

Answer 1

Geen zwangerschap (Gravidus) en geen bevalling (parra)

Question 2

In welke twee groepen kunnen menstruatieproblemen onderverdeeld worden?

Answer 2

Organisch en Regulatie (hormonaal)

Question 3

Noem wat voorbeelden van organische menstruatieproblemen

Answer 3

Uterus myomatosus, Stollingsproblemen, Endometrium/cervix pathologie, iatrogeen (spiraal)

Question 4

Hoe werkt de cyclusanamnese?

Answer 4

Eerst uitvragen: Wanneer was de laatste menstruatie? Kan u zwanger zijn?
Daarna vragen: Hoelang tussen 1e en laatste menstruatie? Is deze anders dan normaal?
Indien oligo/amenorroe->Heeft u cyclische lichaamskenmerken bv mastodynie, stemmingswisselingen?

Question 5

Hoe ziet een normale cyclus eruit?

Answer 5

Duur van 25-25 dagen. Verlies van 80-120 ml bloed over 3-6 dagen

Question 6

Wat is oligomenorroe?

Answer 6

Onregelmatig en minder frequentie menses

Question 7

Wat is amenorroe?

Answer 7

Afwezigheid menstruatie meer dan 4 maanden

Question 8

Wat is HMB?

Answer 8

Hevig menstruaal bloedverlies, lang en overdreven menses wat leidt tot Hb daling

Question 9

Wat is metrorrhagie?

Answer 9

Bloedverlies zonder cyclus, duidt vaak op oncologisch

Question 10

Wat is anovulatie?

Answer 10

Afwezigheid van de ovulatie

Question 11

Wat is dysmenorroe?

Answer 11

Pijn bij de menstruatie

Question 12

Welke hormonen spelen een rol in de menstruatiecyclus?

Answer 12

FSH & oestrogeen, LH & progesteron

Question 13

FSH & Oestrogeen?

Answer 13

FSH stimuleert het follikel welke oestrogeen produceert

Question 14

LH & progesteron?

Answer 14

LH stimuleert het corpus luteum welke progesteron produceert

Question 15

Welke hamvraag is er in een regulatie onderzoek bij cyclusstoornissen?

Answer 15

Is er een ovulatie bij de vrouw of niet

Question 16

Welke manieren van onderzoek heb je om deze hamvraag te beantwoorden?

Answer 16

Meten of er een LH piek is, moeite met wanneer je meet, een week bloedprikken
Progesteron meten, hiermee aanwezigheid van corpus luteum aantonen, dmv bloedprikken, 3wk na menses

Question 17

Wanneer is er zeker anovulatie?

Answer 17

Als er geen progesteron in het bloed aanwezig is wanneer deze verwacht wordt

Question 18

Wat doe je als er een anovulatie is aangetoond?

Answer 18

Zoeken in welk systeem de fout ligt. Eierstokken, hypofyse/hypothalamus (centraal), of ergens anders

Question 19

Wat vraag je uit mbt hormomen?

Answer 19

Hoe was de puberteit?
Overgewicht
Stress & exercise
Hirsutisme (testosteron>oestrogeen)
Medicatie

Question 20

Welk LO doe je?

Answer 20

Tanner stadia bepalen
Gynaecologisch onderzoek
Echo (endometrium bekijken, eierstokken voor PCOS)
Hirsutisme
Lichaamsgewicht

Question 21

Welke vormen amenorroe zijn er? Wanneer is er reden voor onderzoek?

Answer 21

Primaire en secundaire amenorroe.
Bij primaire amenorroe is er geen menstruatie ooit gebeurt. Als er tot 14 jr geen menarche is en geen geslachtskenmerken is dit reden voor onderzoek. Als er wel geslachtskenmerken zijn maar tot 16 jr geen menarche is dit ook reden voor onderzoek.
Secundaire menarche is het 4 maanden uitblijven van menses, dit is altijd reden voor onderzoek.

Question 22

Welke typen anovulatie zijn er?

Answer 22

WHO 1,2 en 3

Question 23

Wanneer is er sprake van deze typen en waar ligt de oorzaak? Hoeveel procent van de patiënten valt in elke groep?

Answer 23

FSH, LH en estradiol laag -> WHO 1: Centraal (10%)
FSH normaal, LH normaal of verhoogd en estradiol normaal -> WHO 2: ergens in de balans (80%) (PCOS)
FSH en LH verhoogd en estradiol verlaag -> WHO 3: Eierstokken (10%)

Question 24

Welke hormonen kunnen nog meer voor cyclusverstoring zorgen?

Answer 24

Prolactine en TSH (hyperprolactinemie, hyper/hypothyreodie, cushing, neoplasma) ->is herstelbaar

Question 25

Wat meet je dan in een laborder?

Answer 25

FSH, LH, estradiol, prolactine, TSH, FT4, androgenen, stereoidhormonen

Question 26

Wat is WHO 1? Oorzaken? Gevolgen? Behandeling?

Answer 26

Hypooestrogeen, hypogonadotroof. Amenorroe.
Oorzaken: Hypothalamus of hypofyse -> manier van bouw
->tumor, Tanner, kallman syndroom (gnrh stoornis)
Gevolgen: ->kort anovulatie ->lang osteoporose en cardiovasculaire ziektes
Behandeling: hormonen, oorzaak aanpakken, FSH en GnRH suppletie

Question 27

Wat is WHO 2? Oorzaken? Gevolgen? Behandeling?

Answer 27

normooestrogeen, normogonadotroof.
Symptomen: oligomenorroe, overgewicht, hyperandrogenisme(hirsutisme en acne), PCOS
Oorzaak: genetisch, multifactorieel
Gevolgen: ->kort anovulatie en hyperandrogenisme ->lang DBM2, endometriumcarcinoom, depressie, cardiovasculaire ziektes
Behandeling: OAC tegen hirsutisme en endometriumcarcinoom, overgewichtreductie, ovulatieinductie met gonadotrofen (meer kans meerling) of oestradiol receptor modulatie (clomifeencitraat)

Question 28

Wat is WHO 3? Oorzaken? Gevolgen? Behandeling?

Answer 28

Hypooestrogeen, hypergonadotroof.
Symptomen: amenorroe
oorzaak: Turner syndroom (XXY), Veroudering (overgang) of iatrogeen
Gevolgen: ->kort anovulatie ->lang osteoporose, bijnier insufficiëntie, cardiovasculaire ziektes
Behandeling:Hormoonsubstitutie (OAC), behandel osteoporose (bisfosfonaten, oestradiol & …) en cardiovasculaire ziektes, IVF of eiceldonatie voor zwangerschap

Question 29

Wat is hyperprolactinemie? Hoe heeft het effect op de cyclus? Oorzaak? Symptomen? Behandeling?

Answer 29

5-30% van de amenorroe/oligomenorroe. Adenoom is oorzaak, benigne.
prolactine omhoog ->Dopamine->effect gnrh omlaag->remt cyclus ->verstoort luteale fase (hypooestrogeen)
Let op chiasma optica verdrukking bij adenoom -> maak altijd mri of ct
behandeling: dopamine agonist