2.3 Vruchtbaarheidsstoornissen bij de man

Question 1

Welk deel van welk bepaald gen zorgt voor ontwikkeling tot man?

Answer 1

Gonaden differentiatie
->SRY op y chromosoom zorgt voor ontwikkeling foetale testes

Question 2

Wanneer in de embryonale fase worden de testes ontwikkeld? Welke hormonen zijn betrokken? Waar ontwikkelen de organen uit?

Answer 2

Ovaria en testes na SRY wordt ontwikkeling tot testes anders ovaria
->wk 7-12
->foetale testes scheiden testosteron (leydig) en Anti-muller hormoon uit (sertolli) ->remt mullerse gangen ontwikkeling
->gangen van wolff ->epidydymis, vas deferens en vesiculae seminales
->testosteron naar DHT, ontwikkeling externe genitalia

Question 3

Hoe zwaar zijn ballen gemiddeld? Hoe groot is het volume van een bal? Hoe lang is de gemiddelde penis? En hoeveel volume heeft ejaculaat? Hoeveel procent zijn welke cellen?

Answer 3

12-15gr testes en volume 12 cc 80%tubuli seminifire met sertolli en 20% interstitium met leydig, penis 13 cm, ejaculaat 3cc

Question 4

Welke drie aanmaak processen helpen de ballen bij?

Answer 4

In/door ballen?
Spermatogenese
Steroidogenese
Osteogenese (vit d aanmaak)

Question 5

Waaruit komen de vloeistof van ejaculaat? Welke draagt het meeste bij? Waar wijst volume eigenlijk niet op?

Answer 5

Ejaculaat: grootste uit vesicula seminales, daarna prostaat, daarna testes, daarna cowpers gland
->volume zgt niets over bevruchtbaarheid

Question 6

Wat doen sertollicellen?

Answer 6

Sertollicellen verbinden en daartussen worden zaadcellen aangemaakt

Question 7

Wat doen de leydigcellen?

Answer 7

Leydigcellen maken testosteron

Question 8

Welke bijzondere barriere zit er in de testes? Wat kan er dan gebeuren?

Answer 8

Bloed testes barriere, hierdoor zaadcellen nooit in aanraking bloed gekomen dus eigenlijk lichaamsvreemd

Question 9

Wat doen de tubuli seminifiri? Hoelang duurt spermatogenese en spermiogenese? Wat is de Johnsenscore?

Answer 9

Tubuli seminifiri:
-5% ejaculaatvolume
-100 mil spermatozoa per dag per bal
-spermatozoa bepalen geslacht kind
-spermatogenese neemt 70 dagen in beslag, waarvan 20 dagen spermiogenese(staartvorming)
->bv koorts, cyclus weer normaal worden
-Johnsenscore
->normale spermatogenese, jonhoson 10
->hypospermatogense 8-9
->maturatie arrest 3-7
->sertollicel only 1-2 (geen spermatogonia)
->pathologisch niveau kan fouten zien in psermatogenese
->gemengde patronen in ballen kan

Question 10

Welke hormonen sturen de testes aan en waarop hebben zij effect?

Answer 10

GnRH, LH en FSH sturen testes aan
LH stuurt leydigcellen aan welke testosteron maken
FSH stuurt sertollicellen aan welke spermatogenese doen
->feedback via testosteron (leydig) en inhibine-B (sertolli)

Question 11

Vanaf wanneer is de hypofysegonaden as in mannen actief? Vanaf wanneer de spermatogenese?

Answer 11

Hypofyse gonaden as vanaf geboorte en spermatogenese bij pubertijd

Question 12

Wat doet de epididymis? Welke delen heeft dit en wat is hun functie? Welke twee factoren van ontwikkeling in de epididymis is belangrijk?

Answer 12

Epididymis:
-Gehele functie: motiliteit zaadcel toenemen en kwaliteit zaadcel ook opp dna niveau
-drie delen:Caput, corpus, cauda
-caput: reabsorptie vloeistof, chromatine compacter
-corpus: eiwit synthese (zona pellucida binden), accumulatie motiliteit, chromatine compacter, secretie
-cauda: opslag, chromatine compacter
-verloop bijbal meer motiel en hogere concentratie
-chromatine compacter voor stabilisatie dna

Question 13

Wat doen de prostaat en de vesicula seminalis? Welke factoren maken de prostaat en wat is de pH? Welke factoren maken de vesicula seminalis en wat is de pH?

Answer 13

Prostaat en vesicula seminalis:
-grootste deel ejaculaat volume
prostaat:
-PSA toevoegen voor liquefactie
-prostasomen
-pH<5
-20-30% ejaculaatvolume
vesicula seminalis:
-semenogelin: gelvorming na ejaculatie
-fructose: bron energie spermatozoa
-pH>8
-65-75% ejaculaatvolume

Question 14

Hoe test je de testiculaire functie? Welke testen doe je en wat test je dan?

Answer 14

Testiculaire functietest:
-Bloed: LH,FSH,(inhibine B), ochtend testosteron (dan hoogst)
-Semenanalyse: V>1,5cc, C>15mil/ml, motiel>40%, morfo>4% normaal, pH>7.1(ondergrens)|
->vanaf 50mil/ml vaak goede bevruchting
-Echografie
->verbinding testes en epididymis bv uitgezet en geobstrueerd
->bv caclificaties
->bv hypodens en maligniteit

Question 15

Wat is de funcite van ejaculatie? Welke fases zijn er aan aan de ejaculatie en wat gebeurt er per fase?

Answer 15

Ejaculatie:
-is geen orgasme
-cauda epididymis, vas deferens, vesicula seminales, prostaat, urethraprostaatkamer en blaashals
-zaadcellen bij baarmoedermond komen

Fases:
-emissie:
->blaashals(blaas naar urethra) en sphincter urethrae ->UP gesloten
->vocht epididymis en vesiculae seminalis naar UP
-expulsie:
->contractie spieren bekkenbodem en rondom plasbuis (m. bulbocavernosus, m. ischiecavernosus)
->sphincter urethrae dan geopend

Question 16

Wat is coitus? Wat is het doel van coitus? Wat voor milieu zitten er in de uterus? Wat voor timing is van belang? Wat is capacitatie en wat is chemoattractie?

Answer 16

Coitus is geslachtsgemeenschap
-depositie ejaculatie en cervix uterus
-zuur milieu in uterus daarom zaadcellen verpakt in ejaculaat
-zaadcellen naar eicellen en zodra een binnen dan eicel op slot
-timing van belang voor bevruchting, oocyt maar 24u en zaadcel 3 dg, voor eisprong
-capacitatie (kop zaadcel versmelt eicel), chemoattractie (zaadcel en eicel), acrosoomreactie

Question 17

Waar bestaat de fertiliteitsanalyse uit bij een man? Welke testen doe je?

Answer 17

Fertiliteitsanalyse man:
-anamnese
-LO
-endrocrinologisch onderzoek: LH,FSH,test
-echo scrotum
-semen analyse
-evt genetisch onderzoek
-evt biopt bal (combi met TESE nu, enkel bij azoospermie)

Question 18

Wanneer ben je infertiel? Hoeveel procent van paren krijgt kind per jaar?

Answer 18

Infertiel na 1jr onbeschermd coitus geen kind
->15% van de paren
->in 2e jr 50%
->in 3e jr 15%
->50% oorzaak bij man

Question 19

Welke oorzaken zijn er bij mannelijke infertiliteit?

Answer 19

Oorzaken mannelijk infertiel:
-test insuff
-endrocriene afwijkingen
-obstructie tractus genitalis
-sperma antilichamen
-medicatie, miliue, ziekte, stress (uitwendig)
-varicocele (spatader bal en temp regulatie dan verkeerd)
-erectie, ejaculatie, orgasme stoornis
-idiopatisch

Question 20

Welke ziektenbeelden kunnen zorgen voor testiculaire insufficientie? Wat zie je aan de ballen bij testiculaire insufficientie?

Answer 20

test insuff:
-grootste rol
-cryptorchisme (ballen niet ingedaald pas na operatie)
-varicocele
-orchitis door bv bof
-torsio testis
-kiemcel tumor testis
-cytotoxisch bv chemo
-radiotherapie
-systeemziekten
-endocriene afwijkingen
-anabole steroiden, geen aanmaak testosteron door innamen
-genetisch ->klinefelter, y-microdeleties

ballen vaak kleiner dan gemiddeld

Question 21

Wat is cryptorchisme? Hoeveel komt het voor en welke vorm komt het meest voor? Waar zorgt het voor? Hoeveel procent van infertiele mannen cryptorchisme?

Answer 21

Cryptorchisme:
-1% mannen, een of twee ballen niet ingedaald, beinvloeden elkaar
-60% unilateraal
-verstoorde spermatogenese:
->3-8% vd infertiele mannen, 20% van azoospermie
->bilateraal:80%oligospermie, unilateraal:50% oligospermie
-testis atrofie
-endocriene stoornissen (primair hypogonadisme, minder testosteron)
-verhoogd risico, 3%, kiemcel tumor testis

Question 22

Wat is torsio testis? Welke dd zijn er? Hoe diagnosticeer je? Wat is de behandeling?

Answer 22

Torsio testis:
-Acuut scrotum: dd epididymitis, testistumor
-dmv echo vascularisatie beoordelen
-binnen 6 uur opereren, anders ischemie
-contralaterale orchidofixatie

Question 23

Wat is een varicocele? Wat verstoort het en hoe? Welke kant meest voorkomen en waarom? Hoe behandel je en hoe verbetert fertiliteit dan? Hoeveel hebben normospermie?

Answer 23

Varicocele:
-dmv van plexus pampiniformis reguleert temperatuurt, bij varicocele minder goed
-weke testis
-80% linkerkant, vena descularis loodrecht in vena lopen en hogere druk
-verminderde spermatogenese
-hypogonadisme
-zuurstof radicalen verhoogd dus meer dna schade spermatozoa, door verkeerde temperatuur regeling

-45% substantieel verbetering zaadkwaliteit na behandeling. 85% meteen maar niet altijd
-dna fragmentatie verminderd na behandeling
-spontane zwangerschap 25-35% na behandeling
-25-40% mannen subfertiel hebben varicocele, 7-11% van normospermie mannen -> meeste met varicocele hebben normospermie

Question 24

Wanneer is een varicocelectomie geindiceerd?

Answer 24

Varicocelectomie bij:
-toegenomen falen testiculaire ontwikkeling opeenvolgende beoordeling
-niet effectief bewezen bij normospermie, azoospermie en subklinische varicocele
-klinische varicocele en jonge partner en infertiliteit >2jr met oligospermie en onverklaard infertiel

Question 25

Wat is hypogonatroop hypogonadisme? Waar kan het door komen? Congenitaal vs verworven? iatrogeen?

Answer 25

hypogonadotropp hypogonadisme
-lh en fsh laag
-dysfunctie hypothalamus of hypofyse
-congenitaal: kallman(Anosmie!), idiopatisch hypopituitarisme, verlate puberteit
-verworven:
->hypofysair of hypothalaam: prolcatinoom, neurohemochromatase, ischemie
->iatrogeen: hypofysectomie, GnRH agonist, antandrogenen, anabolen

Question 26

Hypergonatroop hypogonadisme? Waar ligt het porbleem? Congenitaal vs verworven?

Answer 26

hypergonadotroop hypogonadisme
-lh en fsh hoog
-dysfunctie in testes
-congenitaal:klinefelter, anorchie, cryptorchisme, enxymdefect androgenen
-verworven: orchitis, torsio, bilaterale orchidectomie, cytotoxisch

Question 27

Wat is obstructieve azoospermie? Waar komt het door? Wat is er bij dit ziektebeeld aan de hand? Wat is er dan precies aan de hand?

Answer 27

obstructieve azoospermie:
-in transport probleem
-2% infertiliteit
-10% vd azoospermie komt door obstructie
-congenitaal: congenitale bilaterale agenese vas deferens (CBAVD, geen vas deferens dus zaad wordt niet geleid), mullerse prostaatcyste
->CBAVD: mut CFTR gen op chr 7
->autosomaal recessief
->CF
->distale deel epididymis neit aangelegd, vesiculae seminales ook niet, weinig ejaculaat en laag ph(geen fructose)
-epidydymale onstructie na infectie

Question 28

Wat is seksuele dysfunctie? Wat kan het omvatten? Waar kan het door komen?

Answer 28

Seksuele dysfunctie:
-5% infertiele paren
-erectieklachten
-ejaculatieklachten: anorgamia, aspermie
-neurologisch: MS, DM, dwarsleasie
-postoperatief: prostatectomie, retroperitoneale chi
-mediactie: antideprressiva

Question 29

Wat zie je bij een echografie van het scrotum? In welke percentages komt het voor? Wanneer doe je een echo prostaat?

Answer 29

Echografie scrotum:
-varicocele, 30%
-testis tumor, 0.5%
-testiculaire microcalcificaties, 5%

->echo prostaat bij laag volume ejaculaat om cyste uit te sluiten

Question 30

Wanneer doe je genetisch onderzoek? Welke mutaties zoek je naar en hoeveel procent komen deze voor?

Answer 30

Genetisch onderzoek:
-bij azospermie
-10% klinefelter (47XXY): kleinere ballen <5cc)
-15% deletie AZF-regio, microdeletie Y
->bepaalt spermatogenese
CBAVD: CFTR gen mutatie

Question 31

Wanneer doe je een testis biopt?

Answer 31

Testis biopt bij:
Testis tumor
Diff test insuf of obstructie
Johnsen score
GCNIS: germcell neoplasma in situ, premaligne

Question 32

Wat is apsermie? Waar kan het door komen? Wat kan je er aan doen?

Answer 32

Aspermie is een droog orgasme
->niets naar buiten, kan wel blaas in
->door anorgasmie (psychogeen nuerogeen) -> in nacht wel met condoom opvangen
->retrogade ejac (neuro/iatro) ->opvangen in blaas mbv vloeistof al erin en dan uitplassen en insemineren
->anejaculatie(psych/neuro/iatro)->electroejaculatie mbv electrode in anus onder narcose

Question 33

Welke behandelingen zijn er bij infertiliteit?

Answer 33

Behandeling infertiliteit:
-leefstijladvies: wiet, anabolen, temp ballen, medicatie, overgewicht
->bij oligospermie
-hormoon therapie
-varicocelectomie
-blaasspoeling of electroejaculatie
->als zaadcellen in blaas gaan
-chi sperma extractie
-geassisteerde voortplanting, iui ivf icsi zelf-inseminatie

Question 34

Wat doe je niet bij hypogonadisme en kinderwens? Wat gebeurt er dan? Primair vs Secundair? Wat geef je en wat zie je?

Answer 34

Bij hypogonadisme:
!ga geen testosteron geven bij kinderwens want dan worden leydig cellen lui en daarmee sertollicellem niets doen

-primair: hypergonadotroop hypogonadisme
->LH en FSH verhoogd, test verlaagd
->geen therapie

-secundair: (geisoleerd) hypogonadotroop hypogonadisme (IHH)
->LH, FSH en test verlaagd
->pregnyl (LH) met evt puregon (FSH) bij kinderwens -> na 1-1,5 jr optimaal spermatogenese
->geen kinderwens: TRT(testosteron replacement therapy dmv gel of injectie im)

Question 35

Welke soorten azoospermie zijn er? Welke therapien zijn er?

Answer 35

Azoospermie
-10%
-pretest:hormonaal
->homroontherapie subcutaan
-test:non-obstructief
->TESE (zaadcellen uit testes) 50% kans
-posttest:obstructief
->100% kans zaadcellen
->PESA of MESA (percutaan of epididymaal)