3.5 Seksuele disfuncties bij man en vrouw Flashcards
PLISSIT model voor communictie
-1:permission -assesment
->normaliseren en erkennen seksualiteit
-2Limited information -education
->geruststelling en realiteitstoetsing
->zelfredzaamheid vergroten
->voorkomen chronische seksuele problemen
-3Specific suggestion -counseling
->simpele gedragsadviezen
->timinig van sesk en meer tijd nemen
-4intensive therapy -referral
->streefoefeningen, psychotherapie, cognitieve gedragstherapie
->realtietherapie
-eerste 3 stappen lossen 70% op
21,8% 75+ heeft nog seks elk jaar
seksuele responscyclus
-mannen hebben: verlangen, opwinding, orgasme en herstel
-vrouwen: verlangen, opwinding, orgasme en herstel
->opwinding is volstromen met bloed
Erectie
-sponsachtig weefsel gaat open staan en ruimte vult, heirdoor vaten dicht en daarom stijf
->verliest wel zuurstof in bloed na lange tijden erectie gaat pijn doen
->n.cavernosus
->retroperitoneum veel zenuwen voor ejaculatie, stijf en slap
Lubricatie
-corpus, bulbi en glans lopen vol met bloed, heirdoor lopen vocht uit bulbi en vaginawand
seskuele responscyclus
->eten en voldaan zijn hebben zelfde hersenkernen als opwinding en orgasme
->excitement, plateau, orgasm, refraction
->fmri ziet dus
wanting->arousal en desire versterken elkaar, kan met beide beginnen
liking->plateau tot orgasme
learning ->refractie
vrouwen geen refractaire periode
orgasme en desire zijn solo fases. Kan dus alleen en moet op jezelf richten
->disfunctie is alleen als er adequate stimulatie is
->minimaal 1/2 jaar aanwezig
->heb je er last van? Lijdensdruk
verschillende disfuuncties per fase:
-verlangen: verminderde zin in seks
-opwinding en plateau: lubricastie verlies, erectiele dysfunctie, dyspareunie, vaginisme
-orgasme: anorgasmie, aspermie, preacox (binnen 1 min), vertraagde ejac, climacturie(plassen tijdens orgasme)
-refractie: niet bevredigend seks (pijn), langdurige erectie, persitant sexual arousal (te heftig)
Anamnese:
-tijd
->primair of secundair
-context
->gegeneraliseerd of situationeel(met partner, solo)
-tijdslijn
-repertoir (manieren stimu)
-last:mild, matig, ernstig
-oorzaak
->vasculair, neurogeen, ednocrien, iatogeen, psychogeen, mixed
boven 50jr man meer kalchten
->erectiele dysfunctie
->premature ejac
->anorgasmie
->verminderde zin
Vrouw
->verminderde zin
->verminderde lubricatie
glans clitoris wordt niet gestimuleerd tijdens seks, G-spot achter uretha wel en cervix ook
Tijdens solosex enkel genitalien en partnersex hele lichaam opgewonden
->mannen vaker problemen partnersex (beschrijvingsprobleem)
->bij disfunctie zo focus op wat niet doet waardoor rest van lichaam ook niet gaat doen
3-6X per nacht erectie bij man tijdens slaap
->diff tussen psychogeen of somatogeen
->bij vrouwen minder makkelijk te meten
Vragenlijsten afgestemd op heteroseksuele partnerseks
->responscyclus
->komt vanuit viagra
->kan beter in gesprek met patient
In NL
->meeste erectieklachten , praecox (n=5 min)
->verminderde zin en lubricatie
laag T
->eerst verminderde zin en fantasien
T speelt bij alle fases rol
Serotonine spelen rol
->SSRIs minder snel orgasme en minder zin in seks
Prolactine, oxytocine, dopamine spelen ook rol
Corpus cavernosa
->PDE5 remmers, PDE5 remt omzet cGMP,
->als erectie is dan houdt deze langer stand, werkt dus alleen als erectie al kan komen
->n.cavernosus maakt NO en zet cascade in gang
->kleine arterie, dus snel erectieklachten als artherosclerose ->voorspeller HVZ
neurogeen bij plateau en orgasme
-Dwarslaesie
-cva
-parkinson
-MS
-epilepsie
-neuropathie
-iatrogeen
kromstand: modus peyronie
-littekenweefsel tegen zwellichaamen
->1 kant kan niet mee rekken en heirdoor penis krom trekken
->kan er niets aan doen eigenlijk
->risicofactor: morubs leyderhosen, dupuytren, na scheur in cavernosum