Rak płuca ✓ Flashcards

1
Q

Czynniki ryzyka raka płuca

A

Palenie papierosów, też bierne
Narażenie na azbest
Pył radioaktywny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Rola papierosów w raku płuca

A
  • w 87% raków płuca chorzy palili
  • wypalanie 1 paczki/d → ↑ryzyka zachorowania ok. 20x
  • zaprzestanie palenia ↓ryzyko, ale znacząco dopiero po 5 latach,a utrzymuje się podwyższone przez ok. 25 lat po zaprzestaniu palenia
  • palenie bierne: ↑ ryzyka zachorowania ok.30%
  • papierosy+azbest = ↑ryzyka ok. 90x
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Screening w raku płuca

A

nie jest zalecany, ale w testach w USA niskodawkowa helikalna TK zredukowała częstość zgonów z powodu raka płuca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Z. Hornera w raku płuca - czemu + objawy

A

W guzie Pancoasta

  • ptosis (zwężenie szpary powiekowej)
  • miosis (zwężenie źrenicy)
  • enophtalmus (zapadnięcie gałki ocznej do oczodołu)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rak płuca → z. żyły gł. górnej - objawy

A
  • obrzęk i rumień lub zasinienie twarzy i szyi,
  • przekrwienie spojówek,
  • obrzęk kończyn górnych,
  • stałe wypełnienie żył szyjnych,
  • ból i zawroty głowy,
  • zaburzenia widzenia

-poszerzenie żył powierzchownych na KP (gdy zespół rozwija się powoli)

Duże utrudnienie odpływu krwi → trudności w połykaniu, duszność, chrypka, stridor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Zmiany kostne w raku płuca

A

Osteoartropatia przerostowa:

  • bolesne zmiany najczęściej w ok. kolan i kostek
  • odokostnowe tworzenie nowej kości (periostoza)
  • razem z palcami pałeczkowatymi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Czego nie widać w RTG KP (rak płuca)?

A
  • guzów centralnych

- guzów Pancoasta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Staging raka płuca - cecha N

A

N1:

  • okołooskrzelowe ww.chł.
  • ww.chł. wnęki płuca i wewnątrzpłucne po tej stronie co guz

N2:

  • ww.chł. śródpiersiowe po tej stronie co guz
  • ww.chł. rozwidlenia tchawicy

N3:

  • ww.chł. śródpiersiowe, wnęki płuca po str. przeciwnej
  • ww.chł. wzdłuż mm. pochyłych
  • ww.chł. nadobojczykowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Staging raka płuca - TNM a stopień zaawansowania

A

Ia: T1a,b N0M0
Ib: T2a N0M0

IIa: T2aN1M0 lub T2bN0M0
IIb:T2bN1M0 lub T3N0M0

IIIa: T1-3N2M0 lub T3N1M0 lub T4N0-1M0
IIIb: T4N2M0 lub T1-4N3M0

IV: każde T i N, M1a,b

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Gruczolakorak płuca (NSCLC): najczęstsza lokalizacja, objawy, czy przerzutuje

A
  • zazwyczaj guzy obwodowe
  • często brak objawów
  • duża tendencja do przerzutowania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Gruczolakorak płuca - rak oskrzelikowo-pęcherzykowy (podtyp) (NSCLC) - jak się szerzy?

A

Drogą naczyń limfatycznych i przestrzeni powietrznych → wzrost wieloogniskowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Gruczolakorak płuca - rak oskrzelikowo-pęcherzykowy (podtyp) (NSCLC) - cechy histologiczne

A

Bez wyraźnej destrukcji ścian oskrzelików i pęcherzyków płucnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Gruczolakorak płuca - rak oskrzelikowo-pęcherzykowy (podtyp) (NSCLC) - podział histologiczny

A

Podtypy:
śluzowy → bronchorrhea (zab. oddychania, zab. elektrolitowe)

nieśluzowy (mutacje aktywujące EGFR)

mieszany

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Rak płaskonabłonkowy płuca (NSCLC) - jaka lokalizacja, gdzie przerzutuje, jak wygląda gdy się rozpada

A
  • lok. centralna
  • przerzutuje do reg.ww.chł.
  • tendencja do rozwoju lokoregionalnego
  • rozpad → jamy wewnątrz guza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Rak wielkokomórkowy płuca (NSCLC) - lokalizacja, gdzie przerzutuje

A
  • duże zmiany obwodowe

- przerzuty do reg.ww.chł. i odległe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Rak płuca NSCLC - VATS - co to? Kiedy?

A

=video-assisted thoracoscopic surgery:

-guzy obwodowe 4-6cm, bez adenopatii wnękowej i śródpiersiowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Rak płuca - RTH uzupełniająca w stadium I-IIIA - kiedy?

A

Gdy N2 lub wąskie/dodatnie marginesy resekcji płuca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

NSCLC - CTH paliatywna - schematy lekowe

A

CP = cisplatyna + pemetreksed: wyższa skuteczność w histologii niepłaskonabłonkowej

CG: cisplatyna + gemcytabina: wyższa skuteczność w raku płaskonabłonkowym

Poza tym cisplatyna + 1z:

  • etopozyd
  • paklitaksel
  • docetaksel
  • winorelbina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Gefitynib i erlotynib (TKI) - kliniczne czynniki predykcyjne odpowiedzi:

A
  • kobiety
  • azjatki
  • niepalące
  • histologia niepłaskonabłonkowa (gruczolakorak)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Gen fuzyjny EML4-ALK w raku płuca - co koduje, u kogo głównie, leczenie

A
  • koduje chimeryczne białko o aktywności kinazy tyrozynowej
  • ta mutacja głównie u niepalących i z gruczolakorakiem
  • leczenie: kryzotynib (inhibitor kinazy ALK)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

II linia CTH paliatywnej w NSCLC

A

monoterapia:

  • docetaksel
  • pemetreksed
  • erlotynib
  • gefitynib
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

III linia CTH paliatywnej w NSCLC:

A

erlotynib

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Neuroendokrynny rak drobnokomórkowy płuca - dodatnie barwienie na…

A

chromograninę, synaptofizynę i inne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Co zawierają komórki raka drobnokomórkowego płuca?

A

Ziarnistości, a w nich system APUD → produkcja i uwalnianie aktywnych biologiczne amin, synteza hormonów polipeptydowych:
-ADH, ACTH

efekt: z. paraneoplastyczne, SIADH, z. Cushinga

25
Drobnokomórkowy rak płuca - lokalizacja
Zazwyczaj duża zmiana centralna, z masywną adenopatią wnękową i śródpiersiową
26
Drobnokomórkowy rak płuca - przerzutowanie
Bardzo szybko przerzutuje - ok. 2/3 pacjentów ma objawowe przerzuty w momencie diagnozy (→u większości choroba pierwotnie uogólniona)
27
Dodatkowe badania w stagingu SCLC
- TK/MRI mózgu - zawsze - trepanobiopsja szpiku - gdy planowane leczenie skojarzone (RCTH), ale nie trzeba gdy scyntygrafia kości, LDH ok oraz bez małopłytkowości
28
Kiedy leczenie operacyjne w SCLC?
- gdy jest rozpoznanie histpat, brak cech rozsiewu, w mediastinoskopii i biopsji szpiku kostnego nie ma kom. neo → resekcja + CTH adiuwantowa - choroba ograniczona: jako operacja "ratunkowa" (gdy oporne na CRTH, nawrót miejscowy po wstępnej odpowiedzi na leczenie, drugi nowotwór pierwotny (NSCLC) po wyleczeniu SCLC)
29
Lek II linii na SCLC
Gdy nawrót choroby: - jeżeli remisja trwała >3mcy - takie leki jak w I linii - jeżeli remisja trwałą <3mcy - topotekan (lek II linii)
30
Międzybłoniak opłucnej - definicja
rzadki nowotwór wywodzący się z kom. submezotelialnych wyściełających opłucną, osierdzie i otrzewną
31
Międzybłoniak opłucnej - etiologia
włókna azbestu: | -włókna amfibolowe zawierają krokidolit - najbardziej karcynogenna postać azbestu
32
Międzybłoniak opłucnej a azbest - patomechanizm
Fagocytoza włókien azbestowych przez makrofagi → brak możliwości strawienia włókien → produkcja wolnych rodników → karcynogeneza
33
Międzybłoniak opłucnej - patomorfologia
Typ nabłonkowaty (ok.55%) - rokowanie względnie najlepsze Typ mieszany (30%) Typ mięsakowaty (15%) - najgorsze rokowanie
34
Międzybłoniak opłucnej - średnie przeżycia
9-21 miesięcy
35
Międzybłoniak opłucnej - przerzuty odległe u ilu %?
50% chorych
36
Międzybłoniak opłucnej - co zabija?
śmierć głównie z powodu rozrostu lokoregionalnego guza
37
Międzybłoniak opłucnej - leczenie - jaka wyleczalność?
Rzadko prowadzi do wyleczenia (uważane za postępowanie paliatywne)
38
Międzybłoniak opłucnej - leczenie agresywne
zewnątrzopłucnowa pneumonektomia z usunięciem przepony i osierdzia LUB pleurektomia i dekortykacja z uzupełniającą CTH ? i RTH ?
39
Międzybłoniak opłucnej - postępowanie paliatywne:
pleurodeza (Zahamowanie gromadzenia się wysięku opłucnowego)
40
Międzybłoniak opłucnej - chemioterapia
cisplatyna+pemetreksed
41
Międzybłoniak opłucnej - leczenie ogólnie
chirurgia + CTH
42
NSCLC - CTH paliatywna - ilulekowe schematy?
- gdy dobry stan ogólny -> 2 | - dodatnie trzeciego cytostatyku nie przynosi dodatkowych korzyści
43
NSCLC - zasady leczenia w st. IA, IB, IIA, IIB, IIIA
leczenie operacyjne + uzupełniająca CTH (3-4 cykle) w IIA, IIB, IIIA oraz IB guz >4cm + uzupełniająca RTH w: N2 lub wąskie/dodatnie marginesy resekcji guza +st. IIIA (N2) – leczenie wielodyscyplinarne
44
NSCLC - zasady leczenia w IIIA (N2)
indukcyjna CTH lub CRTH → gdy brak progresji → operacja → uzupełniająca CTH+RTH lub CTH
45
Operacja płuca w NSCLC N2-3 - jak wygląda?
poza lobektomią/bilobektomią/pneumonektomią: | sampling lub usunięcie ww.chł. śródpiersiowych
46
NSCLC - leczenie w IIIB
zmiana nieoperacyjna - pacjenci w dobrym stanie ogólnym, bez znacznego spadku masy ciała: równoczesna CRTH, - pacjenci w gorszym stanie ogólnym: sekwencyjna CRTH - wyjątkowo leczenie operacyjne (T4N0-1)
47
NSCLC - leczenie w IV
zmiana nieoperacyjna | -paliatywna CTH
48
Jak wygląda stopień zaawansowania Ia w raku płuca?
T1a,b N0 M0: T1: największy wymiar guza =<3 cm, guz otoczony przez miąższ płuca lub opłucną płucną, bez cech naciekania oskrzeli większych niż płatowe w badaniu bronchoskopowym (tj. bez naciekania oskrzela głównego) T1a największy wymiar guza =<2 cm T1b największy wymiar guza >2 cm i =<3 cm
49
Jak wygląda stopień zaawansowania Ib w raku płuca?
T2a N0 M0: T2: największy wymiar guza >3 cm i =<7 cm lub obecność jakiejkolwiek z następujących cech nowotworu: - naciekanie oskrzela głównego w odległości 2 cm lub więcej od ostrogi tchawicy; - naciekanie opłucnej płucnej (PL1 lub PL2); - jednoczesne występowanie niedodmy lub zapalenia płuc wynikającego z zamknięcia oskrzela, które obejmuje rejon wnęki płuca, ale nie całe płuco T2a: największy wymiar guza >3 cm i =<5 cm
50
Jak wygląda stopień zaawansowania IIa w raku płuca?
T1a,b N1 M0: - guz do 3cm, - N1: Stwierdza się przerzuty w okołooskrzelowych węzłach chłonnych lub węzłach chłonnych wnęki płuca i wewnątrzpłucnych po tej samej stronie co guz, włączając w to bezpośrednie naciekanie węzłów przez nowotwór. T2a N1 M0: - guz 3-5cm lub naciekanie oskrzela głównego >=2cm od ostrogi tchawicy/opłucnej płucnej/niedodma lub zapalenie rejonu wnęki przez zamknięte oskrzele - N1 j.w. T2b N0 M0: -guz 5-7cm lub (j.w.)
51
Jak wygląda stopień zaawansowania IIb w raku płuca?
T2b N1 M0: - guz 5-7cm lub naciekanie oskrzela głównego >=2cm od ostrogi/opłucnej płucnej/niedodma lub zapalenie rejonu wnęki przez zamknięte oskrzele - N1: przerzuty w okołooskrzelowych ww.chł. lub ww.chł. wnęki płuca i wewnątrzpłucnych po tej stronie co guz (również bezpośrednio naciekane przez nowotwór) T3 N0 M0: największy wymiar guza >7 cm lub guz bezpośrednio naciekający jakąkolwiek z wymienionych struktur: -opłucną ścienną pokrywającą ścianę klatki piersiowej (PL3) (w tym guzy Pancoasta niespełniające kryteriów pozwalających na zakwalifikowanie ich jako T4), -przeponę, -nerw błędny, -opłucną śródpiersiową, -ścianę worka osierdziowego LUB guz zlokalizowany w oskrzelu głównym (mniej niż 2 cm od ostrogi tchawicy, ale bez jej naciekania) LUB jednoczesne występowanie niedodmy albo zapalenia płuc wynikającego z zamknięcia oskrzela obejmującego całe płuco lub odrębne ognisko(-a) nowotworu w obrębie tego samego płata płuca
52
Jak wygląda stopień zaawansowania IIIa w raku płuca?
T1-3 N2 M0: - guz niespełn. kryt. T4 (niżej) - N2: przerzuty w węzłach chłonnych śródpiersiowych po tej samej stronie co guz pierwotny lub węzłach chłonnych rozwidlenia tchawicy T3 N1 M0: -T3: guz >7cm lub naciekający bezpośrednio opłucną ścienną/przeponę/n.X/opłucną śródpiersiową/ścianę worka osierdziowego LUB guz w oskrzelu głównym (<2cm od ostrogi tchawicy bez jej naciekania) LUB niedodma/zap. całego płuca przez zamknięcie oskrzela LUB odrębne ognisko nowotworu w tym samym płacie płuca -N1: przerzuty w okołooskrzelowych ww.chł. lub ww.chł. wnęki płuca i wewnątrzpłucnych po tej stronie co guz (również bezpośrednio naciekane przez nowotwór) T4 N0-1 M0: -T4: dowolnej wielkości guz naciekający jakąkolwiek z wymienionych struktur: śródpiersie, serce, duże naczynia, tchawicę, nerw krtaniowy wsteczny, przełyk, trzon kręgu, ostrogę tchawicy oraz odrębne ognisko(-a) nowotworu w innym płacie płuca po tej samej stronie
53
Jak wygląda stopień zaawansowania IIIb w raku płuca?
T4 N2 M0: - T4: dowolnej wielkości guz naciekający jakąkolwiek z wymienionych struktur: śródpiersie, serce, duże naczynia, tchawicę, nerw krtaniowy wsteczny, przełyk, trzon kręgu, ostrogę tchawicy oraz odrębne ognisko(-a) nowotworu w innym płacie płuca po tej samej stronie - N2: przerzuty w węzłach chłonnych śródpiersiowych po tej samej stronie co guz pierwotny lub węzłach chłonnych rozwidlenia tchawicy. T1-4 N3 M0: -N3: przerzuty w węzłach chłonnych śródpiersiowych, wnęki płuca po stronie przeciwnej; węzłach chłonnych wzdłuż mięśni pochyłych po tej samej lub przeciwnej stronie co guz lub w węzłach chłonnych nadobojczykowych.
54
Jak wygląda stopień zaawansowania IV w raku płuca?
każde T i N, M1a,b: - M1: przerzuty odległe. - M1a: odrębne ognisko nowotworu w płacie płuca po przeciwnej stronie niż guz pierwotny wraz z towarzyszącymi guzkami opłucnowymi lub nowotworowym wysiękiem w opłucnej albo osierdzia - M1b Stwierdza się przerzuty odległe.
55
SCLC bez cech rozsiewu, w mediastinoskopii i biopsji szpiku kostnego nie ma kom.nowotworowych - jakie leczenie?
resekcja guza (z ww.chł. śródpiersiowymi) + CTH adiuwantowa
56
SCLC - leczenie choroby ograniczonej:
Równoczesna CRTH → najlepsze wyniki leczenia: - chemioterapia: cisplatyna + etopozyd - wczesne dołączenie RTH do CTH: z cyklem 1 lub ew. 2 Sekwencyjna CTH i RTH zarezerwowana dla chorych w gorszym stanie ogólnym, dla których równoczesna CRTH jest zbyt toksyczna Leczenie operacyjne: chirurgia ratunkowa dla SCLC opornego na CRTH, nawrót miejscowy po wstępnej odpowiedzi na leczenie, drugi nowotwór pierwotny (NSCLC) do wyleczeniu SCLC
57
SCLC - choroba ograniczona - profilaktyczne napromienianie mózgowia - kiedy? Jaki efekt?
po zakończeniu CTH-RTH wyraźna regresja zmiany npl w płucu zachowany dobry stan ogólny 3-5 tygodni od ostatniego cyklu chemioterapii Efekt: poprawa przeżyć 3-letnich
58
SCLC - leczenie choroby uogólnionej:
Leczenie samą CTH: standard cisplatyna + etopozyd - 4-6 cykli - Przy jakiejkolwiek odpowiedzi na leczenie → PCI (profilaktyczne napromienianie mózgowia): - Zmniejsza częstość objawowych przerzutów do mózgu - Wydłuża przeżycia chorych
59
SCLC - więcej jest choroby ograniczonej czy uogolnionej?
uogólnionej=rozległej (2/3 pacjentów)