Leczenie skojarzone ✓ Flashcards
Cechy leczenia radykalnego - jaki priorytet, jaki czas leczenia
- Wyleczenie – najwyższy priorytet
- Agresywna, skojarzona terapia
- Stosunkowo krótki czas leczenia
- Jakość życia w trakcie leczenia – drugorzędowa (leczenie wspomagające – tak, redukcja intensywności - w ostateczności)
Cechy leczenia paliatywnego - priorytety, jaki czas, na czym polega
- Równowaga: długość vs jakość życia
- Kontrola objawów choroby, zatrzymanie progresji, uniknięcie powikłań
- Leczenie bezterminowe – „chronicyzacja”
- Minimalizacja toksyczności
(redukcja intensywności i leczenie wspomagające)
‘na jakiej podstawie powstaje plan leczenia:
Biologia nowotworu:
• Ocena histopatologiczna
• Molekularne czynniki prognostyczne/predykcyjne
• Konsekwencje metaboliczne
Stopień zaawansowania: • Ocena kliniczna • Guz pierwotny • Regionalne ww.chł. • Przerzuty odległe
Kondycja pacjenta: • Stan sprawności • Obciążenia • Wiek biologiczny • Wsparcie społeczne
Co zawiera plan leczenia nowotworowego?
- Cel terapii (radykalny /paliatywny)
- Priorytety
- Sekwencja modalności leczenia
- Spodziewane problemy
- Co po wyleczeniu?
- Co w przypadku nawrotu?
Co ocenia histpat
ocena morfologii tkanki nowotworu i jej stosunku do sąsiednich tkanek zdrowych
Co oceniają badania immunohistochemiczne
ocena ekspresji błonowych markerów związanych z poszczególnymi ścieżkami karcynogenezy (np. ekspresji receptorów hormonalnych, receptorów czynników wzrostu czy cytokeratyn)
Co oceniają badania molekularne
ocena ekspresji genów i obecności patologicznych białek w tkance guza (np. mutacje
aktywujące w EGFR, RAS, RAF i innych
Tomografia komputerowa - wady i zalety
Zalety:
-dobrze zbalansowana między rozdzielczością przestrzenną i tkankową, dostępnością, inwazyjnością, powtarzalnością
Wady:
- kontrast (ryzyko toksyczności a bez niego TK bezużyteczna dla onkologa);
- promieniowanie jonizujące;
- rozdzielczość tkankowa niedostateczna do różnicowania między drobnymi ogniskami nowotworu, a zmianami odczynowymi
MRI - wady i zalety
Zalety:
- świetna rozdzielczość tkankowa;
- sekwencje specyficzne dla niektórych tkanek;
- brak ekspozycji na promieniowanie jonizujące,
- kontrast mniej toksyczny i nie zawsze konieczny
Wady:
- uzyskanie wysokiej rozdzielczości przestrzennej wydłuża czas badania;
- podobnie liczne sekwencje;
- niezadowalająca dostępność;
- implanty metaliczne;
- wyższy koszt
PET - wady i zalety
Zalety:
- coraz więcej znaczników o coraz wyższej specyficzności (w standardzie FDG; cholina, octan; fluorek, oktreotyd; PSMA);
- 2w1 - mapa gromadzenia znacznika + TK
Wady:
- liczne czynniki wpływające na gromadzenie znaczników;
- logistyka i dostępność;
- koszt.
Scyntygrafia - wady i zalety
Zalety:
- liczniejsze i lepiej sprawdzone niż w PET znaczniki;
- lepsza dostępność;
- trwalsze i powszechniejsze izotopy
Wady:
-obraz typowo w 2D; -również liczne czynniki wpływające na gromadzenie znaczników;
Badania nieprzekrojowe - USG, RTG - wady i zalety
Zalety:
- bardzo dobra dostępność;
- mała inwazyjność;
- niski koszt;
- możliwość częstego powtarzania
Wady:
- niska dokładność, niska wartość porównawcza;
- tylko wyjątkowo dostateczne do stagingu
Prehabilitacja przed leczeniem nowotworu
Podniesienie sprawności chorego przed wystąpieniem działań niepożądanych terapii:
- Optymalizacja leczenia chorób współistniejących (np. czy optymalna kontrola nadciśnienia czy cukrzycy)
- Ocena występowania typowych zaburzeń wtórnych do nowotworu (np. kacheksja, depresja, koagulopatia)
- Przygotowanie się na typowe kroki diagnostyczne
Biologiczne podstawy karcynogenezy z tego kółka
- ciągła stymulacja proliferacji
- unikanie zahamowania wzrostu
- unikanie odpowiedzi immunologicznej
- zdolność do nieskończonych podziałów
- inwazja i przerzutowanie
- zapalenie
- indukcja angiogenezy
- unikanie śmierci komórki
- deregulacja metabolizmu energetycznego
- niestabilność genomu i mutacje
Chemioterapia cytotoksyczna (leki) - hamowanie syntezy pierścienia purynowego
6-merkaptopuryna
6-tioguanina
Chemioterapia cytotoksyczna (leki) - hamowanie redukcji dihydrofolianów i syntezy puryn
metotreksat
pemetreksed
Chemioterapia cytotoksyczna (leki) - blokowanie topoizomerazy
kamptotecyny (irynotekan)
podofilotoksyny (etopozyd)
antracykliny (doksorubicyna)
Chemioterapia cytotoksyczna (leki) - blokowanie reduktazy nukleotydów
hydroksymocznik
Chemioterapia cytotoksyczna (leki) - blokowanie syntezy tymidylanu
fluoropirymidyny (5-FU)
Chemioterapia cytotoksyczna (leki) - blokowanie syntezy DNA
poch. purynowe (gemcytabina, fludarabina, klofarabina)
Chemioterapia cytotoksyczna (leki) - tworzenie adduktów
pochodne platyny
leki alkilujące
mitomycyna
Chemioterapia cytotoksyczna (leki) - deaminacja asparaginy + zaburzenie syntezy białek
L-asparaginaza
Chemioterapia cytotoksyczna (leki) - zaburzenie funkcji mikrotubul
taksoidy (docetaksel) alkaloidy vinca (winkrystyna) estramustyna
Chemioterapia cytotoksyczna (leki) - stymulacja dojrzewania
ATRA (trójtlenek arsenu)
Leki celowane na ciągłą stymulację proliferacji
inhibitory EGFR:
- trastuzumab
- pertuzumab
- cetuksymab
- panitumumab
- erlotynib
- gefitynib
- afatynib
- ozymertynib
Leki celowane na unikanie zahamowania wzrostu
Inh. kinaz zależnych od cyklin:
- palbocyklib
- rybocyklib
- abemacyklib
Leki celowane na unikanie odpowiedzi immunologicznej:
Inhibitory punktu kontrolnego (CTLA4, PD-1, PD-L1):
- ipilimumab
- niwolumab
- pembrolizumab
- atezolizumab
- durwalumab
- awelumab
Leki celowane na zdolność do nieograniczonych podziałów
Inhibitory telomerazy:
-daunorubicyna
Leki celowane na zapalenie
Selektywne leki p/zapalne:
- ruksolitynib
- celekoksyb
Leki celowane na inwazję i przerzutowanie
Inhibitory HGF/c-Met:
-kabozantynib
Leki celowane na indukcję angiogenezy
Inhibitory sygnalizacji VEGF:
- bewacyzumab
- aflibercept
- ramucyrumab
- sunitynib
- pazopanib
- aksytynib
Leki celowane na niestabilność genomu i mutacje
Inhibitory PARP:
- olaparyb
- weliparyb
- rukaparyb
- niraparyb
Leki celowane na unikanie śmierci komórki:
Leki proapoptotyczne, BH3-mimetyki
np. leki cytotoksyczne, wenetoklaks
Leki celowane na deregulację metabolizmu energetycznego
Inhibitory glikolizy tlenowej:
- ritonawir
- metformina
W jakich rakach stosujemy leczenie systemowe (eradykacja mikroprzerzutów) przed wycięciem?
Chemo-first:
- przełyk
- żołądek
- odbytnica (NIE całe j.grube)
- pęcherz moczowy
- najagresywniejsze podtypy raka piersi
Neo chemiowyleczalne - jakie?
chłoniaki
rak jądra (i inne neo germinalne)
ciążowa choroba trofoblastyczna
Nowotwory OMD-eligible - jakie? Co to znaczy?
Gdy dobre wyniki miejscowego leczenia choroby oligometastatycznej. Jeśli wystąpi jeden przerzut - jego wycięcie ma szansę doprowadzić do wyleczenia.
- rak j.grubego
- rak nerki
- rak prostaty
- dobrze zróżnicowane neo neuroendokrynne
Leczenie sekwencyjne - czyli co?
Metody stosowane są kolejno:
-wstępne=neoadiuwantowe: przedoperacyjna CTH czy RTH lub leczenie systemowe poprzedzające napromienianie
-uzupełniające=adiuwantowe: pooperacyjna RTH lub leczenie systemowe po napromienianiu lub chirurgii
Leczenie równoczesne - czyli co?
różne metody w tym samym czasie:
- napromienianie śródoperacyjne
- CTH okołooperacyjna (bezpośrednio po zabiegu)
- leczenie systemowe (CTH/ HTH) równolegle z RTH
Cisplatyna jako radiouczulacz - kiedy stosowana?
Razem z RTH w:
- raku płuca
- nowotw. GIS
- raku szyjki macicy
