Nowotwory GIS ✓ Flashcards

1
Q

Regiony geograficzne o najwyższej zachorowalności na nowotwory głowy i szyi:

A

Hong Kong, Indie, Filipiny, Europa Centralna i Wschodnia, Brazylia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Najczęstszy nowotwór GIS:

A

rak krtani (6., 7. dekada życia, M>K)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Epidemiologia nowotworów GIS

A

5x↑ u M niż u K
5% wszystkich neo złośliwych w PL (obie płcie)
Najczęstsze po 50r.ż. (ale rak nosowej cz. gardła m. 22 a 35 r.ż. i >60r.ż.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Etiologia nowotworów głowy i szyi:

A
  • dym tytoniowy (zwł. rak krtani, ustnej i krtaniowej cz. gardła, j. ustnej)
  • alkohol (j.w. ale bez krtani)
  • HPV zwł. 16 (rak ustnej cz. gardła)
  • zła dieta, niedobory (np. Fe → z. Plummera-Vinsona)
  • przewlekłe drażnienie (np. zła proteza)
  • EBV (nosowa cz. gardła)
  • przewlekłe stany zapalne, polipy → raki zatok obocznych nosa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Efekt kancerogenny synergistyczny w nowotw. GIS:

A

dym tytoniowy i alkohol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Współwystępowanie raków w neo GIS

A

Gdy płaskonabłonkowy rak GIS → ↑ryzyko wystąpienia drugiego niezależnego nowotworu (bo wspólne czynniki ryzyka):

  • płuco, krtań
  • j. ustna, gardło, przełyk
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Cechy raków GIS zależnych od zakażenia HPV:

A
  • młodsze grupy wiekowe
  • zwykle niższy stopień zróżnicowania
  • częstsze przerzuty regionalne
  • lepsze rokowanie
  • większa wrażliwość na napromienianie i chemioterapię
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Raki gruczołowe GIS - etiopatogeneza

A

nieznana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Diagnostyka nowotworów GIS

A

-biopsja podejrzanych zmian! (wycinkowa ze zmiany pierwotnej, BAC z ww.chł.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Objawy nowotworów GIS (Rak ustnej cz. gardła, górne piętro krtani, krtaniowa część gardła)

A

dyskomfort, trudności przy przełykaniu, ból, pieczenie, uczucie ciała obcego w gardle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Objawy nowotworów GIS (Rak głośni (środkowa cz. gardła))

A

przewlekła chrypka

objawy późne – samoistne bóle, dysfagia, szczękościsk, fetor ex ore, chrypka, powiększone węzły chłonne, bezgłos, duszność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Objawy nowotworów GIS (Rak nosowej cz. gardła)

A

początkowo bardzo skąpe

objawy późne - powiększone węzły chłonne , niedrożność przewodów nosowych, uporczywe krwawienia, bóle głowy, ubytki w zakresie funkcji nn. czaszkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Objawy nowotworów GIS (Rak zatok obocznych nosa)

A

początkowo objawy jak przy przewlekłych
stanach zapalnych

objawy późne – niedrożność przewodu nosowego, krwawienia, dolegliwości bólowe, deformacja twarzoczaszki, wytrzeszcz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Objawy nowotworów GIS (Nowotwory dużych gruczołów ślinowych)

A

powiększenie narządu

objawy późne – dolegliwości bólowe, porażenie n. twarzowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kryteria kwalifikacji NFZ do PET-CT w nowotworach GIS

A

Nowotw. nabłonkowe GIS:

  • w celu wczesnego rozpoznania nawrotu
  • w ocenie miejscowo-regionalnego zaawansowania, jak wyniki innych badań są niejednoznaczne

Planowanie radykalnej RTH o modulowanej intensywności wiązki, w celu oceny rozkładu żywotnych komórek neo, hipoksji lub proliferacji guza, jeżeli inne badania nie pozwalają na taką ocenę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Patomorfologia Nowotworów GIS:

A

Nowotwory pochodzenia nabłonkowego (raki) - 95%

  • płaskonabłonkowy (najczęstszy)
  • gruczołowy
  • typu nosogardłowego

Inne::

  • raki drobnokomórkowe typu neuroendokrynnego
  • nienabłonkowe (nerwiak węchowy, przyzwojaki, szkliwiaki, mięsaki, chłoniaki)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Raki płaskonabłonkowe G1:

A
  • cechy rogowacenia

- głównie progresja miejscowa, rzadziej przerzuty do ww.chł.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Raki płaskonabłonkowe G3:

A
  • brak cech rogowacenia
  • przerzuty do ww.chł.
  • przerzuty odległe
  • wrażliwość na CTH i RTH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zaburzenia molekularne w rakach płaskonabłonkowych GIS

A

Nasilona ekspresja EGFR - niekorzystny czynnik prognostyczny, jest w 90% SCC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Raki gruczołowe GIS - z czego się wywodzą?

A

Z nabłonków gruczołowych dużych ślinianek i małych gruczołów ślinowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Raki gruczołowe GIS o niskiej złośliwości

A
  • powolna progresja
  • rzadko przerzuty do ww.chł., przerzuty odległe
  • niskie ryzyko nawrotu miejscowego po leczeniu chirurgicznym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Raki gruczołowe GIS o wysokiej złośliwości

A
  • wysoka dynamika progresji miejscowej
  • naciekanie wzdłuż przebiegu nerwów (gł. rak gruczołowo-torbielowaty, r. przewodów ślinowych)
  • po leczeniu chirurgicznym konieczność uzupełniającej RTH
  • przerzuty do płuc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zaburzenia molekularne w rakach gruczołowych GIS:

A

Nadmierna ekspresja receptorów czynników wzrostu HER2, c-KIT, VEGFR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Raki typu nosogardłowego GIS - typy patomorfologiczne

A

• rogowaciejące (WHO I)
- przebieg typowy dla raków płaskonabłonkowych

  • nierogowaciejące (WHO II)
  • niezróżnicowane (WHO III)
  • dynamiczna progresja miejscowa, naciek podstawy czaszki, ekspansja wewnątrzczaszkowa, nacieki nn. czaszkowych, przerzuty do węzłów chłonnych, często przerzuty odległe , naciek szpiku kostnego
  • wrażliwe na CHTH, RTH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Raki typu nosogardłowego GIS - zaburzenia molekularne

A

Niespecyficzne, nadmierna ekspresja czynn. wzrostu i ich receptorów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Leczenie chirurgiczne w neo GIS - w jakich nowotworach jest postępowaniem z wyboru?

A

r. jamy ustnej,
r. zatok obocznych nosa,
r. gruczołowe,
wybrane przypadki r. krtani,
r. krtaniowej cz. gardła

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Leczenie chirurgiczne w neo GIS

A
  • wymaga uzupełniającej RTH/RCTH

- radykalne usuwanie ww.chł. en block lub selektywne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

nowotwory GIS z mutacją EGFR - punkty uchwytu

A

EGFR, kinaza tyrozynowa EGFR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Strategie blokowania EGFR - grupy/rodzaje preparatów

A
  • p/c
  • inh. kinazy tyrozynowej
  • antagoniści
  • ligand-toksyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Przykłady leków anty-EGFR

A

cetuksymab
panitumumab
nimotuzumab

31
Q

Leki działające w związku z VEGF

A

Na receptor VEGFR:
-inhibitory kinazy tyrozynowej → hamowanie angiogenezy i limfangiogenezy

Wiążący się z VEGF: bewacizumab

32
Q

Immunoterapia w neo GIS

A

anty-PD1:
pembrolizumab
Niwolumab

33
Q

Zmiany przedrakowe GIS:

A

Określenia kliniczne, nie histologiczne:

  • rogowacenie białe (leukoplakia) bł. śluzowej
  • erytroplakia (wysoki odsetek przemiany złośliwej!)

Histologiczne:

  • hiperkeratoza wargi
  • brodawczaki krtani (b. rzadko złośliwieją)
  • pachydermia krtani (rozrost nabłonka)
  • dysplazja (bezpośrednia histologiczna zmiana przedrakowa)
34
Q

Chrypka - kiedy jest niepokojąca?

A

Gdy trwa >3tyg. → laryngolog

35
Q

Leczenie radykalne w nowotworach GIS:

A

chirurgia, RTH

36
Q

Leczenie w nowotw. GIS: T3-4, N1-3, M0

A

Operacja → uzupełniona R(C)TH
lub tylko RTH
lub tylko RCTH

37
Q

Leczenie w nowotworach GIS o niskim stopniu dojrzałości (G3 lub raki typu nosogardłowego II i III st. wg WHO)

A

RTH + CTH

38
Q

Najlepsze wyniki są w leczeniu których neo GIS?

A

raka krtani i wargi dolnej

39
Q

Rak głośni (krtań) - jaki % raków krtani, czy szybko rośnie?

A

> 50%

mała dynamika wzrostu

40
Q

Rak w okolicy nadgłośniowej (krtań) - jaka dynamika wzrostu, I objaw, późne objawy

A
  • duża dynamika wzrostu
  • wczesne przerzuty do ww.chł.
  • zwykle Iszy objaw to podrażnienie w gardle, przeszkoda przy połykaniu (lub powiększ. ww.chł.)
  • gdy zaawansowany → ból i duszność
41
Q

Rak okolicy podgłośniowej (krtań) - jakie rokowanie, objawy

A
  • najgorsze rokowanie
  • długo skryte, wykrywane w późnych stadiach → utrudnione oddychanie, chrypka z szerzeniem się na struny głosowe, powiększ. reg. ww.chł.
42
Q

Diagnostyka raka krtani

A

laryngoskopia pośrednia i bezpośrednia

o rozpoznaniu decyduje histpat wycinka z guza

43
Q

Rak ustnej cz. gardła - lokalizacje

A
  • podst. języka
  • migdałki
  • łuki podniebienne
  • podn. miękkie
  • tylna ść. gardła
44
Q

Rak ustnej cz. gardła - patomorfologia

A

> 90% płaskonabłonkowe

45
Q

Rak ustnej cz. gardła - etiologia

A

dym tytoniowy, wysoko% alkohol, HPV

46
Q

Rak krtani - etiologia

A

palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu

47
Q

Rak ustnej cz. gardła - czy szybko rośnie i przerzutuje?

A

Szybki wzrost miejscowy, wczesne przerzuty do ww.chł.

48
Q

Rak krtaniowej cz. gardła - najczęstsza lokalizacja

A

zachyłek gruszkowaty

49
Q

Rak krtaniowej cz. gardła - czy wcześnie przerzutuje?

A

Wcześnie nacieka krtań, wczesne przerzuty do reg. ww.chł.

50
Q

Rak krtaniowej cz. gardła - rokowanie

A

NAJGORZEJ ROKUJĄCY NEO GIS

51
Q

Najgorzej rokujący neo GIS:

A

rak krtaniowej cz. gardła

52
Q

Rak krtaniowej cz. gardła - patomorfologia

A

prawie zawsze płaskonabłonkowy

53
Q

Rak krtaniowej cz. gardła - rozpoznanie

A

laryngoskopia bezpośrednia/pośrednia + biopsja zmiany

54
Q

Rak nosowej cz. gardła - etiologia

A

EBV

55
Q

Rak nosowej cz. gardła - jaki objaw jest najczęściej pierwszy?

A

Powiększenie ww.chł. szyi

56
Q

Rak nosowej cz. gardła - czy szybko rośnie, przerzutuje itd

A

Szybki wzrost miejscowy
Skłonność do przerzutów do ww.chł.
Względnie często M1

57
Q

Rak wargi - najczęstsza lokalizacja

A

warga dolna

58
Q

Rak wargi - etiologia

A

tytoń, duże narażenie na prom. słoneczne

59
Q

Rak wargi - patomorfologia

A

najczęściej płaskonabłonkowy

60
Q

Rak wargi - czy szybko rośnie i przerzutuje, rokowanie

A

Powolny rozwój, późne przerzuty do reg. ww.chł.

Rokowanie względnie dobre

61
Q

Rak j. ustnej - najczęstsze lokalizacje

A

język lub dno j. ustnej

62
Q

Rak j. ustnej -patomorfologia

A

> 95% płaskonabłonkowy

63
Q

Rak j. ustnej - etiologia

A

Dym tytoniowy, wysoko% alkohol, zła higiena j. ustnej, przewlekłe drażnienie mechaniczne

64
Q

Rak j. ustnej - czy przerzutuje?

A

duża skłonność do przerzutów do reg. ww.chł.

65
Q

Rak zatok obocznych nosa - gdzie najczęśćiej?

A

zatoka szczękowa

66
Q

Rak zatok obocznych nosa - etiologia

A

przewlekłe stany zapalne, polipy zatok

67
Q

Rak zatok obocznych nosa - patomorfo

A

najcz. płaskonabłonkowy

68
Q

Rak zatok obocznych nosa - czy przerzutuje, kiedy rozpoznawany

A

Rozwój przede wszystkim miejscowy (rzadko przerzutuje), rozpoznawany późno dlatego rokowanie niekorzystne

69
Q

Nowotwory gruczołów ślinowych - najczęstsze rodzaje w zal. od lokalizacji:

A
  • przyuszna - najczęściej gruczolaki

- podżuchwowa/gruczoły j. ustnej - najczęściej nowotwory złośliwe

70
Q

Nowotwory gruczołów ślinowych - najczęstszy guz, jego lokalizacja i cechy

A

guz mieszany (gruczolak wielopostaciowy) - najczęściej w przyusznej (twardy, wolnorosnący guz)

71
Q

Nowotwory gruczołów ślinowych - łagodne

A

guz Warthina, gruczolak onkocytarny i podstawnokomórkowy

72
Q

Nowotwory gruczołów ślinowych - raki o niskim stopniu złośliwości

A
  • zrazikowo-komórkowy

- wysokodojrzały rak śluzowo-naskórkowy

73
Q

Nowotwory gruczołów ślinowych - raki o wys. stopniu złośliwości:

A
  • niskodojrzałe raki śluzowo-naskórkowe
  • rak gruczołowo-torbielowaty
  • gruczolakorak
74
Q

Nowotwory gruczołów ślinowych - diagnoza:

A

Biopsja gruboigłowa lub chirurgiczna