Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Onko i hemato > Rak piersi ✓ > Flashcards

Rak piersi ✓ Flashcards

1
Q

Definicja raka piersi

A

nowotwór złośliwy o typie zaburzenia proliferacyjnego w obrębie gruczołu sutkowego, dotyczącego nabłonka przewodów lub zrazików.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Epidemiologia raka piersi w PL (2018)

A

stały ↑ liczby zachorowań, niewielki ↓umieralności

K:

  • zachorowania: prawie 19tys. (53/100tys)
  • zgony: prawie 7tys (15/100tys)

M:

  • zachorowania: 154
  • zgony: 75
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czynniki ryzyka raka piersi

A
  • płeć żeńska, starszy wiek (>50r.ż.),
  • przebyty rak piersi (3x↑ ryzyko raka drugiej piersi)
  • rodzinne występowanie raka piersi i raka jajnika
  • wczesna pierwsza miesiączka, późna menopauza
  • późne macierzyństwo zakończone urodzeniem żywego płodu, nierodzenie
  • długotrwała hormonalna HTZ,
  • ekspozycja na działanie promieniowania jonizującego
  • łagodne choroby proliferacyjne piersi
  • nosicielstwo mutacji genów BRCA1 i BRCA2.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Klasyfikacja histpat raków piersi wg. WHO

A

Raki przedinwazyjne (nienaciekające=in situ):

  • rak przewodowy in situ (DCIS)=wewnątrzprzewodowy
  • zrazikowy in situ (LCIS)
Raki inwazyjne (naciekające):
-rak naciekający bez specjalnego typu (NST - dawniej przewodowy)
-Rak naciekający zrazikowy
postaci specjalne:
-Rak cewkowy
-Rak sitowaty
-Rak śluzowy
-Rak metaplastyczny
-Rak rdzeniasty (medularny)
-Inne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rodzaje LCIS:

A

Rak zrazikowy in situ (lobular carcinoma in situ):

  • klasyczny
  • z martwicą
  • ze znaczną atypią
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Które inwazyjne raki piersi najczęstsze?

A
  • NST (rak naciekający bez specjalnego typu) 70-80%

- rak naciekający zrazikowy: ok. 10%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Rak piersi w PL - liczba nowych zachorowań w grupach wiekowych:

A

> 70 r.ż. - 35%
51-65 r.ż. - 43%
36-50 r.ż. - 20%
0-35 r.ż. - 2%

Czyli: >50r.ż. jest 80% zachorowań

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Podtypy raka piersi

A

Luminalny A
Luminalny B
HER-2 (+)
Rak typu podstawnego=TNBC ductal (potrójnie ujemny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Podtypy raka piersi - luminalny A - cechy

A

ER i/lub PgR (+)
HER-2 (-)
Ki67 <20

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Podtypy raka piersi - luminalny B - cechy

A 
Są 2 typy:
1.Lum B HER-2 (-):
ER i/lub PgR (+)
HER-2 (-)
Ki67 >20%

2.Lum B HER-2 (+):
ER il/lub PgR (+)
HER-2 (+)
Ki67 każde

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Podtypy raka piersi - HER-2 (+) - cechy

A

ER i PgR (-)

HER-2 (+)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Podtypy raka piersi - typu podstawnego=potrójnie ujemny (TNBC) - cechy

A

ER, PgR HER-2 (-)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Na czym polega ocena Ki67? co to?

A

Ki67 = wskaźnik proliferacji

polega na określeniu w mikroskopie świetlnym odsetka jąder komórek raka wybarwionych przy zastosowaniu przeciwciała Ki67

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Profilaktyka raka piersi - co robić by ↓ jego ryzyko w populacji ogólnej?

A
  • unikanie nadwagi i otyłości
  • aktywność fizyczna
  • ograniczanie alkoholu
  • unikanie palenia tytoniu
  • ograniczanie HTZ (zalecenie klasy I, A!)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Profilaktyka raka piersi - co robić by ↓ jego ryzyko w grupach bardzo wysokiego ryzyka?

A

To co w pop. ogólnej +

  • profilaktyczne zabiegi operacyjne (amputacja piersi)
  • usunięcie jajników z jajowodami (III, B)
  • profilaktyczne podawanie tamoksyfenu (III, C)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Czynnik predykcyjny a rokowniczy=prognostyczny

A

Czynnik predykcyjny — czynnik, którego obecność jest związana z prawdopodobieństwem uzyskania korzyści (najczęściej — obiektywna odpowiedź) na leczenie.
Mówi jak należy leczyć

Czynnik rokowniczy=prognostyczny — czynnik, który wskazuje na przewidywany przebieg naturalny choroby i rokowanie; ma rokownicze znaczenie w zakresie PFS i OS (czas przeżycia wolny od progresji i przeżycia całkowitego)
Mówi kogo należy leczyć

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Czynniki predykcyjne w raku piersi

A

(czyli czy pójdzie na dane leczenie)

  • ER/PgR
  • HER-2
  • p53
  • TOPO alfa
  • profile molekularne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Najważniejsze czynniki rokownicze w raku piersi:

A
  • wielkość guza
  • typ histologiczny raka i jego stopień złośliwości
  • stan ER i PgR, HER2, wskaźnik Ki67
  • podtyp biologiczny
  • obecność przerzutów w węzłach chłonnych pachy i liczba węzłów zajętych przerzutami
  • naciekanie okołoguzowych naczyń chłonnych i żylnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Badania obrazowe - 4 typy budowy piersi (system ACR)

A

— typ 1. — budowa tłuszczowa (tkanka tłuszczowa
zajmuje > 75% piersi);
— typ 2. — budowa tłuszczowo-gruczołowa z rozproszonymi obszarami tkanki włóknisto-gruczołowej;
— typ 3. — budowa gruczołowo-tłuszczowa (tkanka gruczołowa stanowi 51–75% piersi; czułość MMG
obniżona);
— typ 4. — budowa gruczołowa (tkanka gruczołowa stanowi > 75% piersi; czułość MMG wyraźnie obniżona).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Skala BIRADS

A

0: Ocena niekompletna.

1: Prawidłowy obraz piersi.
(Prawdopodobieństwo, że zmiana jest złośliwa — 0%)

2: Zmiana łagodna.
(Prawdopodobieństwo, że zmiana jest złośliwa — 0%)

3: Zmiana prawdopodobnie łagodna.
(Prawdopodobieństwo, że zmiana jest złośliwa nie przekracza 2%.)

4: Zmiana podejrzana. (Prawdopodobieństwo, że zmiana jest złośliwa zawiera się w granicach 2–95%)

5: Zmiana złośliwa
(Prawdopodobieństwo, że zmiana jest złośliwa przekracza 95%)

6: Rozpoznany rak piersi
(potwierdzony w biopsji przed wykonaniem danego MMG, USG, MR)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

BIRADS 0 - co robisz?

A

ocena niekompletna - wykonać dodatkowe badania i porównać je z wcześniejszymi badaniami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

BIRADS 1- co robisz?

A

nic, prawidłowy obraz piersi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

BIRADS 4 - co robisz?

A

zalecana weryfikacja mikroskopowa.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Podział kategorii BIRADS 4 na 3 podkategorie - jakie, i w jakich badaniach?

A

4A — prawdopodobieństwo zmiany złośliwej > 2% do ≤ 10%
4B — prawdopodobieństwo zmiany złośliwej > 10% do ≤ 50%
4C — prawdopodobieństwo zmiany złośliwej > 50% do ≤ 95%

w MMG i USG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Podział kategorii BIRADS 4 na 3 podkategorie - jakie, i w jakich badaniach?

A

w MMG i USG:
4A — prawdopodobieństwo zmiany złośliwej > 2% do ≤ 10%
4B — prawdopodobieństwo zmiany złośliwej > 10% do ≤ 50%
4C — prawdopodobieństwo zmiany złośliwej > 50% do ≤ 95%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

BIRADS 5 - co robisz?

A

Konieczna weryfikacja mikroskopowa:

  • Ujemny wynik badania mikroskopowego nie wyklucza złośliwego charakteru zmiany i nie zwalnia z konieczności wykonania zabiegu operacyjnego.
  • Jeśli przewiduje się zastosowanie indukcyjnego leczenia systemowego, konieczne jest uzyskanie rozpoznania histopatologicznego na podstawie materiału pochodzącego z biopsji gruboigłowej, biopsji wspomaganej próżnią lub otwartej. (Umożliwia to określenie cech morfologicznych nowotworu (stopień zróżnicowania, obecność ER/PgR i HER2), decydujących o wyborze metody leczenia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Objawy raka piersi

A
  • guz (twardy, nieostro odgraniczony, nieregularny)
  • zmiana koloru i tekstury skóry (obrzęk, zaczerwienienie itd - stan zapalny)
  • wciągnięcie skóry
  • objaw “skórki pomarańczy”
  • naciek skóry, owrzodzenie (zaawans.)
  • guzki satelitarne (zaawans. lub nawrót po leczeniu)

Brodawka:

  • wyciek
  • wciągnięcie
  • owrzodzenie (w ch. Pageta)

-pow. ww.chł. (pachowe) - przerzuty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Staging raka piersi

A

Stopień 0: TisN0M0

Stopień 1: T1 (guz <2cm), N0 lub N1mi (mikroprzerzuty)

Stopień 2:

  • T0, T1, T2 (2-5cm) N1 (przerzuty w ruchomych ww.chł. po stronie guza)
  • T3 N0 (>5cm)

Stopień 3:

  • T0-3, N2 (przerzuty w klinicznie nieruchomych lub tworzących pakiet ww.chł. po stronie guza)
  • T3, N1-3
  • każdy T (T4 nacieka poza brodawkę), N3 (przerzuty w ww. podobojczykowym po stronie guza = to III piętro pachy, klinicznie stwierdzone przerzuty w ww.piersiowych wewn., przerzuty w nadobojczykowym)

Stopień 4:
-każdy T i N, M1 (przerzuty odległe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Leczenie neoadjuwantowe raka piersi - wskazania

A
  • rak piersi zaawansowany miejscowo

- rak zapalny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Leczenie neoadjuwantowe raka piersi - aspekty kliniczne (po co po co po co PO CO)

A

Wczesne leczenie systemowe (eradykacja mikroprzerzutów)

Zapobieganie mikrorozsiewowi w okresie okołooperacyjnym

Obniżenie zaawansowania klinicznego:

  • Umożliwienie leczenia operacyjnego
  • Umożliwienie leczenia oszczędzającego
31
Q

Opcje leczenie neoadiuwantowego w raku piersi

A

CTH + TZB u chorych HER-2 (+)

HTH (inh. aromatazy np. letrozol)

32
Q

Leczenie neoadiuwantowe w raku piersi - czas trwania, kiedy ocena odpowiedzi leczenia farmakologicznego

A

Czas trwania 4-6 mcy

Ocena odpowiedzi po 6-9tyg od rozpoczęcia

33
Q

Leczenie neoadiuwantowe w raku piersi - co po farmie?

A

Leczenie chirurgiczne:

  • mastektomia
  • BCT (zabieg oszczędzający)
  • SNB (usunięcie węzła wartowniczego)
34
Q

Leczenie neoadiuwantowe w raku piersi - kiedy RTH?

A

Gdy T3-4, cN+

35
Q

Ryzyko wystąpienia odległych przerzutów w zal. od T i N we wczesnym raku piersi

A

Bez zajęcia ww. chłonnych:
T1 (=<2cm) 20%
T>2 38%

Zajęte 1-3 ww.chłonne:
T1 36%
T>2 70%

> =4 zajęte ww.chł.:
T1 81%
T>2 89%

36
Q

Rodzaje przerzutów a odsetek przeżycia 5-letniego:

A

Od najwyższego:

  • bez przerzutów: 91,7%
  • przeciwległe 83%
  • lokoregionalne 59%
  • odległe 41%
37
Q

Chemioterapia uzupełniająca w raku piersi - jakie rodzaje?

A

-Chemioterapia sekwencyjna
-Chemioterapia o wyższej gęstości dawki
-Chemioterapia z wyższą intensywnością dawki
-Optymalizacja leczenia w oparciu o czynniki predykcyjne (treatment tailoring)
-Nowe cytostatyki
-Leki ukierunkowane molekularnie:
 Trastuzumab
 Bewacyzumab
 Lapatynib

38
Q

Leczenie uzupełniające w raku piersi:

A
  • CTH
  • RTH
  • hormonoterapia (tamoxifen)
39
Q

Co determinuje wybór leczenia w rozsianym raku piersi?

A
  • Wcześniejsze leczenie uzupełniające
  • Odpowiedź na wcześniejszą chemioterapię
  • Status receptorowy, Ekspresja HER 2
  • Charakterystyka kliniczna chorych
  • Preferencje chorych
  • Ponowna biopsja
  • Rekomendacje towarzystw lekarskich/organizacji
40
Q

receptor HER2 - działanie

A

Pod wpływem nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR) -> przekazuje sygnał do jądra -> podział komórki

41
Q

Mechanizm działania trastuzumabu

A

Blokuje HER2, wiążąc się z nim

+ do niego przyczepia się limf. NK i sobie działa

42
Q

Dla kogo trastuzumab?

A

Próbka guza od chorej:
Immunohistochemia na HER2:
3+ → Herceptin (trastuzumab)
2+ → dorobić FISH/CISH, gdy dodatni to Herceptin (trastuzumab)

43
Q

Ile raków piersi wykazuje nadeskpresję HER2?

A

20-30%

44
Q

Co robić w przypadku progresji w trakcie trastuzumabu?

A
  • kontynuacja z innym lekiem
  • zastosowanie lapatynibu
  • ponowne wdrożenie trastuzumabu po innym leczeniu
45
Q

Czy rak piersi może zmienić receptory?

A

Tak, może z HER2- zrobić się HER2+++ - dlatego robić ponowną biopsję

46
Q

Terapie biologiczne w raku piersi:

A
  • trastuzumab (blokuje HER2)
  • pertuzumab (blokuje heterodimeryzację HER2)
  • lapatynib (inh. rec. EGFR i HER2)
  • trastuzumab emtanzyna (ma dodatek cytotoksyczny)
  • bewacizumab (hamuje VEGF -> angiogenezę)
47
Q

Mechanizm działania inhibitorów CDK4/6

A

Cyklina D1 aktywuje CDK4/6 - umożliwia wejście komórki do cyklu komórkowego, więc też do proliferacji komórek
-reguluje postęp cyklu komórkowego przez fosforylację białka Rb

Inhibitor CDK4/6 je hamuje

48
Q

Rola CDK4/6 w raku piersi

A

Wzrost HR+ (hormonalnych) raków piersi zależy od cykliny D1 - jest to bezpośredni cel transkrypcyjny ER

49
Q

Przykład doustnego inh. CDK4/6 oraz jego działanie

A

palbocyklib - hamuje proliferację w liniach komórkowych luminalnego raka piersi
(w badaniach był stosowany razem z letrozolem - inhibitorem aromatazy)

Dzięki temu więcej pacjentek miało dłuższy czas bez progresji

50
Q

Chemoprewencja nowotworów - rodzaje

A

Pierwotna – w grupie wysokiego ryzyka

Wtórna – w grupie ze zmianami przednowotworowymi

Trzeciorzędowa – u chorych wyleczonych z raka/ w remisji

51
Q

Chemoprewencja i zachowania prozdrowotne w raku piersi:

A
  • tamoxifen/raloxifen w grupie wysokiego ryzyka
  • ↓spożycia alkoholu
  • dieta niskotłuszczowa z dużą zawartością jarzyn i owoców
  • aktywność fizyczna i redukcja masy ciała
  • aspiryna i NLPZ
52
Q

Aspiryna i NLPZ w chemoprewencji jakich nowotworów?

A
  • j. grubego
  • przełyku
  • żołądka
  • płuc
  • piersi
  • prostaty
53
Q

Mammografia jako badanie przesiewowe

A
  • Wykrywa zmiany mniejsze niż 5 mm
  • Ujawnia podejrzane zmiany w architektonice piersi
  • Dotyczy chorych bezobjawowych
  • Wykrywa raka 1 do 4 lat przed manifestacją kliniczną
  • Problem jakości badania i jego organizacji
  • Powtarzalność badania
  • można dorobić USG
54
Q

Czułość mammografii w nowotworach? Jak się zmienia?

A

=zdolność wykrywania nowotworu - 80%

poprawia się z wiekiem

55
Q

Jaki % populacji musi się objąć screeningiem żeby miał on wpływ na umieralność?

A

70%

56
Q

Badania genetyczne w onkologii - osoby z grupy ryzyka raka piersi i jajnika

A

mutacje genów BRCA1, BRCA2

57
Q

Badania genetyczne w onkologii - osoby z grupy ryzyka raka j. grubego

A

mutacje genów MSH2, MLH2h, MLH1, MSH6

58
Q

Cechy kliniczno-rodowodowe związane ze zwiększonym prawdopodobieństwem nosicielstwa mutacji BRCA

A

— zachorowanie na raka piersi przed 40. rż.;
— mnogie zachorowania na raka piersi i/lub jajnika w rodzinie;
— przypadki zachorowań na inne nowotwory u tej samej osoby, zwłaszcza jeśli jednym z nich jest rak jajnika;
— obustronny rak piersi;
— rak piersi u mężczyzn;
— „trójujemny rak piersi” u chorych przed menopauzą
— rak rdzeniasty lub nietypowy rdzeniasty;
— pochodzenie aszkenazyjskie;
— potwierdzona obecność mutacji BRCA w rodzinie.

59
Q

Regionalne ww.chł. w raku piersi

A

pachowe, nadobojczykowe, piersiowe wewnętrzne

60
Q

Jakie bad. obrazowe ma najwyższą czułość w wykrywaniu raka piersi? Jaką ma czułość i swoistość? Kiedy jest stosowane?

A

MRI (98% czułość, 90-95% swoistość)

  • do przesiewu w BRCA1/2
  • szukanie ogniska pierwotnego w “ukrytym raku piersi”
61
Q

Jaka biopsja w raku piersi?

A

gruboigłowa lub mammotomiczna

62
Q

Cytologiczne bad. w raku piersi

A

tylko do oceny przerzutów w ww.chł.

63
Q

Ryzyka progresji raków nienaciekających piersi do inwazyjnych

A

DCIS (przewodowy, ductal) - 20-30% gdy nieleczony

LCIS (zrazikowy, lobular) - ok. 15% w ciągu 15 lat

64
Q

Postępowanie w DCIS = przewodowy nienaciekający

A

miejscowe usunięcie zmiany z napromienianiem

65
Q

Postępowanie w LCIS = zrazikowy nienaciekający

A

obserwacja

66
Q

Jak przerzutuje rak piersi?

A

drogą chłonną i krwionośną
Chłonną:
-najpierw pachowe i przymostkowe ww.chł.
-późno - nadobojczykowe

Krwionośną:
-ukł. kostny
-wątroba
-płuca
-OUN
(rzadziej w skórze i tk. podskórnej, nadnerczach i innych)
67
Q

Choroba Pageta:

A
  • szczególna postać raka piersi
  • najczęstszy objawy - owrzodzenie brodawki
  • bardzo często towarzyszy jej rak piersi (80-90%)
68
Q

Obustronny rak piersi:

A
  • pierwotne raki w obu piersiach, jednoczasowo lub dwuczasowo
  • może świadczyć o predysp. genetycznej (np. BRCA1)
  • wymaga różnicowania z przerzutem do drugiej piersi
69
Q

Zapalny rak piersi:

A
  • charakterystyczny objaw “skórki pomarańczowej”
  • bywa niewyczuwalny, cytologia może być fałsz. ujemna → wtedy pobrać wycinek ze zmienionej skóry (zatory z kom. nowotworowych)
  • przebieg szybki
  • leczenie rozpoczyna się od CTH
70
Q

Rak piersi w ciąży

A
  • leczenie chiru: amputacja lub oszczędzające uzupełnione po ciąży RTH
  • CTH (antracykliny, leki alkilujące) - można w II i III trymestrze
  • hormonoterapia, anty-HER2, radioterapia - p/wskazane
71
Q

Rak piersi u młodych kobiet

A
  • <35r.ż.
  • częściej gorzej rokujące postacie
  • sam młody wiek nie jest czynnikiem pogarszającym rokowanie
72
Q

Ukryty rak piersi

A
  • gdy rozpozna się przerzut w ww.chł. pachowych bez pierwotnego ogniska w piersi lub innych lokalizacjach
  • Leczenie: usunięcie ww.chł., potem leczenie systemowe
  • można amputować pierś lub robić RTH
73
Q

Co przerzutuje do piersi?

A

Rzadko to się dzieje btw

  • rak drugiej piersi
  • neo ukł. chłonnego
  • czerniak
  • rak płuca
  • rak jajnika
  • rak nerki
  • rak żołądka

Onko i hemato (28 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions