Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Onko i hemato > Rak piersi ✓ > Flashcards

Rak piersi ✓ Flashcards

1
Q

Definicja raka piersi

A

nowotwór złośliwy o typie zaburzenia proliferacyjnego w obrębie gruczołu sutkowego, dotyczącego nabłonka przewodów lub zrazików.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Epidemiologia raka piersi w PL (2018)

A

stały ↑ liczby zachorowań, niewielki ↓umieralności

K:

  • zachorowania: prawie 19tys. (53/100tys)
  • zgony: prawie 7tys (15/100tys)

M:

  • zachorowania: 154
  • zgony: 75
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czynniki ryzyka raka piersi

A
  • płeć żeńska, starszy wiek (>50r.ż.),
  • przebyty rak piersi (3x↑ ryzyko raka drugiej piersi)
  • rodzinne występowanie raka piersi i raka jajnika
  • wczesna pierwsza miesiączka, późna menopauza
  • późne macierzyństwo zakończone urodzeniem żywego płodu, nierodzenie
  • długotrwała hormonalna HTZ,
  • ekspozycja na działanie promieniowania jonizującego
  • łagodne choroby proliferacyjne piersi
  • nosicielstwo mutacji genów BRCA1 i BRCA2.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Klasyfikacja histpat raków piersi wg. WHO

A

Raki przedinwazyjne (nienaciekające=in situ):

  • rak przewodowy in situ (DCIS)=wewnątrzprzewodowy
  • zrazikowy in situ (LCIS)
Raki inwazyjne (naciekające):
-rak naciekający bez specjalnego typu (NST - dawniej przewodowy)
-Rak naciekający zrazikowy
postaci specjalne:
-Rak cewkowy
-Rak sitowaty
-Rak śluzowy
-Rak metaplastyczny
-Rak rdzeniasty (medularny)
-Inne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rodzaje LCIS:

A

Rak zrazikowy in situ (lobular carcinoma in situ):

  • klasyczny
  • z martwicą
  • ze znaczną atypią
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Które inwazyjne raki piersi najczęstsze?

A
  • NST (rak naciekający bez specjalnego typu) 70-80%

- rak naciekający zrazikowy: ok. 10%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Rak piersi w PL - liczba nowych zachorowań w grupach wiekowych:

A

> 70 r.ż. - 35%
51-65 r.ż. - 43%
36-50 r.ż. - 20%
0-35 r.ż. - 2%

Czyli: >50r.ż. jest 80% zachorowań

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Podtypy raka piersi

A

Luminalny A
Luminalny B
HER-2 (+)
Rak typu podstawnego=TNBC ductal (potrójnie ujemny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Podtypy raka piersi - luminalny A - cechy

A

ER i/lub PgR (+)
HER-2 (-)
Ki67 <20

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Podtypy raka piersi - luminalny B - cechy

A 
Są 2 typy:
1.Lum B HER-2 (-):
ER i/lub PgR (+)
HER-2 (-)
Ki67 >20%

2.Lum B HER-2 (+):
ER il/lub PgR (+)
HER-2 (+)
Ki67 każde

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Podtypy raka piersi - HER-2 (+) - cechy

A

ER i PgR (-)

HER-2 (+)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Podtypy raka piersi - typu podstawnego=potrójnie ujemny (TNBC) - cechy

A

ER, PgR HER-2 (-)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Na czym polega ocena Ki67? co to?

A

Ki67 = wskaźnik proliferacji

polega na określeniu w mikroskopie świetlnym odsetka jąder komórek raka wybarwionych przy zastosowaniu przeciwciała Ki67

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Profilaktyka raka piersi - co robić by ↓ jego ryzyko w populacji ogólnej?

A
  • unikanie nadwagi i otyłości
  • aktywność fizyczna
  • ograniczanie alkoholu
  • unikanie palenia tytoniu
  • ograniczanie HTZ (zalecenie klasy I, A!)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Profilaktyka raka piersi - co robić by ↓ jego ryzyko w grupach bardzo wysokiego ryzyka?

A

To co w pop. ogólnej +

  • profilaktyczne zabiegi operacyjne (amputacja piersi)
  • usunięcie jajników z jajowodami (III, B)
  • profilaktyczne podawanie tamoksyfenu (III, C)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Czynnik predykcyjny a rokowniczy=prognostyczny

A

Czynnik predykcyjny — czynnik, którego obecność jest związana z prawdopodobieństwem uzyskania korzyści (najczęściej — obiektywna odpowiedź) na leczenie.
Mówi jak należy leczyć

Czynnik rokowniczy=prognostyczny — czynnik, który wskazuje na przewidywany przebieg naturalny choroby i rokowanie; ma rokownicze znaczenie w zakresie PFS i OS (czas przeżycia wolny od progresji i przeżycia całkowitego)
Mówi kogo należy leczyć

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Czynniki predykcyjne w raku piersi

A

(czyli czy pójdzie na dane leczenie)

  • ER/PgR
  • HER-2
  • p53
  • TOPO alfa
  • profile molekularne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Najważniejsze czynniki rokownicze w raku piersi:

A
  • wielkość guza
  • typ histologiczny raka i jego stopień złośliwości
  • stan ER i PgR, HER2, wskaźnik Ki67
  • podtyp biologiczny
  • obecność przerzutów w węzłach chłonnych pachy i liczba węzłów zajętych przerzutami
  • naciekanie okołoguzowych naczyń chłonnych i żylnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Badania obrazowe - 4 typy budowy piersi (system ACR)

A

— typ 1. — budowa tłuszczowa (tkanka tłuszczowa
zajmuje > 75% piersi);
— typ 2. — budowa tłuszczowo-gruczołowa z rozproszonymi obszarami tkanki włóknisto-gruczołowej;
— typ 3. — budowa gruczołowo-tłuszczowa (tkanka gruczołowa stanowi 51–75% piersi; czułość MMG
obniżona);
— typ 4. — budowa gruczołowa (tkanka gruczołowa stanowi > 75% piersi; czułość MMG wyraźnie obniżona).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Skala BIRADS

A

0: Ocena niekompletna.

1: Prawidłowy obraz piersi.
(Prawdopodobieństwo, że zmiana jest złośliwa — 0%)

2: Zmiana łagodna.
(Prawdopodobieństwo, że zmiana jest złośliwa — 0%)

3: Zmiana prawdopodobnie łagodna.
(Prawdopodobieństwo, że zmiana jest złośliwa nie przekracza 2%.)

4: Zmiana podejrzana. (Prawdopodobieństwo, że zmiana jest złośliwa zawiera się w granicach 2–95%)

5: Zmiana złośliwa
(Prawdopodobieństwo, że zmiana jest złośliwa przekracza 95%)

6: Rozpoznany rak piersi
(potwierdzony w biopsji przed wykonaniem danego MMG, USG, MR)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

BIRADS 0 - co robisz?

A

ocena niekompletna - wykonać dodatkowe badania i porównać je z wcześniejszymi badaniami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

BIRADS 1- co robisz?

A

nic, prawidłowy obraz piersi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

BIRADS 4 - co robisz?

A

zalecana weryfikacja mikroskopowa.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Podział kategorii BIRADS 4 na 3 podkategorie - jakie, i w jakich badaniach?

A

4A — prawdopodobieństwo zmiany złośliwej > 2% do ≤ 10%
4B — prawdopodobieństwo zmiany złośliwej > 10% do ≤ 50%
4C — prawdopodobieństwo zmiany złośliwej > 50% do ≤ 95%

w MMG i USG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Podział kategorii BIRADS 4 na 3 podkategorie - jakie, i w jakich badaniach?
w MMG i USG: 4A — prawdopodobieństwo zmiany złośliwej > 2% do ≤ 10% 4B — prawdopodobieństwo zmiany złośliwej > 10% do ≤ 50% 4C — prawdopodobieństwo zmiany złośliwej > 50% do ≤ 95%
26
BIRADS 5 - co robisz?
Konieczna weryfikacja mikroskopowa: - Ujemny wynik badania mikroskopowego nie wyklucza złośliwego charakteru zmiany i nie zwalnia z konieczności wykonania zabiegu operacyjnego. - Jeśli przewiduje się zastosowanie indukcyjnego leczenia systemowego, konieczne jest uzyskanie rozpoznania histopatologicznego na podstawie materiału pochodzącego z biopsji gruboigłowej, biopsji wspomaganej próżnią lub otwartej. (Umożliwia to określenie cech morfologicznych nowotworu (stopień zróżnicowania, obecność ER/PgR i HER2), decydujących o wyborze metody leczenia)
27
Objawy raka piersi
- guz (twardy, nieostro odgraniczony, nieregularny) - zmiana koloru i tekstury skóry (obrzęk, zaczerwienienie itd - stan zapalny) - wciągnięcie skóry - objaw "skórki pomarańczy" - naciek skóry, owrzodzenie (zaawans.) - guzki satelitarne (zaawans. lub nawrót po leczeniu) Brodawka: - wyciek - wciągnięcie - owrzodzenie (w ch. Pageta) -pow. ww.chł. (pachowe) - przerzuty
28
Staging raka piersi
Stopień 0: TisN0M0 Stopień 1: T1 (guz <2cm), N0 lub N1mi (mikroprzerzuty) Stopień 2: - T0, T1, T2 (2-5cm) N1 (przerzuty w ruchomych ww.chł. po stronie guza) - T3 N0 (>5cm) Stopień 3: - T0-3, N2 (przerzuty w klinicznie nieruchomych lub tworzących pakiet ww.chł. po stronie guza) - T3, N1-3 - każdy T (T4 nacieka poza brodawkę), N3 (przerzuty w ww. podobojczykowym po stronie guza = to III piętro pachy, klinicznie stwierdzone przerzuty w ww.piersiowych wewn., przerzuty w nadobojczykowym) Stopień 4: -każdy T i N, M1 (przerzuty odległe)
29
Leczenie neoadjuwantowe raka piersi - wskazania
- rak piersi zaawansowany miejscowo | - rak zapalny
30
Leczenie neoadjuwantowe raka piersi - aspekty kliniczne (po co po co po co PO CO)
Wczesne leczenie systemowe (eradykacja mikroprzerzutów) Zapobieganie mikrorozsiewowi w okresie okołooperacyjnym Obniżenie zaawansowania klinicznego: - Umożliwienie leczenia operacyjnego - Umożliwienie leczenia oszczędzającego
31
Opcje leczenie neoadiuwantowego w raku piersi
CTH + TZB u chorych HER-2 (+) | HTH (inh. aromatazy np. letrozol)
32
Leczenie neoadiuwantowe w raku piersi - czas trwania, kiedy ocena odpowiedzi leczenia farmakologicznego
Czas trwania 4-6 mcy | Ocena odpowiedzi po 6-9tyg od rozpoczęcia
33
Leczenie neoadiuwantowe w raku piersi - co po farmie?
Leczenie chirurgiczne: - mastektomia - BCT (zabieg oszczędzający) - SNB (usunięcie węzła wartowniczego)
34
Leczenie neoadiuwantowe w raku piersi - kiedy RTH?
Gdy T3-4, cN+
35
Ryzyko wystąpienia odległych przerzutów w zal. od T i N we wczesnym raku piersi
Bez zajęcia ww. chłonnych: T1 (=<2cm) 20% T>2 38% Zajęte 1-3 ww.chłonne: T1 36% T>2 70% >=4 zajęte ww.chł.: T1 81% T>2 89%
36
Rodzaje przerzutów a odsetek przeżycia 5-letniego:
Od najwyższego: - bez przerzutów: 91,7% - przeciwległe 83% - lokoregionalne 59% - odległe 41%
37
Chemioterapia uzupełniająca w raku piersi - jakie rodzaje?
-Chemioterapia sekwencyjna -Chemioterapia o wyższej gęstości dawki -Chemioterapia z wyższą intensywnością dawki -Optymalizacja leczenia w oparciu o czynniki predykcyjne (treatment tailoring) -Nowe cytostatyki -Leki ukierunkowane molekularnie:  Trastuzumab  Bewacyzumab  Lapatynib
38
Leczenie uzupełniające w raku piersi:
- CTH - RTH - hormonoterapia (tamoxifen)
39
Co determinuje wybór leczenia w rozsianym raku piersi?
- Wcześniejsze leczenie uzupełniające - Odpowiedź na wcześniejszą chemioterapię - Status receptorowy, Ekspresja HER 2 - Charakterystyka kliniczna chorych - Preferencje chorych - Ponowna biopsja - Rekomendacje towarzystw lekarskich/organizacji
40
receptor HER2 - działanie
Pod wpływem nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR) -> przekazuje sygnał do jądra -> podział komórki
41
Mechanizm działania trastuzumabu
Blokuje HER2, wiążąc się z nim | + do niego przyczepia się limf. NK i sobie działa
42
Dla kogo trastuzumab?
Próbka guza od chorej: Immunohistochemia na HER2: 3+ → Herceptin (trastuzumab) 2+ → dorobić FISH/CISH, gdy dodatni to Herceptin (trastuzumab)
43
Ile raków piersi wykazuje nadeskpresję HER2?
20-30%
44
Co robić w przypadku progresji w trakcie trastuzumabu?
- kontynuacja z innym lekiem - zastosowanie lapatynibu - ponowne wdrożenie trastuzumabu po innym leczeniu
45
Czy rak piersi może zmienić receptory?
Tak, może z HER2- zrobić się HER2+++ - dlatego robić ponowną biopsję
46
Terapie biologiczne w raku piersi:
- trastuzumab (blokuje HER2) - pertuzumab (blokuje heterodimeryzację HER2) - lapatynib (inh. rec. EGFR i HER2) - trastuzumab emtanzyna (ma dodatek cytotoksyczny) - bewacizumab (hamuje VEGF -> angiogenezę)
47
Mechanizm działania inhibitorów CDK4/6
Cyklina D1 aktywuje CDK4/6 - umożliwia wejście komórki do cyklu komórkowego, więc też do proliferacji komórek -reguluje postęp cyklu komórkowego przez fosforylację białka Rb Inhibitor CDK4/6 je hamuje
48
Rola CDK4/6 w raku piersi
Wzrost HR+ (hormonalnych) raków piersi zależy od cykliny D1 - jest to bezpośredni cel transkrypcyjny ER
49
Przykład doustnego inh. CDK4/6 oraz jego działanie
palbocyklib - hamuje proliferację w liniach komórkowych luminalnego raka piersi (w badaniach był stosowany razem z letrozolem - inhibitorem aromatazy) Dzięki temu więcej pacjentek miało dłuższy czas bez progresji
50
Chemoprewencja nowotworów - rodzaje
Pierwotna – w grupie wysokiego ryzyka Wtórna – w grupie ze zmianami przednowotworowymi Trzeciorzędowa – u chorych wyleczonych z raka/ w remisji
51
Chemoprewencja i zachowania prozdrowotne w raku piersi:
- tamoxifen/raloxifen w grupie wysokiego ryzyka - ↓spożycia alkoholu - dieta niskotłuszczowa z dużą zawartością jarzyn i owoców - aktywność fizyczna i redukcja masy ciała - aspiryna i NLPZ
52
Aspiryna i NLPZ w chemoprewencji jakich nowotworów?
- j. grubego - przełyku - żołądka - płuc - piersi - prostaty
53
Mammografia jako badanie przesiewowe
- Wykrywa zmiany mniejsze niż 5 mm - Ujawnia podejrzane zmiany w architektonice piersi - Dotyczy chorych bezobjawowych - Wykrywa raka 1 do 4 lat przed manifestacją kliniczną - Problem jakości badania i jego organizacji - Powtarzalność badania - można dorobić USG
54
Czułość mammografii w nowotworach? Jak się zmienia?
=zdolność wykrywania nowotworu - 80% | poprawia się z wiekiem
55
Jaki % populacji musi się objąć screeningiem żeby miał on wpływ na umieralność?
70%
56
Badania genetyczne w onkologii - osoby z grupy ryzyka raka piersi i jajnika
mutacje genów BRCA1, BRCA2
57
Badania genetyczne w onkologii - osoby z grupy ryzyka raka j. grubego
mutacje genów MSH2, MLH2h, MLH1, MSH6
58
Cechy kliniczno-rodowodowe związane ze zwiększonym prawdopodobieństwem nosicielstwa mutacji BRCA
— zachorowanie na raka piersi przed 40. rż.; — mnogie zachorowania na raka piersi i/lub jajnika w rodzinie; — przypadki zachorowań na inne nowotwory u tej samej osoby, zwłaszcza jeśli jednym z nich jest rak jajnika; — obustronny rak piersi; — rak piersi u mężczyzn; — „trójujemny rak piersi” u chorych przed menopauzą — rak rdzeniasty lub nietypowy rdzeniasty; — pochodzenie aszkenazyjskie; — potwierdzona obecność mutacji BRCA w rodzinie.
59
Regionalne ww.chł. w raku piersi
pachowe, nadobojczykowe, piersiowe wewnętrzne
60
Jakie bad. obrazowe ma najwyższą czułość w wykrywaniu raka piersi? Jaką ma czułość i swoistość? Kiedy jest stosowane?
MRI (98% czułość, 90-95% swoistość) - do przesiewu w BRCA1/2 - szukanie ogniska pierwotnego w "ukrytym raku piersi"
61
Jaka biopsja w raku piersi?
gruboigłowa lub mammotomiczna
62
Cytologiczne bad. w raku piersi
tylko do oceny przerzutów w ww.chł.
63
Ryzyka progresji raków nienaciekających piersi do inwazyjnych
DCIS (przewodowy, ductal) - 20-30% gdy nieleczony | LCIS (zrazikowy, lobular) - ok. 15% w ciągu 15 lat
64
Postępowanie w DCIS = przewodowy nienaciekający
miejscowe usunięcie zmiany z napromienianiem
65
Postępowanie w LCIS = zrazikowy nienaciekający
obserwacja
66
Jak przerzutuje rak piersi?
drogą chłonną i krwionośną Chłonną: -najpierw pachowe i przymostkowe ww.chł. -późno - nadobojczykowe ``` Krwionośną: -ukł. kostny -wątroba -płuca -OUN (rzadziej w skórze i tk. podskórnej, nadnerczach i innych) ```
67
Choroba Pageta:
- szczególna postać raka piersi - najczęstszy objawy - owrzodzenie brodawki - bardzo często towarzyszy jej rak piersi (80-90%)
68
Obustronny rak piersi:
- pierwotne raki w obu piersiach, jednoczasowo lub dwuczasowo - może świadczyć o predysp. genetycznej (np. BRCA1) - wymaga różnicowania z przerzutem do drugiej piersi
69
Zapalny rak piersi:
- charakterystyczny objaw "skórki pomarańczowej" - bywa niewyczuwalny, cytologia może być fałsz. ujemna → wtedy pobrać wycinek ze zmienionej skóry (zatory z kom. nowotworowych) - przebieg szybki - leczenie rozpoczyna się od CTH
70
Rak piersi w ciąży
- leczenie chiru: amputacja lub oszczędzające uzupełnione po ciąży RTH - CTH (antracykliny, leki alkilujące) - można w II i III trymestrze - hormonoterapia, anty-HER2, radioterapia - p/wskazane
71
Rak piersi u młodych kobiet
- <35r.ż. - częściej gorzej rokujące postacie - sam młody wiek nie jest czynnikiem pogarszającym rokowanie
72
Ukryty rak piersi
- gdy rozpozna się przerzut w ww.chł. pachowych bez pierwotnego ogniska w piersi lub innych lokalizacjach - Leczenie: usunięcie ww.chł., potem leczenie systemowe - można amputować pierś lub robić RTH
73
Co przerzutuje do piersi?
Rzadko to się dzieje btw - rak drugiej piersi - neo ukł. chłonnego - czerniak - rak płuca - rak jajnika - rak nerki - rak żołądka

Onko i hemato (28 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions