Czerniaki ✓

Question 1

Czerniak - definicja

Answer 1

neo złośliwy skóry, błon śluzowych lub błony naczyniowej oka wywodzący się z melanocytów

Question 2

Czynniki ryzyka czerniaka

Answer 2

• promieniowanie UV (słoneczne lub sztuczne)
• intensywna, przerywana ekspozycja na prom. UV prowadząca do oparzenia słonecznego, szczeg. w okresie dzieciństwa → większe ryzyko zachorowania niż wieloletnia regularna ekspozycja
• genetyczna predyspozycja

Question 3

Rozpoznanie kliniczne czerniaka skóry

Answer 3

• bad. fizykalne

- dermatoskopia / wideodermatoskopia

Question 4

Czerniak - kryteria ABCDE

Answer 4

A (asymmetry) - asymetria np. znamię „wylewające” się na jedną stronę
B (borders) - brzegi poszarpane, nierównomierne, posiadające zgrubienia
C (color) – czerwony, czarny, niejednolity kolor
D (diameter) średnica - duży rozmiar, wielkość zmiany >6mm
E (elevation)- uwypuklenie, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu

Question 5

System Glasgow w czerniaku

Answer 5

Podejrzenie czerniaka gdy:
1 lub więcej z:
-powiększenie
-zmiana kształtu
-zmiana koloru

LUB
3 lub 4 z:
-stan zapalny
-sączenie
-zaburzenia czucia (np. świąd, przeczulica)
-średnica >=7mm

Question 6

Podstawa rozpoznania czerniaków skóry:

Answer 6

histpat całej wyciętej chirurgicznie zmiany barwnikowej (=biopsja wycinająca)
(nie robi się BAC!!)

Question 7

Leczenie w czerniaku skóry - od czego zależy?

Answer 7

1. Wycinanie (i idzie na histpat)
2. Zależy od:
   - głębokości nacieku (Breslow)
   - obecności owrzodzenia
   - ilości mitoz/mm2
   - zajęcia ww.chł.
   - obecności przerzutów odległych

Question 8

Czy brak przerzutu w węźle wartowniczym pozwala wykluczyć obecność przerzutów węzłowych i odległych?

Answer 8

Nie, bo mogą one powstawać na drodze krwionośnej

Question 9

Węzły chłonne w czerniaku skóry - co z nimi robić?

Answer 9

Wycinać regionalnie

Question 10

Leczenie adiuwantowe czerniaka skóry

Answer 10

Interferon, ipilimumab, radioterapia

Question 11

Jakie wznowy może mieć czerniak skóry?

Answer 11

Wznowa w bliźnie
Wznowa lokalna, satelitarna i in transit
Wznowa węzłowa
Rozsiew do innych narządów

Question 12

Leczenie zaawansowanych/ rozsianych czerniaków skóry - co sprawdzić najpierw?

Answer 12

1. Rozważenie włączenia do badań klinicznych

2. Oznaczenie mutacji BRAF-V600 (w tkankach przerzutowych lub zmianie pierwotnej)

Question 13

Leczenie zaawansowanych/ rozsianych czerniaków skóry - dostępne terapie

Answer 13

• CTLA-4 inhibitory (ipilimumab),
• PD-1 inhibitory (pembrolizumab, niwolumab),

-inhibitory BRAF (wemurafenib, dabrafenib) w połączeniu z inhibitorami MEK (kobimetinib, trametinib),

• IL2,
• CTH
• RTH
• chirurgia,
• T-VEG

Question 14

Mutacja aktywująca genu BRAF - co to jest, do jakiej grupy genów on należy

Answer 14

• BRAF to kinaza seroninowo-treoninowa aktywująca kinazy MAP/ERK
• protoonkogen

Question 15

Mutacja aktywująca genu BRAF a czerniak

Answer 15

Konstytutywna aktywacja szlaku MEK/ERK → konsekwencja:
-unikanie apoptozy
-zwiększenie potencjału
replikacyjnego,
-nasilenie angiogenezy, zdolności do nacieku tkanek i
do tworzenia przerzutów,
-unikanie odpowiedzi
immunologicznej

Question 16

Do czego (w skrócie) prowadzi mutacja aktywująca BRAF?

Answer 16

Do niekontrolowanego podziału komórek nowotworowych

Question 17

Leczenie chorych na czerniaki skóry z mutacją BRAF - jakie metody?

Answer 17

• terapie celowane (preferowane jeśli klinicznie wymagana szybka remisja)
• immunoterapia
• badania kliniczne

Question 18

Leczenie chorych na czerniaki skóry z mutacją BRAF - terapie celowane - jakie leki?

Answer 18

Wemurafenib
Dabrafenib
Dabrafenib+Trametinib
Wemurafenib+Kobimetinib

Question 19

Leczenie chorych na czerniaki skóry z mutacją BRAF - immunoterapia - jakie leki?

Answer 19

Niwolumab

Pembrolizumab

Question 20

Immunoterapia w czerniaku - jakie leki?

Answer 20

Inhibitory punktów kontrolnych:
CTLA-4 inhibitory:
-ipilimumab
-tremelimumab

PD-1 inhibitor:

• nivolumab
• pembrolizumab

Question 21

Rejestracje (w USA) dla ipilimumabu

Answer 21

zaawansowane/rozsiane czerniaki

Question 22

Rejestracje (w USA) dla pembrolizumabu

Answer 22

czerniak

rak płuca PDL1+

Question 23

Rejestracje (w USA) dla nivolumabu

Answer 23

zaawansowane/rozsiane czerniaki
rozsiany rak płuca
rozsiany rak nerki

Question 24

Działania niepożądane po immunoterapii

Answer 24

• wysypki
• uszk. wątroby
• zapalenie okrężnicy, biegunka

Question 25

Dodatkowe możliwości leczenia czerniaków skóry - chirurgia

Answer 25

Można usuwać pojedyncze przerzuty u chorych w dobrym stanie ogólnym

Question 26

Dodatkowe możliwości leczenia czerniaków skóry - RTH

Answer 26

RTH paliatywna:

• przerzuty w OUN (raczej stereotaksja niż napromienianie całego mózgowia)
• RTH bolesnych zmian w kościach/innych narządach

Question 27

Dodatkowe możliwości leczenia czerniaków skóry - CTH

Answer 27

• nie ma przewagi CTH wielolekową w porównaniu do monoterapii
• DTIC, temozolomid, paklitaksel, fotemustyna
• jest raczej mało wartościowa…

Question 28

Co jest najważniejsze w rokowaniu i przeżyciu z czerniakiem?

Answer 28

Wczesne wykrycie!!!!!!

A tak to grubość naciekania i przerzuty do ww.chł.

Question 29

Czerniak - epidemiologia

Answer 29

2% zachorowań na nowotwory złośliwe
1% zgonów nowotworowych
Liczba zachorowań rośnie……
K>M

Question 30

Jakimi drogami przerzutuje czerniak?

Answer 30

drogą naczyń chłonnych i krwionośnych

Question 31

Gdzie najczęściej przerzutuje czerniak?

Answer 31

wątroba, płuca, mózg, kości

Question 32

Cechy zaawansowanych postaci czerniaka skóry

Answer 32

• rozsiew skórny
• wznowy miejscowe
• przerzuty in transit

Question 33

Leczenie chirurgiczne czerniaka skóry - opcje

Answer 33

Podstawa - chirurgia:

• wycięcie zmiany
• biopsja węzła wartowniczego
• limfadenektomia regionalna (gdy są w nich przerzuty)
• wycięcie przerzutów, wznowy miejscowej

Question 34

Zalecane marginesy dla czerniaka

Answer 34

0,5cm dla czerniaka in situ
1cm dla czerniaka o grubości <2mm
2 cm dla czerniaka o grubości >2mm