Nowotwory jądra i prostaty ✓

Question 1

Rak jądra - w jakim wieku najczęściej?

Answer 1

25-40 r.ż.

Question 2

Czynniki ryzyka raka jądra

Answer 2

• wnętrostwo,
• wcześniejsze zachorowanie na raka jądra,
• zespół Klinefeltera

urazy, czynn. środowiskowe - nieudowodnione

Question 3

Rak jądra - co jest charakterystyczne w leczeniu?

Answer 3

są chemiowyleczalne

Question 4

Podział raka jądra

Answer 4

Nasieniaki:

• najczęstsze (wg. książki na odwrót)
• lepsze rokowanie
• marker surowiczy: b-HCG

Nienasieniaki:

• wiele podtypów histologicznych
• trochę gorsze rokowanie
• markery surowicze: AFP, b-HCG

Question 5

Leczenie raka jądra

Answer 5

Leczenie chirurgiczne - orchidektomia

Uzupełniające:
•radioterapia zaotrzewnowych ww.chł.
•LUB limfadenektomia zaotrzewnowa
•LUB aktywna obserwacja (w I stopniu zaawans.)
•chemioterapia pooperacyjna (schemat BEP = bleomycyna, etopozyd, cisplatyna)

Question 6

Kiedy w raku jądra zastosujesz chemioterapię uzupełniającą?

Answer 6

• zajęcie węzłów chłonnych N+
• długotrwałe ↑stęż. markera
• duże zaawansowanie miejscowe (T), szczególnie nienasieniaki

Question 7

Leczenie uogólnionego raka jądra - jakie, co w nim charakterystycznego?

Answer 7

Nawet rozsiew narządowy i do OUN jest potencjalnie wyleczalny!!
•AGRESYWNA chemioterapia
•Jedyny nowotwór lity (nie hematologiczny) gdzie można zastosować chemioterapią wysokodawkową z autologicznym przeszczepem komórek hematopoetycznych

Question 8

Rak prostaty - czynniki ryzyka

Answer 8

• wiek!
• obciążenie rodzinne
• otyłość?

Question 9

Objawy raka prostaty

Answer 9

• brak wczesnych
• czasami dolegliwości z dolnych dróg moczowych (trudności w oddawaniu moczu i częstomocz → urolog!)
• niekiedy pierwsze objawy zwz. z przerzutami (kości, niedokrwistość, biodrowe ww.chł.)

Question 10

Diagnostyka raka prostaty

Answer 10

Rola PSA (markera surowiczego) jest dyskusyjna, bo jest wydzielany też przez zdrową prostatę; gdy badamy w wieku 45 lat:
•<1ng/ml - niskie ryzyko → ocenić w 50 i 60r.ż.
•≥1ng/ml - podwyższone ryzyko → coroczna ocena PSA

+per rectum, USG przezbrzuszna i przezodbytnicza

Question 11

Staging raka prostaty

Answer 11

T1 Guz niewykrywalny w badaniu palpacyjnym lub obrazowym

T2 Guz ograniczony do gruczołu krokowego

T3 Guz naciekający poza torebkę gruczołu krokowego (mikroskopowe naciekanie szyi pęcherza, naciekanie pęch. nasiennych)

T4 Guz nieruchomy lub nacieka sąsiednie struktury inne niż pęcherzyki nasienne (np. ww.chłonne…)

Question 12

Stopnie złośliwości raka prostaty - jaka skala?

Answer 12

Skala Gleasona
≤6 = dobre zróżnicowanie – niska złośliwość
7-8 = pośrednie zróżnicowanie
9-10 = niskie zróżnicowanie – wysoka złośliwość

2-4 → dobre rokowanie
>7 → niekorzystne rokowanie

Question 13

Leczenie miejscowe raka prostaty - jakie, które lepsze?

Answer 13

Założenie radykalne:

• prostatektomia radykalna z limfadenektomią
• RTH (brachyterapia/teleRTH)

Skuteczność i toksyczność podobna w obu przypadkach

Nie ma konsensusu co jest lepsze w zlokalizowanym raku prostaty

T4 - radioterapia
N+ - radioterapia lub prostektomia

Question 14

Leczenie systemowe raka prostaty

Answer 14

Deprywacja androgenowa (eliminacja testosteronu) - kastracja:

• chirurgiczna
• farmakologiczna (analogi lub antagoniści gonadoliberyn = LHRH)

Question 15

Przykładowe leczenie farmakologiczne, systemowe raka prostaty

Answer 15

blokery receptora androgenowego – bikalutamid, enzalutamid, flutamid

hamowanie biosyntezy androgenów - abirateron

Question 16

Zagrożenia deprywacji androgenowej

Answer 16

• indukcja andropauzy

- działania niepożądane: miażdżyca, osteoporoza, otyłość, depresja

Question 17

Chemioterapia w raku prostaty - kiedy i co?

Answer 17

U chorych w stadium oporności na kastrację (choroba postępuje mimo braku testosteronu) - DOCETAKSEL

U chorych z chorobą uogólnioną w momencie rozpoznania - chemiohormonoterapia (ablacja + docetaksel lub abirateron (on hamuje powstawanie testosteronu))

Question 18

Nowe leki skuteczne w oporności na kastrację w raku prostaty

Answer 18

Hormonalne:

• inh. receptora androgenowego: ENZALUTAMID
• inh. biosyntezy androgenów: ABIRATERON

Question 19

Bardzo silny antyandrogen w leczeniu raka prostaty

Answer 19

Enzalutamid (100x silniejsza inhibicja od bikalutamidu)

Question 20

Jaki lek hamuje autokrynową produkcję androgenów (rak prostaty)

Answer 20

Octan abirateronu (hamuje z jąder, kory nadnerczy i tk. nowotworowej)

Question 21

Epidemiologia raka jądra i prostaty (2018)

Answer 21

Jądra:

• zachorowalność: 1145
• zgony: 154

Prostaty:

• zachorowalność: 16,4 tys
• zgony: 5,5 tys

Question 22

Histpat w raku jądra - jaki rodzaj najczęstszy?

Answer 22

ok. 90% - nowotwory z komórek rozrodczych

Question 23

Objawy raka jądra

Answer 23

-najczęściej - niebolesne powiększenie jądra (+czasem zaczerwienienie skóry moszny)

Question 24

Rak jądra - badania przesiewowe

Answer 24

nie ma

Question 25

Rak jądra - diagnostyka

Answer 25

USG jądra

Histpat usuniętego jądra (z dostępu pachwinowego, a nie przez mosznę!! to błąd!!)

Question 26

Rak jądra - nienasieniaki - leczenie

Answer 26

mają niską promieniowrażliwość:

orchidektomia → obserwacja lub uzupełniająca CTH

Question 27

Screening raka prostaty

Answer 27

W sumie nie ma dobrego, PSA i per rectum są kontrowersyjne i w sumie niezalecane

Question 28

Patomorfologia - rak prostaty

Answer 28

prawie zawsze gruczolakorak

Question 29

Rak prostaty - stan przedrakowy

Answer 29

PIN = prostatic intraepithelial neoplasia = śródnabłonkowa neoplazja prostaty

Question 30

Leczenie raka prostaty T1, T2 (ograniczony do prostaty)

Answer 30

Radykalne: RTH lub prostatektomia

potem kontrola (w tym PSA)
gdy PSA rośnie → RTH na obszar miednicy mniejszej (jak nie ma przerzutów)
LUB HTH (jak są przerzuty)

Question 31

Działania niepożądane hormonoterapii w raku prostaty:

Answer 31

utrata libido, impotencja, kardiotoksyczność, osteoporoza, uderzenia gorąca, apatia, trudność koncentracji, zmiana wyglądu

Question 32

Leczenie u chorych z nowotworem naciekającym poza prostatę (T3)

Answer 32

najpierw ablacja androgenów (agoniści LHRH) → potem RTH → po zakończeniu leczenia miejscowego kontynuuje się HTH

Question 33

Leczenie u chorych z nowotworem prostaty bardziej zaawansowanym (T4 lub N1 lub M1)

Answer 33

ablacja androgenów

jeżeli jest M0, to można RTH uzupełniającą

Question 34

Leczenie przerzutów w raku prostaty:

Answer 34

do kości - paliatywna RTH, bisfosfoniany (zoledronian) - zmniejszą efekt odwapnienia kości, stront lub samar