koorts uit de tropen: malaria en dengue Flashcards
Malaria parasiet levenscyclus
Is 1 cellige plasmodium parasiet. Falciparum komt het meeste voor, maar is het meest ziekmakend en dodelijk.
Je raakt geinfecteerd door beet van besmette mug–> en deze injecteert de parasiet (sporozoites stadium)–>komen in bloedbaan en dan binnen 10-30 minuten gaan ze levercellen binnen
Dan gaat parasiet groeien en delen duurt 6-12 dagen (dus incubatietijd is minimaal 6-7 dagen)
Na week scheuren geinfecteerde levercellen open en komen parasieten in merozoit stadium vrij en deze kunnen de rode bloedcellen infecteren
Dit is fase waarin je ziek wordt
Parasiet gaat groeien en delen in rode bloedcellen–> bloedcellen scheuren open->nieuwe parasieten komen vrij en eiwitten die parasiet heeft gemaakt
Deze eiwitten zijn lichaamsvreemd en hier krijg je een inflammatie respons op–> koorts
Gametocyten: parasieten worden soort geslachtscellen en deze blijven circuleren totdat mug je steekt en deze dit opzuigt en dan heeft de mug weer een parasiet en deze kan die overgeven naar een ander persoon
In mug ontwikkelt parasiet zich in een week tot 10 dagen
malaria pathofysiologie
griepachtig beeld met koorts en malaise, dit kan heftig verlopen met uiteindelijk orgaandisfunctie ein immuundeactivatie–> kan leiden tot een soort shok
anemie krijg je doordat parasiet zich deelt ten koste van de rode bloedcellen en dit aggregeert met trombocyt plaatjes–> trombopenie
hierdoor krijg je ook stollingsproblemen
koorts patroon bij
p. vivax/p.ovale
p. malariae
p. falciparum
p.vivax/p.ovale= piekende koorts omdat alle parasieten in hetzelfde ritme ontwikkelen. Hierdoor barsten de rode bloedcellen ook op hetzelfde moment en dan krijg je een koortspiek door lichaamsvreemde eiwitten die hierbij vrijkomen
bij p.vivax om de 48 uur= op dag 1 en 3
bij p.malariae: om de 72 uur= op dag 1 en 4
bij p.falciparum= 80%= geen specifiek koortspatroon, alles is mogelijk
ook bij apenmalaria is het geen patroon ook
dus op basis van alleen koorts dan kan je niet zeggen of het malaria is of niet
klinische verschijnselen malaria
malaria diagnose stellen
dikke druppel en uitstrijk wordt altijd gedaan en dan ligt het aan de situatie of het met of zonder antigeentest wordt gedaan
dikke druppel en uitstrijk techniek voor diagnose stellen malaria
thin smear uitstrijk: je kijkt hoeveel rode/witte bloedcellen in je uitstrijk zitten ook kan je kijken of parasieten in rode bloedcellen zitten. Dit is niet genoeg sensitief, daarom ook altijd naar dikke druppel kijken.
Voor dikke druppel wordt preparaat niet gefixeerd, je laat het drogen en doet er waterige kleuroplossing bij–> door osmose knappen bloedcellen en je smeert het uit tot 1 laag. Onder de microscoop kan je nu de parasieten uit de bloedcellen zien zitten.
Deze techniek is sensitiever, maar vereist goede ervaring
2 redenen waarom p. falciparum infectie ernstiger verloopt dan andere malaria soorten
- p.falciparum heeft geen natuurlijke begrenzing en kan alle ery’s infecteren. De andere 2 soorten kunnen dat niet, omdat die specifiek zijn voor bepaalde eiwitten op de buitenkant van de ery.
- Dit is de voornaamste oorzaak: Sequestratie van geinfecteerde ery’s.
Als de malariaparasiet zich in ery ontwikkeld dan brengt het een eiwit tot expressie aan de buitenkant van geinfecteerde ery. Hiermee kan hij binden aan endotheelcellen, ze circuleren niet meer en plakken vast aan bloedvaten met lage stromingssnelheid. Dit zijn cappilairen in organen. Hierdoor wordt doorstroming van organen geblokkeerd–> minder O2 en afvalstoffen afvoer–> celdood–>orgaanschade
Dit samen met inflam respons–> zeer acuut ernstig zieke patienten ic behoeftig of overleiden.
Bij malaria kan dit van grieperig zijn in een paar uur omslaan naar multi orgaan falen
alamsymptomen bij malaria
acute koorts stroomschema
als uit tropen altijd eerst kijken of iemand malaria kan hebben en daarna verder kijken
leukocyten meten: met wel/niet leukocytose kan je onderscheid maken tussen verschillende ziektes
wat doen bij koorts &….
- braken/diarre
- luchtwegklachten
- neurologische klachten
- huidklachten
- sepsis
Dengue verwekker
-wat als je 2x ziek wordt door andere verwekker
Je hebt 4 virustype die klinisch niet van elkaar te onderscheiden zijn, alle virus type komen overal voor
als je eerst met type 1 geinfecteerd wordt en daarna door type 2 dan wordt je vaak zieker dan de eerste keer. Dit omdat je al antistoffen hebt tegen een ander type, die antistoffen daartegen foppen eeen beetje want ze binden wel aan het virus maar ze kunnen hem niet neutraliseren voordat je lichaam dit in de gaten heeft duurt even, dus dardoor wordt je zieker. = immune enhancement
waar komt dengue voor
risico voor reizigers:
kans op ernsige dengue bij reizigers
dit in bevolkte gebieden, malaria meer in oerwoud juist
typisch is exantheem waarin hand blijft staan als je die erop legt
kans op ernstige dengue infectie bij reizigers: 0,9-3%
klinische verschijnselen dengue
hoofdpijn zit vnl retro orbitaal
dengue geeft net als malaria ook trombopenie
bij bloedonderzoek: vaak leukopenie met in differentiatie atypische lymfocyten
dengue incubatietijd
behandeling dengue
er zijn momenteel geen curatieve behandelingsmogelijkheden, alleen ondersteunende behandeling en behandeling gericht op verlichten van symptomen
buiktyfus
je hebt hierbij een normaal leukocyt getal met linksverschuiving–> dus veel staven (jonge cellen)
via uitscheidingsproducten van mens wordt het overgegeven
klinische verschijnselen buiktyfus
relatieve bradycardie= normaal bij een bepaalde temperatuurstijging krijg je ook een stijging van je HF. Bij dit ziektebeeld is dat niet, hier is dus een pols-temperatuur dissociatie.
diagnostiek buiktyfus
bloedkweek wordt meestal gedaan
behandeling buiktyfus
veel restistentie, dus nu wordt behandeld met cefalosporines
