hepatitis C: een behandelbare infectieziekte? Flashcards
HCV
- wat voor virus
- waardoor omgeven
- wat gebeurt er na afschrijiving
HepC: small single strand RNA virus van 9600 nucleotides:
- is omgeven door een kapsel van eiwitten met een lipide envelop met 2 envelop-eiwitten
- Na afschrijving RNA-virus–> polyproteïne–> structurele eiwitten (nucleocapside en envelop GP) en niet-structurele eiwitten (betrokken bij de replicatie van het virus)
ontdekking HCV
- wanneer
- hoe heette het toen
- hoeveel genotypen en welke in NL en egypte
- ga je bepalen genotype en waarom?
- Ontdekt in 1989
- in 1970 omschreven als non-A non-B hepatits
- 6 genotypen HCV (misschien ook 7, 8 & 9)
- in NL vnl type 1 en 3,
- Egypte: hoge preva type 4
- Bepalen genotype niet relevant want geen consequenties voor beh
HCV wereldwijd
- hoeveel geinfecteerd
- hoeveel extra/ jr
- hoeveel doden/ jr en stijgt of daalt dit
- hoeveel % mensen in NL met HCV
- hoeveel % mensen in Egypte met HCV
- zijn veel mensen in NL gediagnosticeerd
Wereldwijd:
- 70miljoen geïnf
- +1-2miljoen/jr,
- 500.000 doden/jr en stijgt ondanks goede beh
- NL: 0,2%
- Egype: 6-28% preva,
meesten in NL met HCV zijn niet gediagnosticeerd
- HCV overdracht + 3 voorbeelden
- diagnostiek
- – 2 typen en wat vertellen ze je
- – genotype registratie NL?
- – ASAT en ALAT?
- – leverbiopt of fibroscan?
overgedragen via bloed-bloed contact door IV-drugs, tattoos, seks (weinig maar wel bij MSM) en nog meer
Diagnostiek:
- anti-HCV-IgG AS na 8wk aantoonbaar en blijven hele leven posi,
- als IgG posi–> HCV-RNA (=actieve infectie)
HCV-RNA: na 1-2wk te meten,
NL: genotype HCV voor registratie
ASAT en ALAT: gestegen: niet specifiek maar geven wel aan dat er hepatitis is
Via leverbiopt of fibroscan–> bepalen of leverfibrose of -cirrose
- vaak symp?
- prognose?
- genezing?
- chronisch HCV: bij hoeveel? wat geeft dit?
- wanneer snelle ziekteprogreessie: 7
- wanneer normale ziekteprogressie: 2
- waar overlijden mensen aan
HCV besmetting: vaak zonder/ weinig symp en goede prognose:
- 20% geneest spontaan–> HCV RNA verdwijnt
- 80%: ontwikkelt <6mnd chronische infectie, hiervan:
- – 80% stabiel
- – 20% cirrose
Ziekteprogr sneller: <20jr: man, oud, niet-kaukasisch, HCV type 3, obesitas, DM en HBV co-infectie
Ziekteprogr >30jr: normaal koffiegebruik (tot 6 kopjes) en normaal ALAT
Omdat ziekteprogressie zo lang duurt overlijden mensen meestal aan andere dingen
HCV symp
- normaal: 4
- aspecifiek: 2
- extrahepatisch: 3
- malaise,
- moe,
- koortsig,
- icterus,
aspecifiek:
- buikpijn,
- spierpijn,
extrahepatisch:
- nierinsuff,
- artritis,
- PCT (=huid ziekte met licht)
Bij eindstadium levercirrose:
- ook lever-gerelateerde symp,
- HCV-RNA kan nega zijn met anti-HCV IgG posi,
- vaak ontdekt door HA bij routine bloedonderzoek
Chronische HCV:
- wanneer
- klachten?
- ASAT en ALAT
- diagnose makkelijk?
- als HCV-RNA >6mnd aantoonbaar
- geen klachten of alleen aspecifieke extrahepatische
- met mild verhoogde ALAT (30% normaal ALAT)
- lastig te diagnosticeren
klachten levercirrose: 5
klachten leverfalen: 3
levercirrose:
- gynaecomastie,
- erythema palmare,
- caput medusae,
- spider naevi en
- tandvleesbloedingen
leverfalen:
- diepe icterus,
- asitis met navelbreuk
- varicesbloeding slokdarm
leverfibrose
- hoe bepaalde ze vroeger ernst + nadelen hiervan –> wat doe je ipv dit nu en hoe werkt dit
- 4 stadia
Leverfibrose: ernst bepaald met biopt maar risico op bloedingen–> hogere mortaliteit–> gebruiken nu fibroscan: tussen ribben–> mechanische tik–> snelheid door de lever = mate stijfheid = mate fibrosering lever
F0: geen
F1: in portale driehoek
F2: portale fibrose met een aantal septa
F3: septale fibrose–> verbinding portale driehoeken
F4: cirrose, verdringt normaal
Extrahepatische manifestaties HCV
- bij hoeveel %
- 6 tekenen
bij tot 74%
- slechte QOL,
- depressie want moe,
- vasculitis, vooral in nier–> nierfalen,
- DM door verstoorde vethuishouding,
- cardiovasculaire- events en
- maligne lymfomen (tot 20jr na genezing)
Prognose:
- gecompenseerde cirrose
- gedecompenseerde cirrose
gecompenseerde cirrose = goede prog: >12jr mediane overleving,
gedecompenseerde cirrose: mediane overleving <2jr
behandeling
- 2 en waarom doe je dit eigenlijk niet
- wat is SVR
- wat zegt SVR
- wanneer SVR
- kans op cirrose en HCC na SVR
- fibrose en cirrose reversibel?
Beh: antivirale therapie: peg-IFN en ribavirine, maar veel bijw
Kan–> SVR (sustained virological response),
SVR = succesvolle therapie
SVR als: HCV-RNA niet in circulatie 12-24wk na antivirale therapie
Na SVR is kans op cirrose klein maar kans op HCC blijft aanwezig
- SVR is niet doel beh!
Leverfibrose is <5jr reversibel, ook levercirrose kan verdwijnen maar kost meer tijd
DAA’s:
- wat zijn het
- wat doen ze
- 3 typen + naam
- wat doe je bij resistentie
- wat is dan je uiteindelijke beh, hoe lang duurt dit, bijw?, waneer kan je dit gebruiken, nadeel
- wat is het doel van je behandeling: 3
direct antiviral agents:
- remmen virus direct in verschillende fasen van zijn ontwikkeling
–Protease remmers (-previr) –> asuna-, dano-, sova-, sime-, falda-, boce- en telaprevir
- NS5A remmers (-asvir)–> daclatasvir en ledipasvir
- —– bij falen beh: NS5A-remmers resistentie
– Polymerase remmers (-buvir)–> deleo-, setro-, fili-, sofosbuvir
Resistentie: triple therapy: combo sofosbuvir, velpatsavir en voxilaprevir
Beh: combi 2 remmers:
- duurt gem 8-12wk,
- weinig bijw
- enkan je ook gebruiken bij aanwezige levercirrose of na transplantatie
- maar duur: buvir >> savir >> previr
Doel beh:
- betere levensverw,
- minder lever-gerelateerde morbi
- betere QoL
Gecompenseerde levercirrose:
- beh goed of slecht
gedecompenseerde levercirrose
- beh goed of slecht
- kans op SVR
- bijw?
Gecompenseerde levercirrose: goed beh met DAA
gedecomp veel minder goed beh met DAA:
- SVR-kans maar 85%
- hoger risico op bijw,
- ook als pt op LTx wachtlijst–> lager op lijst door beh–> nadenken of HCV behandeld moet worden voor of na Tx
HCV voor of na levertransplantatie beh?
voor:
- biochemie?
- sterfte?
- HCC?
- MELD-score?
- SVR?
- transplantatie urgentie?
na:
- MELD-score?
- transplantatie urgentie?
Beh voor Tx:
- verbetering biochemie,
- minder sterfte op wachtlijst
- tegen HCC
- Lage MELD-score (<17),
- lagere SVR na LTx,
- lage transplantatie urgentie
- bijwerkingen
Beh na Tx:
- hoge MELD-score (>17)
- en hoge transplantatie urgentie
