hiperlipidemi tedavisinde kullanılan ilaçlar Flashcards
lipoprotein türlerinin plazmadaki artışına
Hiperlipoproteinemiler veya Hiperlididemiler denir
hiperlipidemik ilaçlar, hiperlipidemi gelişen olgularda
ateroskleroz
koroner kalp hastalığı
inme ve geçici iskemik atak
pankreatit
riskini azaltmak amacıyla kullanılırlar
plazmada LDL düzeylerini etkileyen önemli diyetsel faktörler
kolesterol ve doymuş yağlar
karbonhidrat alımının artması VLDL düzeylerini yükseltir
sükroz ve basit şekerler hipertrigliseridemik hastalarda VLDL düzeylerini arttırır
hipolipidemik ilaçların sınıflandırılmaları
lipoprotein sentezini azaltanlar
lipoprotein katabolizmasını arttıranlar
barsakta kolesterol absorbsiyonunu azaltanlar
diğerleri
lipoprotein sentezini azaltan ilaçlar
statinler
fibratlar
niasin
lipoprotein katabolizmasını arttıranlar
kolestiramin
kolestipol
barsakta kolesterol absorbsiyonunu azaltanlar
ezetimib
hiperlipoproteinemilerin tedavisinde 1. sıra ilaçlar
statinler
niasin
belirli durumlarda ezetimib
fenofibrat bezofibrat
HMG-CoA Redüktaz inhibitörleri
Statinler
simvastatin
lovastatin
fluvastatin
pravastatin
atorvastatin
rosuvastatin
HmG CoA Redüktaz sterol biyosentezinin ilk basamağında rol alır
inhibisyonu kolesterolün biyosentezini bloke eder
statinler barsaktan absorbe edildikten sonra karaciğerde tutulup birikirler
özellikle kc fonksiyon testlerine bakımalı
mutlaka ALT AST takip edilmeli
statinler sağlıklı bireylerde de kolesterolü
düşürürler
statinler HDL’yi %5-10 oranında arttırırlar
CYP3A4 tarafından metabolize edilirler
ilaç etkileşimleri açısından risk
statinlerin kullanım alanları
hiperkolesterolemi
familya apo-B100 eksikliği
hipertriglieridemi ile hiperkolesteroleminin birlikte olduğu karma hiperlipidemilerde koroner kalp hastalığı ve inmeye karşı profilaktik kullanılır
statinler kendi başlarına veya safra asit-bağlayıcı reçinelerle veya niasinle
LDL düzeylerinin yükseldiği hastalıkların tedavisinde kullanılır
LDL’yi en etkin düşüren ilaçlar
statinler
statinler hamilelerde, süt veren veya hamile olma ihtimali olan kadınlarda
kontrendike
teratojen
kıkırdak ve kemik gelişmesi üzerinde potansiyel bozucu etkileri nedeniyle
statinlerin nadir fakat ciddi bir yan tesir olan iskelet kaslarında rabdomyolize neden olabilirler
bu risk CYP3A4 inhibitorü ilaçlar varlığında
ayrıca ibrik asidlerle ve niasinle kombine edildiklerinde artar
kc fonksiyon testleri ve kas testleri yapılmalı
pravastatin
CYP3A4 tarafından önemli ölçüde metabolize edilmediğinden bu enzimi inhibe eden ilaçlarla etkileşime girme potansiyeli düşükr
fibratlar
kapiller endotelinde lipoprotein lipazı aktive ederek
trigliseritlerin lipolizlerini arttırırlar
kc tarafından VLDL’nin sekresyonunu kısmen azaltarak plazmadaki VLDL düzeylerini düşürürler
LDL düzeylerini az miktarda düşürür
HDL düzeylerini orta derecede arttırırlar
fibrik asit türevleri
gemfibrozil
fenofibrate
bezofibrat
siprofibrat
fibratlar
VLDL’nin predominant olduğu hipertriglieridemide ve disbetalipoproteinemide yararlıdır
fibratların yan tesirleri
deri döküntüler,
GI semptomlar
miyopati
aritmiler
hipokalemi ender olarak görülebilir
kolelitiyazis yapabilirler (safra taşı oluştururlar)
fibratların hepatik veya renal disfonksiyonu olan hastalarda
kullanılmasından kaçınılmalıdır
primer hiperkolesteroleminin tedavisinde 1. sıra ilaç
fenofibrat
niasinin temel etki mekanizması
VLDL’in sekresyonunun inhibisyonu ve buna bağlı olarak LDL üretiminin azalması
niasinin en önemli endikasyonu
kolesterol ve trigliserit düzeylerinin beraber yükseldiği tip 2B hiperlipidemiler
HDL düzeylerini arttıran en etkin ilaç
niasin
niyasin yan etkileri
deri kabillerinde tehlikesiz vd oluşturur hastaya bilgi verilmeli
kaşıntı, döküntüler ve deri kuruması görülebilir
seyrek olarak şiddetli hepatotoksik etkiler görülebilir bu durumda ilaç kesilir
seyrek olarak aritmi bildirilmiştir
antihipertansif tedavi görenlerde hipotansiyon oluşabilir
niyasin bazı hastalarda kh metabolizmasını bozup glikozüri yapabildiği için
DM’de kontrendike
niyasinde flushing önlemek için
tok alınması
düşük dozla başlama
aspirin veya diğer NSAİ kullanılabilir
niyasin şiddetli peptik ülser ve gut hastalıkları olanlarda kullanılmamalıdır
nadiren ciltte kuruma akantozis nigrikansa neden olabilir
fibrik asit türevleri warfarin etkileşimi önemli
kumarin indanedion antikoagülanların etkisini potansiyelize eder
safra asidi bağlayıcı reçineler
kolestiramin ve kolestipol
sadece LDL artışı olanlarda yararlıdır
kısmı safra yolu tıkanıklığına bağlı kaşıntı ve primer biliyer sirozun tedavisinde de kullanılır
safra asidi bağlayıcı reçineler özellikle TG düzeyi 500mg/dl üstündeyse
kontrendike
safra asidi bağlayıcı reçinelerin yan tesirleri
en sık görülen yaşlılarda özellikle sorun olan kabızlık
A, D, K, folik asit eksikliği yapabilir
bazı ilaçların emilimini azaltabilirler
kolesterol absorbsiyonunu azaltanlar
ezetimib
statinlerle sinerjistik etki gösterirler fakat rabdomyoliz riski artar
kc bozukluğu olanlarda ve emziren kadınlarda kullanılmamalı
fibratlarla birlikte kullanılmamalı (kc toksisitesini arttırır)
