Eikozanoidler Flashcards

1
Q

eikozanoid:
20C’lu yağ asit türevi olan otokoidler

A

prostaglandinler (PG)
postasiklin (PGI2)
tromboksanlar
lökotrienler
lipoksinler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

COX-1

A

gastrik mukoza, böbrek, plateletler ve vasküler endotelyal hücrelerde yapısal olarak bulunur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

COX-2

A

indüklenebilir
makrofaj ve monositlerde inflamasyona cevap olarak sentezlenir
inf uyarılarla aktive olur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

COX-3

A

kalpte ve serebral kortekste
paracetamol tarafından inhibe edilir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

kararsız PGH2 spesifik dokularda spesifik enzimlerle

A

diğer PG’lere + PGI2’ye dönüşür
trombositlerde tromboksan sentaz ile tromboksanlara dönüşür

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

PGI2

A

diğer prostaglandinlerin aksine büyük kısmı endotelde ve az miktarda damar düz kas hücrelerinde yapılır
plazmada nonenzimatik yıkılır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

PGE ve PGF

A

PGE izomeraz ve PGF sentaz ile sentez edilirler
sentez edildikleri dokudaki enzimler tarafından veya büyük oranda akciğerden geçerken inactive edilirler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

TxA2 (tromboksan)

A

trombositler, makrofajlar, nötrofiller ve endotel hücreler tarafından sentez edilirler
yarılanma ömrü kısa
nonenzimatik olarak inaktif TxB2’ye dönüşür

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

COX ürünlerinin KVS etkileri

A

PGE’ler ve PGI güçlü vazodilatör etkinlik
PGF2alfa ve TxA2 güçlü vazokonstrüktör etki yapar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

COX ürünlerinin üreme etkileri

A

iv verilen PGE’ler ve PGF’ler uterusun tonusunu arttırır ve ritmik kasılmalara neden olur
rahim içi yaşamda vd olanlar duktus arteriozisi açık kaldırtır - doğum sonrasında azalırlar -> kapanır
menstürel siklusun luteal döneminde progesteronun etkisi altında endometriyumda PGF2alfa üretimi artar -> COX inhibitörleri dismenore semptomlarını düzeltir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

COX ürünlerinin GİS etkileri

A

PGE1, PGE2 ve PGI2 iv verildiğinde sitoprotetif etkiyle mide asid salgısını güçlü bir şekilde inhibe ederler
parietal hücre cAMP oluşumunu inhibe + G hücrelerinden gastrin salıverilmesini süperse etmeleri

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

COX ürünlerinin bronşlarda etkileri

A

PGE1 ve PGE2 - bronkodilatasyon
PGF2alfa - bronkokonstrüksiyon
astımlılarda COX inhibitorü ilaçlar lökotrienlerin oluşumunu arttırır -> akut bronkokonstrüksiyon
PGE’ler mast hücrelerinden histamin ve diğer bronkokönstrüktör otokoidlerin salıverilmesini inhibe ederler

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

COX ürünlerinin kan etkileri

A

PGI2 - trombosit adhezyonunu ve agregasyonu önler
PGE1 - trombosit agregasyonunu inhibe eder
PGE2 ve TxA2 -trombosit agregasyonunu güçlü bir şekilde stimuli eder
tromboz oluşumunun kontrol altında tutulmasında PGI2/TxA2 oranı önemli rol oynar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

COX ürünlerinin böbrek etkileri

A

PGE2 ve PGI2 böbrekte güçlü vd etki yapar
PGE2 toplayıcı kanal hücreleri üzerinde yerleşmiş bulunan vasopressin ile ilgili adenilat sıkları inhibe eder -> vazopressin etkisini azaltarak diuretic etki yapar
COX inhibitörleri böbrekte vc yaptıklarından riskli kişilerde böbrek yetmezliğine yol açabilir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

COX ürünlerinin SSS etkileri

A

beyinde en fazla bulunan PGE2
inflamasyonda PGE2 artar -> termoregülatör merkezi uyarır -> ateş yükselir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

COX ürünlerinin inflamasyon etkileri

A

prostaglandinlerin, PGI2 ve lökotrienlerin iltihaplı bölgede konsantrasyonları artar

17
Q

proinflamatuar ve hiperaljezik etki yönünden en güçlü prostanoid

A

PGE2

18
Q

Dinoproston (PGE2)
Dinoprost (PGF2a)
Karpoprost (15 metil PGF2a)
Gemeprost (PGE1)

A

bu analoglar uterus serviksinin dolgunlaştırılması, doğum indüksiyonu ve diğer obstetric amaçlarla kullanılır

19
Q

alpostadil

A

PGE1 analogu
konjenital kalp hastalığı ile doğan ve hastalığı ductus arteriosus kapandığı takdirde daha da kötüleşecek olan bebeklerde cerrahi düzeltme yapılana dek kullanılır

20
Q

latanoprost
travoprost
bimatoprost

A

PGF2alfa analogu
göz içi basıncı düşürür - glokomda kullanılır

21
Q

mizoprostol
rioprostil
enprostil
arboprostil

A

E serisi prostaglandinlerin metilli analogları
barsak çeperi ve karaciğerden geçerken inaktivasyona dayanıklıdırlar
oral verilebilirler

22
Q

mizoprostol ve rioprostil

A

analjezik anti inflamatuar kullananlarda gastrik erozyon, ülser ve GİS kanamalarını önlemek için kullanılır

23
Q

epoprostenol sodyum

A

PGI2
Vd ve antiagregan
Pulmoner arteryel hipertansiyon tedavisinde, hemodiyaliz ve kalp cerrahisi sırasında pıhtı önlemek için heparin yerine veya onunla beraber kullanılır

24
Q

lökositlerde 5-lipoksijenaz

A

trombositlerde 12-lipoksijenaz bulunur