HC 7.3 Longfunctie en hyperreactiviteit

Question 1

In welke twee typen longfunctiestoornissen kunnen longfunctiestoornissen worden verdeeld?

Answer 1

Restrictieve stoornis: verkleining longvolume, en Obstructieve stoornis (zoals astma): luchtwegvernauwing leidt tot bemoeilijkte uitademingsstroom.

Question 2

Wat heb je nodig om restrictie aan te tonen?

Answer 2

Om restrictie aan te tonen heb je een bodybox nodig, je mag het niet concluderen aan de hand van een flow-volumecurve.

Question 3

Hoe kun je uit een flow-volume curve concluderen dat het om een obstructie gaat?

Answer 3

Een ingedeukte flow-volumecurve duidt op obstructie.

Question 4

Waarvan is er sprake bij astma?

Answer 4

Bij astma is er sprake van een wisselende mate van luchtwegvernauwing. Bij astma is er sprake van inflammatie, zwelling en mucus uitscheiding van het slijmvlies. Daarnaast zijn de gladde spieren aangespannen (bronchoconstrictie), waardoor de diameter van het lumen sterk is afgenomen.

Question 5

Welke prikkels kunnen een astma aanval induceren?

Answer 5

Veel verschillende prikkels kunnen astma aanvallen induceren en het effect van een prikkel verschilt van patiënt tot patiënt.
- Allergische prikkels: huisstofmijt, schimmels, honden, bomen, grassen en kruiden.
- Niet-allergische prikkels: sigarettenrook, baklucht, parfum en werk gerelateerd.

Question 6

Hoe kun je astma aantonen?

Answer 6

Bij astma is er sprake van wisselende expiratoire luchtweg obstructie, dat probeer je aan te tonen in de longfunctie als je denkt aan astma.

Question 7

Hoe kun je de wisselende expiratoire airflow limitatie aantonen?

Answer 7

• Obstructieve longfunctie al dan niet reversibel na bronchusverwijder.
• Variabiliteit van FEV1
• Variabiliteit van PEF
• Bronchiale hyperreactiviteit

Question 8

Hoe wordt er van een spirogram een flow-volume curve gemaakt?

Answer 8

De spirogram wordt door middel van de tangens alfa omgezet naar de flow-volume curve, voor het oog wordt die nog even een slag gedraaid.

Question 9

Wat is een voordeel van de flow-volume curve?

Answer 9

Een voordeel van de flow-volume curve is dat patronen gemakkelijk te koppelen zijn aan ziektebeelden.

Question 10

Als je verdenkt op een obstructie op basis van de flow volume curve, wat moet je dan doen?

Answer 10

Om te kijken of het echt een obstructie is moet je kijken in de ruwe data. Ref staat voor 100% voorspeld voor deze patiënt. LLN = Lower Limit of Normal als de waarde daar onder zit is het afwijkend. Het is echt te laag als de Z-score onder de -1,64 zit.

Question 11

Wat kun je bij een obstructie zeggen over de FEV1 en de FVC?

Answer 11

Bij een obstructie is de FEV1 te laag en de FVC normaal. Bij een obstructie zijn er slappe luchtwegen, dus het duurt langer voordat de lucht de longen verlaat, maar de lucht verlaat de longen wel. Daarom is de FEV1 verlaagd en de FVC normaal.

Question 12

Wat is de FER?

Answer 12

FEV1/FVC = FER deze ratio is bij een obstructie verlaagd.

Question 13

Hoe wordt er met behulp van de ruwe data bepaald of er sprake is van een obstructie?

Answer 13

Om te bepalen of er een obstructie zit wordt er eerst gekeken of er een te lage FER is. Zo ja, dan wordt er naar de FEV1 gekeken om te kijken naar de ernst van de obstructie.

Question 14

Wat is de grens voor een obstructie op basis van de FER? Voor het buitenland en voor Nederland?

Answer 14

In het buitenland was het een obstructie als de FER onder de 70% zat en in Nederland kijken we naar of de FER onder de Lower limit of normal (leeftijdsgebonden) zit. Dit doen we omdat deze criteria beter aan te sluiten op de patiënt, dit voorkomt dat oudere mensen onterecht worden beoordeeld op een obstructie en dat jongere mensen onterecht beoordeeld worden op het niet hebben van een obstructie.

Question 15

Waar kiezen ze in Amerika voor met betrekking tot obstructie en waar kiezen wij in Nederland voor?

Answer 15

In Nederland kiezen wij niet voor de Tiffeneau-index dat is de verlaging van de FEV1 ten opzichte van de iVC. Maar we kiezen voor de FER. Tiffeneau-index = FEV1/iVC als die kleiner is dan 0,7 is er sprake van obstructie.

Question 16

Bij welke soorten ziekten vindt er obstructie plaats?

Answer 16

Bij verschillende soorten ziekten.

Question 17

Hoe kan een flow-volume curve afwijken?

Answer 17

Hij kan afwijken door: hoesten, te langzame uitademing of door geen volledige uitademing.

Question 18

Wat kun je zeggen over de obstructie bij astma?

Answer 18

Bij astma is de obstructie bijna altijd reversibel, alleen bij uitzonderlijke gevallen is deze obstructie gefixeerd. De obstructie bij astma is ook wisselend, soms is de airflow limitatie er wel en soms ook weer niet.

Question 19

Wat kun je zeggen over de obstructie bij COPD?

Answer 19

Bij COPD is de obstructie altijd irreversibel.

Question 20

Wanneer is de obstructie bij een astma patiënt aanwezig?

Answer 20

De obstructie is aanwezig ten tijden van: een astma exacerbatie of een periode van instabiliteit/onderbehandeling van astma.

Question 21

Hoe kun je onderscheid maken tussen de types astma?

Answer 21

Astma is een heterogene ziekte, je kunt onderscheid maken tussen early vs. late onset, allergisch vs. niet allergisch en o.a. eosinofiel vs. niet eosinofiel. Allergisch astma komt wel het meest voor.

Question 22

Van welke soort astma hebben jongeren meer last en van welk soort astma ouderen?

Answer 22

Jongere mensen hebben vaker allergisch astma, op oudere leeftijd is de astma vaak niet allergisch bepaald.

Question 23

Wat kun je zeggen over de klachten bij de verschillende soorten astma?

Answer 23

Ongeacht het soort astma, zijn de klachten eigenlijk hetzelfde.

Question 24

Hoe kun je astma aantonen met behulp van reversibiliteit?

Answer 24

Astma kun je aantonen door de reversibiliteit aan te tonen. Want dat is een van de eigenschappen van astma. Dit kun je aantonen door iemand een bronchodilatoire stof te geven, en als er dan een toename is van de FEV1 met 12% of meer en een toename van 200 ml ten opzichte van de baseline spreken we van astma.

Question 25

Wat zijn de technische aspecten bij de meting van de reversibiliteit?

Answer 25

• Vooraf moet de medicatie worden gestaakt: kortwerkende bronchodilatator > 8 uur, langwerkende bronchodilatator > 12-16 uur.
• De bronchodilatator (400 microgram salbutalmol) heeft een inwerktijd van 15-30 minuten.

Question 26

Wat is de peakflow-registratie en wat is er voor nodig?

Answer 26

Er is een dagelijkse variabiliteit van de PEF, als die tussen de dagen > 20% of binnen de dagen > 10% dan is er sprake van astma. De PEF moet in de ochtend en de avond worden gemeten, 3x meten en dan de hoogste waarde noteren. Voor de peakflow-registratie is nodig: een goede techniek, compliante patiënt en het is ‘effort’ afhankelijk.

Question 27

Wat is bronchiale hyperreactiviteit?

Answer 27

Bronchiale hyperreactiviteit is een verhoogde prikkelbaarheid van de luchtwegen voor specifieke (allergische) en a-specifieke (chemische, fysische) prikkels die leiden tot expiratoire airflow limitatie. Je hoort een bepaalde tolerantie te hebben voor deze prikkels, mensen met astma hebben dat veel minder.

Question 28

Hoe kan bronchiale hyperreactiviteit worden vastgesteld?

Answer 28

De BHR kan worden vastgesteld door: aantoonbare reversibiliteit, aantoonbare variabiliteit (FEV1/PEF) en als de andere niet vast te stellen zijn door een provocatietest.

Question 29

Welke soorten provocatietesten zijn er?

Answer 29

1. Directe provocatietest of niet-specifieke test: directe prikkel van het gladde spierweefsel (vb. histamine, metacholine (bronchoconstrictie))
2. Indirecte provocatietest of specifieke test: prikkel is start van een serie reacties die leidt tot contractie van het spierweefsel en inflammatie (vb. inspanningsprovocatie, koud/droge lucht, allergenen)

Question 30

Hoe werkt een histamine provocatietest?

Answer 30

Er wordt langzaam aan een hogere concentratie histamine toegediend. Wanneer de FEV1 onder meer dan 20% van de baselinewaarde valt spreken we van een positieve test. Positieve test = 80% van de baseline = PC20. Bij mensen die roken kan de test FP zijn. Bij gezonde mensen is het een rechte lijn.

Question 31

Hoe kun je de PC20 interpreteren?

Answer 31

Je interpreteert de PC20 door bij een hoe eerdere concentratie van histamine hij wordt bereikt hoe ernstiger de BHR. Ernstige BHR: < 1,0 mg/ml, milde BHR: 1,0-8,0 mg/ml, lage BHR: 8,0-32 mg/ml, normale respons: 32 mg/ml.

Question 32

Wat zegt een positieve BHR?

Answer 32

De BHR is niet specifiek voor astma, ook positief bij onder andere COPD en roken.

Question 33

Wat is inspanningsastma?

Answer 33

Bij inspanningsastma treden er klachten op na inspanning (5-10 min), vooral bij droge koude lucht (hardlopen, schaatsen, zwemmen). De neus kan de lucht niet goed bevochtigen en warm maken, dit leidt tot klachten.

Question 34

Wat zijn de eisen bij een indirecte provocatietest?

Answer 34

Bij een indirecte provocatietest: is er een positieve test bij inspanning of eucapnische hyperventilatie als er een daling is van de FEV1 die groter is dan 15% t.o.v. de uitgangswaarde.

Question 35

Wat is een eucapnische hyperventilatie test?

Answer 35

De patiënt moet 6 min hyperventileren: 5% CO2, koude droge lucht. Dit hyperventileren gaat met een gewenst AMV van: 25-30 x FEV1. Om de situatie na te bootsen.

Question 36

Wat zijn de GINA guidelines voor astma?

Answer 36

• Wisselende klachten
• Gedocumenteerde wisselende expiratoire airflow limitatie