2.10 farmacotherapie Flashcards
wat zijn de doelen van astma behandeling?
bereiken goede controle van symptomen en behoud normale activiteiten niveau
minimaliseer risico op exacerbaties, gefixeerde luchtwegobstructie en bijwerkingen
hoe komt de luchtwegobstructie bij astma?
door ontsteking, broncho-constrictie en hypersecretie
wat kan je geven bij een PT met astma
ontstekingsremmers
- ICS
- leukotrienen antagonisten (LTRA)
luchtwegverwijders (kort-/ langwerkend)
- B2 agonist (SABA/ LABA)
- anticholinergica (SAMA, LAMA)
biologicals: monoclonale antistoffen
hoe werkt een B2 agonist ?
ze werken via het Gs eiwit dat adenylyl cyclase activeert. je krijgt cAMP en dit is een dilatoire stof
ze kunnen de afgifte van ontstekingsmediatoren uit mestcellen remmen
wat is het gevolg van de B2 receptoren bij het geven van B2 agonist?
aantal receptoren wordt naar beneden gebracht: down regulatie. uiteindelijk zal het effect minder goed werken
wat zijn bijwerkingen van B2 receptor agonisten ?
reflex tachycardie
aritmieen
tremor
transpiratie
welke muscarine receptoren zijn er en waar zitten ze?
M1 zitten op de ganglia
M2 op het zenuwuiteinde
M3 op het effector orgaan (in dit geval de bronchiën).
Het effect is constrictie en wordt veroorzaakt door binding Ach aan muscarine receptor
wat doet de M2 receptor?
Het remt de Ach release bij afgifte van Ach in de synaps spleet Wanneer je dit remt krijg je dus meer Ach
waar kan de M receptor antagonist optimaal op werken?
de M3 en beetje op M1
wat zijn bijwerkingen van de muscarine receptor antagonist ?
We geven het zo lokaal mogelijk omdat ze bijwerkingen kunnen bewerkstelligen
Licht risico op HVZ
Placebo achtige bijwerkingen profiel (bijna geen bijwerkingen)
wat is theofylline?
Het kan bronchodilatatie veroorzaken doordat het fosfodiesterase (de stof wat cAMP- wat zorgt voor dilatatie- afbreekt) remt
Het heeft een smalle therapeutische breedte: werkt in een nauw doseringsgebied en daarboven krijg je snel bijwerkingen
wat zijn glucocorticosteroiden?
ontstekingremmers–> minder hyper reactiviteit–> verbeterde longfunctie
ze kunnen er voor zorgen dat de B2 receptoren verhogen. ze werken daarom perfect met B2 agonisten
effect is er pas na aantal uren/ dagen doordat het eerst moet binden aan receptor in kern
wat zijn bewerkingen van glucocorticosteroiden?
osteoporose
verhoogde BD
gewichtstoename
gevoeligheid voor infectie
waarom hebben glucocorticosteroiden zoveel bijwerkingen ? hoe kan je het voorkomen
dankzij de binding aan glucocorticoid- en mineralocorticoid (GR, MR) receptor buiten de long
voorkomen door:
- lokale toediening (inhalatie)
- Zorgen dat de actieve metaboliet pas in de long bestaat (beclometasondiproprionaat en ciclesonide)
- Niet snel uit het maag-darm kanaal worden opgenomen
- Snelle omzetting in de lever tot ongevaarlijke metabolieten
- Vooral GR selectieve stoffen
wat is montelukast ?
Het is een cysteinyl leukotrieen antagonist
Cysteinyl leukotrieen zorgt voor bronchoconstrictie, hyperreactiviteit, slijmsecretie en vermeerderde vaatwandpermeabiliteit
Het kan oraal gegeven worden zonder al te veel bijwerkingen: geschikt voor kinderen met inhalatieproblemen
noem voorbeelden van biologicals en op wat ze werken
anti-IgE: omalizumab
anti-IL5: mepolizumab
anti- IL4/ Il12: dupilumab
ze werken op astma type II/ ontsteking type II
geef je pas bij stap 5/ laatste stap behandeling
wat is verschil in farmacotherapie bij astma en COPD?
De steroiden worden minder snel gegeven bij COPD. Je gaat gelijk richting b2 agonist, M antagonist. Vervolgens de langwerkende varianten en daarna pas de steroiden
hoe kan je de medicatie toedienen ?
dosisaerosol (spuitbusje)
poederinhalator
vernevelaar
wat is schema farmacotherapie bij astma?
- Inhalatiesteroid+ SABA (b2 agonist) indien nodig
- Inhalatiesteroid+ SABA (b2 agonist) dagelijks
- Inhalatiesteroid + LABA (b2 agonist)
- Meer dosis van inhalatie steroïd (meer kans op bijwerkingen) + LABA (b2 agonist)
- Nog meer dosis inhalatiesteroïd+ LABA. Overweeg LAMA (M antagonist), montelukast, biologicals…
waarvoor dienen voorzetkamers?
om problemen handlongcoordinatie te verminderen
lagere depositie in de oropharynx
betere depositie in de longen (+50%)
wat zou je geven bij PT onder de 4 jaar die niet kan inhaleren?
dosisaerosol + voorzetkamer + masker
vernevelaar + masker
wat kunnen oorzaken zijn voor als de farmacotherapie niet werkt?
slechte therapietrouwheid
onvoldoende inhalatietechniek
aanhoudende prikkel uit omgeving
verkeerde diagnose
noem voorbeelden van een B2 receptor agonist
salbutamol
terbutaline
salmeterolm
formoterol
noem voorbeelden van M2 antagonist
ipratropium
tioprium
voorbeelden glucocorticosteroiden
beclometasondiproprionaat
budesonide
ciclesonide
fluticason
