13-middeleeuwen/begin Flashcards
Wat is/zijn de oudste Nldstalige tekst(en)?
- geen volkstalige teksten overgeleverd rond 500 nC
- 12eS: korte stukjes Nlds (vgl Dtse Hildebrandslied, 9eS; Eng’se Beowulf, 700 nC).
- Oudste Nlds: Wachtendonckse psalmen: interlineaire vertaling v zinnen (niet literair).
- ‘Hebban olla vogala nestas hagunnan…’ (late 11eS?): waarsch probatio pennae (testen veer). Heeft een duidelijke literaire (romantische) waarde.
p25
Waarom werd juist een Psalter vertaald (bv Wachtendonckse psalmen), geen wereldlijk verhaal?
Psalter is onderdeel vd Bijbel en diende goed begrepen te worden, immers woord van God.
p25/58 opg1.7
Waarom hebben middeleeuwse kopiisten de teksten geillustreerd hebben met tekeningen?
Plaatjes blijven in geheugen hangen. Informatie op twee manieren tonen.
Plaatjes belangrijk voor kennisoverdracht.
p30/59 opg1.9b
VELDEKE
Hoe komt het dat zijn werk deels in Nldse en deels in Dtse volkstaal bestaat?
Hij schreef in (Limburgs?) dialect, dat door overlevering steeds meer aan Nldse of Dtse volkstaal werd aangepast.
Nlds:
Servaeslegende (1170-80) - leven vd heilige Servaes, vertaling van Vita Sancti Servatii in Middelnlds, voor Gravin Agnes van Loon.
Mecenassen onderdsteunden dichters, want die konden hun levensonderhoud daar niet mee verdienen.
p25
VELDEKE
Wat hij beroemd tijdens zijn leven?
- Ja, bijv Von Eschenbach beklaagt zijn dood in zijn ridderroman Parzival.
- In Dtsl bekend door ridderroman Eneas.
- Enige handschrift Eneas werd gestolen in 1174.
p27
VELDEKE
Doet in Eneas zijn best op de Gravin in een goed daglicht te stellen. Waarom, ondanks de diefstal van zijn boek aan het hof?
Een dichter was aan het hof afhankelijk van mecenassen. Maar hij moet toch zijn woede over de diefstal kwijt, zodanig dat zijn mecenas niet beschuldigd wordt.
Hij zegt dat iemand ander het verhaal had afgemaakt, dat slecht gedaan had en dat hij blij is het terug te hebben en een passend einde aan het verhaal te kunnen geven.
p27/59 opg1.8
MAERLANT
Door welke drie werken werd Jacob van Maerlant bekend?
1) Der naturen bloeme (ca 1270): Nld vertaling op rijm van Lat natuurk werd De natura rerum. Beriep zich op bronnen (klass auteur (Plinius)/tekst). Typisch voor middeleeuwse wetenschap: kennis overnemen uit boeken uit oudheid - was waarheid).
2) Spieghel historiael (ca 1285): wereldgeschiedenis vertaald (Speculum historiale, Vincent van Beauvais). Wederom beroep op klassieke bronnen. Adam & Eva - Romeinse en middeleeuwse geschiedenis - apocalyps tot Laatste Oordeel.
3) Rijmbijbel (Bijbel voor burgerij, die geen Latijn sprak). Vaak overgeschreven. NT en OT + apocriefe boeken. Vb was Historia Scholastica door Comestor (dus niet orig bijbeltekst).
p30
MAERLANT
Proloog Rijmbijbel: M stelt nadrukkelijk dat hij alleen maar ware dingen vertelt. Waarom?
Het is vertaling vd Bijbel, woord v God. Dus letterlijk 1voor1 weergeven zoals in bron van vertaling staat. Vertrouwenwekkend voor lezer.
p30/59 opg1.9a
