Week 14 HC.6 - Primaire en secundaire hypertensie Flashcards
Waarvoor dienen afkapwaardes voor hypertensie graad?
Wat is egt graad hyprtensie?
Voornamelijk om te bepalen hoe gunstig bepaalde behandeling is, zowel voor patiënt als kosteneffectiviteit
Hoe hoger, hoe groter risico
Prevalentie van primaire en secundaire hypertensie t.o.v. elkaar
Wat houden primaire en secundaire hypertensie in
Primaire hypertensie 90-95% alle hypertensie
Secundaire hypertensie 5-10% alle hypertensie
Primaire hypertensie: hypertensie met onduidelijke oorzaak, vaak multifactorieel en positieve familieanamnese
Secundaire hypertensie: duidelijke oorzaak voor hypertensie
Wat is de prevalentie van hypertensie boven 70 jaar? hoe wordt behandeling bepaald?
Boven 70 heeft helft mensen hypertensie
Niet voor iedereen onderzoek naar oorzaak nodig, vaak helpt behandeling met medicatie een leefstijlverandering al veel
Natuurlijk beloop primaire hypertensie (over hele leven, ingedeeld in leeftijd)
Bloeddruk loopt erg voorspelbaar in jaren op:
0-30 jaar: Erfelijke omgeving
20-40 jaar: pre-hypertensie
30-50 jaar: vroege hypertensie
Daarna: gecompliceerde of ongecompliceerde hypertensie
Wat wil je in anamnese van hypertensie weten?
- Lichamelijke klachten
- Leefstijl
- Familieanamnese
- Stress
- Zout
Wat zijn indicaties voor secundaire oorzaak voor hypertensie?
- Jonge patiënten
- Plots ontstaan of verergeren
- Negatieve familianamnese
- Hypertensieve crisis
- Therapieresistentie (als behandeling niet aanslaat, ook bij 70-jarigen/ouderen)
- Kenmerkende symptomatologie
- Afwijkingen in lichamelijk onderzoek of bij routinelab (creatinine, kalium, urine)
Wat zijn factoren van invloed op ontstaan van primaire hypertensie
- Genetische aanleg, bijvoorbeeld gevoeligheid voor zoutinname
- Omgeving, bijvoorbeeld invloed gedrag, dieet, etc.
Wat is kans op hypertensie als ___ het heeft:
Familie, Ouder-kind, broer/zus, broer/zus in gescheiden omgeving, tweeling
Wat moet je hiervan onthouden?
- Families: 10-30%
- Ouder-Kind: 20-30%
- Broers en zussen: 40%
- Broers en zussen in gescheiden omgeving: 15%
- Tweelingen: 50-70%
Genetische factoren circa 30% verklaring
○ Er is dus vooral leefstijladvies nodig en farmacotherapie, er is maar beperkte invloed van genen
Wat zijn mogelijke oorzaken voor secundaire hypertensie (7)
- Slaap-apnoe syndroom (OSAS)
- Endocrien
- Dieet/genotsmiddelen
- (reno)vasculair
- Parenchymateuze nierziekten
- Geneesmiddelen
- Monogenetisch (1 mutatie)
OSAS
- Staat voor ___
- Wat gebeurt er primair
- Oorzaak
- Wat is hierbij aanleiding voor hypertensie
- Prevalentie vrouwen/mannen
- Behandeling + resultaat voor hypertensie
-Obstructie slaap-apneusyndroom
-15 (hypo)apneus per uur slapen, klachten slaperigheid van overdag
-Waarschijnlijk door obstructie van bovenste luchtweg
-Hypothetisch: continu wakker worden –> continu stressprikkel –> hypertensie
-4% vrouwen, 9% mannen
-Leefregels: gewichtsreductie, midner alcoholm zij- i.p.v. rugligging
Interventie: CPAP neumasker, operatief
Bij behandeling verdwijnt hypertensie niet altijd
Endocriene hypertensie
- Prevalentie, behandelbaarheid
- Mogelijke oorzaken
- Welk orgaan speelt dus grote rol
• Komen niet vaak voor, wel goed behandelbaar
• Hormonen:
○ Primair hyperaldosteronisme (aldosteron verhoogd zonder renine verhoogd)
○ Feochromocytoom; productie adrenaline of noradrenaline
○ Hypercortisolisme (Cushing)
○ Acromegalie
○ Hyperthyreoïdie
○ hypothyreoïdie
• Bijnier speelt grote rol in deze vorm van hypertensie
- Effect MR op ENaC
- Welke hormonen grijpen hierop aan? Wanneer kunnen deze hierop aangrijpen
- Geactiveerde minerale corticosteroïdreceptor verhoogt ENaC activiteit en aantal
- Aldosteron activeert MR, cortisol ook maar wordt meestal door 11beta-HSD2 in cortison omgezet voordat het bindt
Primair hyperaldosteronisme
- Effect op bloeddruk en samenstelling
- Wat komt er veel in urine
- Wat uitsluiten met CT? + evt. behandeling
-Hypertensie + neiging tot hypokaliëmie
-Kaliurese ondanks hypokaliëmie
-CT-scan bijnieren:
Adenoom, behandelen met lpaarascopische adrenalectomie
Bilaterale hyperplasie, behandelen met spironolacton (Aldosteronrceptor blokker)
Hyertensie door dieet/intoxicatie
- Welke middelen ken je die hypertensie kunnen veroorzaken?
- Wat zit in bekendste oorzaak wat hypertensie veroorzaakt? Wat doet deze stof? Hoeveel inname oorzaak voor klinische effecten?
-Drop, zoethout, cocaïne
-Bij drop:
Effect binnen enkele weken
Drop bevat 3% glycyrrhizinezuur, remt aan op 11beta-HSD2 (enzym dat cortisol omzet in cortison) –> meer cortisol –> meer MR activatie
Klinische effecten vanaf >400 mg/dag ~10-5 g drop/dag
Parenchymateuze nierziekten
-Pathofysiologie
Na excretie↓ –> plasma en extracellulairvolume ↑ –> HMV↑ –> BD ↑ + autoregulatie –> vaatweerstand↑ –> afwezigheid van renale vaatverwijders, verhoogd sympathicus stoornis
