Week 12 HC.7 - Antistollingstherapie Flashcards
Verschil arteriële en veneuze trombus
Arterieel: veel bloedplaatjes (vaak bij atherosclerotische plaque), behandeling met aspirine om plakken trombocyten tegen te gaan
Veneus: Veel fibrineddraden, behandeling door fibrinevorming/secundaire homeostase te remmen
Behandeling veneuze trombose
- Doel
- Mogelijkheden
-Aangroei stolsels voorkomen
Recidief trombose voorkomen
Post-trombotisch syndroom voorkomen
-Heparine (UFH, LMWH), Vitamine K antagonisten, Directe orale anticoagulantia (DOAC)
Ongefactioneerde heparine
- Afkorting
- Moleculaire bouw
- Functie
- Manier van toediening, tijd tot werking en T1/2
- Waarom en hoe wordt dosering gecontroleerd tijdens toediening?
- Wat is nadelig gevolg van veel heparine gebruik
- UFH
- Lange staart, 5 suikers (pentasacharide sequentie) met belangrijke bindingseigenschappen
- Bindt antitrombine –> stimuleert wegvangen van trombine en verhinderen van FXa
- Intraveneuze toediening, werkt na 2 minuten, T1/2 = 0,5-3 uur
- Dosering controleren vanwege onvoorspelbare effect (door verschillende lengte van staarten): aanpassen a.d.h.v. aPTT (2-2,5 * verlengd)
- Bij teveel toediening heparine –> vermoeien antitrombine, downregulatie, deficiëntie
Laag moleculair gewicht heparine
- Afkorting
- Moleculaire bouw
- Functie
- Manier van toediening, tijd tot werking en T1/2
- Gebruik t.o.v. heparine (UFH)
- LMWH
- Heparine met stuk kortere staart
- Bindt antitrombine –> lagere affiniteit voor trombine maar vooral werking via FXa wegvangen
- Subcutane toediening (kan thuis), maximale werking na 2-4 uur, T1/2 = 5-7 uur
- Meest gebruikte heparine, heeft voorspelbaar effect, vaste dosering naar gewicht en nierfunctie zonder controle antistollingsniveau
Vitamine K-antagonisten
- Fysiologische werking vitamine K
- Aangrijpingspunt (in hemostase)
- Voorbeelden + T1/2 en inwerktijd
- Hoe wordt werking gemeten, welke waarde moet dit hebben (+risico teveel/weinig)?
-Vitamine K wordt gecarboxyleerd en zet daarbij voorlopers van factoren (FII, FVII, FIX, FX) om tot actieve vorm, daarna weer gerecycled tot vitamine K
-Vitamine K-antagonisten grijpen aan op recycling van vitamine K
-Acenocoumarol; T1/2 = 14 uur
Fenprocoumon; T1/2 = 5-6 dagen/150 uur
Werken pas goed na enkele dagen
-Werking gemeten met PT en INR (maat voor antistollingsniveau)
INR = PTpatiënt/PTnormaal, INR moet 2,0-3,0 zijn
Te lage INR –> kans op trombose
Te hoge INR –> kans op (INTRACRANIËLE) bloedingen
Directe orale anticoagulantia
- Afkorting
- Soorten + functie en voorbeelden
- Piekspiegel, T1/2
- Manier van toediening
- DOACs in vergelijking met warfarine en VKA
-DOAC
-Directe FXa remmers:
remmen meteen FXa –> minder FII/trombine –> minder FI/fibrine
Rivaroxaban, Apixaban, Edoxaban
Directe trombine remmer:
Remt trombine/FII
-Piekspiegel na 2-3 uur, T1/2 = 10-11 uur
-Pillen
-DOACs even goede risicoreductie als warfarine
Veiliger dan VKA: minder kleine bloedingen, 50-60% minder ernstige bloedingen, wel iets meer maag/darm bloedingen
Trombosebehandeling bij maligniteit
- Welk medicijn werkt beter + risico
- Beslisboom prognose
- LMWH minder kans op trombose dan VKA bij mensen met kanker, DOAC nog minder trombose maar wel meer bloedingen
- Initieel 6 maanden LMWH/DOAC –> opnieuw evalueren welk medicijn (DOAC/VKA/LMWH) of doorgaan tot genezing maligniteit of onbepaalde duur
Trombocytenaggregatieremmers
-2 soorten + functie en kenmerken…
Aspirine (acetylsalicylzuur) en Clopidogrel
Aspirine
-Remt irreversibel cyclo-oxygenase (10 dagen tot nieuwe * werkende* trombocyten)
-Werkzame stof: salicylzuur
Clopidogrel
- Irreversibele remming ADP-receptor (P2Y12)
- Sterkere werking dan aspirine alleen
- 1e keuze na herseninfarct
