Week 14 HC.1 - Diagnostiek in de nefrologie Flashcards
Beschrijf kort hoe bloed in ziekenhuissetting onderzocht wordt
Welk deel van bloed wordt hierbij gebruikt? Wanneer is er iets anders nodig?
prikken –> analyse in lab
Vaak serum (=plasma - stollingsfactoren) gebruikt (analyse eiwitten, natrium, kalium etc.
Soms plasma als iets niet in serum meetbaar is
Analyse van urine
- Hoe worden zouten onderzocht
- Macroscopische beoordeling
- Microscopische beoordeling
- Chemische beoordeling
-Visualiseren (precipitatie van zouten)
-Schuim: eiwitten
Geur: soms specifieke geur bij bacteriën
Kleur: rood –> macroscopische hematurie, soms ook medicijnen die kleur geven aan urine
-Micro: cellen, cylinders, kristallen
Chemisch: dipstick, chemieanalyzer
Creatinine
-Waarom meten we creatinine
-Wanneer variatie in creatinine productie?
Wanneer is creatinine dan nuttig voor onderzoek?
-Creatinine meten omdat productie over 24 stabiel is en het (aanname) goede filtratiemarker is (alleen filtratie, geen reabsorbtie/secretie)
-Verhoogde spieractivatie en -gebruik –> meer creatinine in bloed
Creatinine alleen filtatiemarker in steady state: stabiele productie
Hoe werkt klassieke creatinine bepaling?
- Naam bepaling
- Welke indicator wordt gebruikt? Wat voor reactie vindt daarbij plaats? Hoe beoordeel je product?
-Jaffé methode
-Picirine-/mierenzuur,
picirinezuurion + creatinine –> rood-oranje gekleurd complex,
Concentratie van oranje-ride product wordt gemeten bij 520 nm golflengte
Wat zijn nadelen van de klassieke creatinine bepaling?
-Bij meting kan interferentie met cromogenen plaatsvinden; minder betrouwbaar
-Positieve interferentie –> uitslag fout verhoogd
(ketonen, cefalosporne, véél eiwit, hyperglycemie, vitamine C)
-Negatieve ineferentie –> uitslag fout verlaagd
(icterus)
Nieuwe creatinine bepaling
- Berust op ___
- Wat is de reactie hierbij
- Hoe makkelijk is deze bepaling? Wat zijn evt. storingen
- Waarom wordt deze bepaling geadviseerd?
-Berust op enzymatische methode op automaat of direct bij patiënt
-Creatinine wordt met hele omweg omgezet in chromogeen oranjekleur (550 nm)
-Simpele bepaling, 24/7 aanvraagbaar, wel storing bvb bij leverproblemen –> ophoping bilirubine
-Geadviseerd omdat:
Beter te gebruiken bij meerdere patiëntengroepen
Toename specificiteit (minder stoffen die interfereren)
Toename sensitiviteit (iets minder interferentie door bilirubine)
Interpretatie creatinine
- Standaardconcentratie mannen vs. vrouwen
- Welke factoren zijn van invloed op creatinineconcentratie
- Wat zijn mogelijke oorzaken buiten de nier voor laag creatinine
- Oorzaken verhoogd creatinine
- man: 65-115 umol/L, vrouw: 55-90 umol/L
- geslacht, leeftijd, spiermassa
- lage spiermassa, malnutritie, interferentie door bilirubine
- slechte nierfunctie, grote spiermassa/-afbraak, anabole steroïde gebruik, creatinesupplementen, hoge eiwitinname, medicatie
- Wat moet gemeten worden om GFR te berekenen?
- Welke formule hoort hierbij?
- Wat is een alternatief hierop
- Serumcreatinine en creatinineklaring meten
- (U * V)/P; urineconcentratie*urinevolume/plasmaconcentratie
- eGFR berekenen
Dipstick
- Wat voor onderzoek is dit?
- Hoe werkt dit? + interpretatie
-Semi-kwantitatief onderzoek
-Dipstick in urine –> verkleuring geeft aan of er iets teveel van stof in urine zit
Kwantiteit; 0, +, ++ of +++
Kan ook door colorimeter beoordeeld worden
Hoe waardevol is gebruik van dipstick voor pH?
pH alleen heel grof: <4 of > 8
Verder is gebruik van dipstick bij veel gevallen niet helemaal betrouwbaar, vooral bij verdunde urine
Wat kan er microscopisch aan urine worden onderzocht?
Hematurie, leukocyten, epitheelcellen, bacteriën, cylinders
Hoe wordt hematurie onder microscoop bepaald? En macroscopisch?
Microscopische en macroscopische hematurie
○ Microscopische hematurie: erytrocyten alleen onder microscoop zichtbaar
○ Macroscopische hematurie: urine kleurt rood, veel bloed in urine
Waarop duiden leukocyten in urine onder microscoop? Waar kan dit anders gemeten worden?
Urineweginfectie
○ Urineweginfectie
○ Kan overigens ook met stickje gemeten worden, als leukocyten in urine stuk gaan –> myeloperoxidase komt vrij, zit ook op stickje
Wat zeggen epitheelcellen in urine onder microscoop?
Hoe bepaal je waar iets mis is?
Schade aan nefron
Plaveiselcellen: blaas of lagere urinewegen
Rondcellig: tubulaire cellen
Wat zeggen bacteriën in urine onder micoscoop? Wanneer is dit betrouwbaar?
Urineweginfectie
Alleen beoordelen in verse urine, anders komen bacteriën er van nature in maar niet vanuit het lichaam
