Week 12 HC.8 - Longembolie Flashcards
Wat is longembolie
Stolsels in takken van longslagaders
Kunnen daar gevormd zijn of afkomstig zijn uit benen
Risicofactoren longembolie
Sterk (Odds ratio > 10) ○ Fractuur onderste extremiteit ○ Heup- of knie vervanging ○ Hartinfarct ( < 3 maanden) ○ Eerdere VTE Matig (Odds ratio 2-9) ○ Postpartum ○ Infectie/pneumonie ○ Maligniteit Zwak (Odds ratio < 2) ○ Bedrust > 3 dagen ○ DM/hypertensie ○ Obesitas
Symptomen longembolie (+waarde van symptoom voor diagnosticeren)
Dyspnoe, pleurale pijn, hoesten, substernale pijn, koorts, syncope, unilaterale been pijn, teknenen van DVT
Symptomen heel aspecifiek; kan elke longpatiënt hebben
Hoe werkt diagnose longembolie volgens WELLS score
Punten optellen toegekend aan bepaalde tekenen (klinische verdenking DVT, onwaarschijnlijk alternatieve diagnose, HF>100/min, immobilisatie, eerdere longembolie/DVT, hemoptoë, maligniteit)
>4 punten –> longembolie waarschijnlijk –> CT-scan maken
Bij minder punten D-dimeer ene ventueel alsnog CT
Hoe werkt diagnose longembolie volgens YEARS
3 punten
• Klinische tekenen van trombosebeen en/of hemoptoë (bloed ophoesten) en/of longembolie meest waarschijnlijke diagnose
• Geen YEARS item –> D-dimeer met afkappunt 1 mg/L
1 of meer YEARS items –> D-dimeer met afkappunt 0,5 mg/L
Als D-dimeer in een van de twee gevallen positief is –> CT-scan
Duur van behandeling bij longembolie (+hoe wordt duur bepaald)
• Basisduur is 3 maanden, dit geldt voor embolie met duidelijke oorzaak (operatie bijvoorbeeld)
• >3 maanden/onbepaalde tijd bij onzekere oorzaak, omdat kans op recidieven groot is bij kortere behandeling
○ Liever niet levenslang omdat behandeling soms risico’s met zich meebrengt voor bepaalde patiënten (bloedingen)
• Bij kwaadaardige ziektes minstens 6 maanden, daarna totdat ziekte genezenis
• Recidief/levensbedreigende embolie levenslang behandelen
Nieuwe antistolling
- Afkorting van medicatie
- Soorten en voorbeelden
- Onderbouwingen voor gebruik
- Wanneer o.a. gebruiken?
- Halfwaardetijd
-NOACs/DOACs (direct werkende orale anticoagulatie)
-FXa remmers (apiXABAN, ricaroXABAN, edoXABAN) en FII (=trombine) remmer (dabigaTRAN)
-Onderbouwingen:
• DOACs minstens zo effectief als oude middelen
• Bij oude middelen naar trombosedienst voor bloedwaarden check, nieuwe middelen standaard pilletje
• Aantal recidieven zelfde gebleven
• Kans op bloedingen sterk verlaagd
- Bij longembolie ALTIJD DOAC
- Piekwaarde binnen paar uur, 24 uur bijna uitgewerkt, sterk afhankelijk van nierfunctie
Verschil medicatiestaking voor electieve ingreep tussen DOACs en oude antistolling
- Oude antistolling had hogere halfwaardetijden, stolling aantal dagen van tevoren staken
- DOACs meestal maar een paar 1-3 dagen staken
Hoe kunnen DOACs bij nood/bloeding verwijdert worden?
mono-clonal anibodies
Andexanet kan FXa wegvangen
Idarucizamab, ja
Wanner kunnen patiënten na longembolie behandeling naar huis
Meestal bij hemodynamische stabiliteit (en paar andere contra-indicaties)
Hoe kan longembolie tot shock leiden?
Massale longembolie; alle vaten vol met stolsels –>
Geen goede diffsie en RV druk sterk verhoogd –>
Hartfalen, cardiogene shock
-Wat is relatie tussen longembolie en hemodynamiek (m.b.t. hart)
- Grote relatie met invloed van longembolie op rechter kamer/hemodynamiek
- RV dysfunctie > hypotensie > cardiogene shock > reanimatie nodig
Trombolyse
- Doel
- Indicatie
- Gevaar + voorkomen gevaar
- Stolsels proberen op te lossen
- Bij massale longembolie bijvoorbeeld, (DOACs alleen preventief, trombolyse is echt interventie), wanneer RV/LV > 1
- Groot risico op (HERSEN)bloedingen, daarom –> eerste risico-inschatting: ALLEEN trombolyse als patiënt in SHOCK of HYPOTENSIE is (high risk, 11-20% mortaliteit), anders GEEN BEWIJS DAT TROMBOLYTICA GUNSTIG ZIJN
Wat zijn mogelijkheden en indicaties tot chirurgie bij longembolie?
-Mogelijk, heel zeldzaam uitgevoerd: katheter fragmentatie
Met katheter in longslagader trombus proberen op te lossen/weg te zuigen/kapot te maken
-Indicaties: na trombolyse niet opgeknapt of te groot risico bij toediening trombolyse
Hoe verloopt follow-up na behandeling longembolie
Na 3-6 maanden:
Goed –> longembolie waarschijnlijk weg
Patiënt komt trap niet op –> behandeling (hart met echo beoordelen, perfusiescan voor longperfusie)