stany nagłe Flashcards

1
Q

stany nagłe

A

przerzut do mózgu
ucisk na RK
hiperkalcemia
ZŻGG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

guzy przerutowe do kręgosłupa

A

20 x cześciej niz pierwotne

5% pacjentow z chorą neo w ogóle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

najczęsztesze neo dające ucisk na RK

A
- sutek
płuco
stercz
chłoniaki
szpiczak
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

chłoniaki i nerwiaki ucisk na RK

A

poprzez naciekanie przez ciągłośc

rozprzestrzenia się w kierunku kanału kręgowego ze struktur przykręgowych przez naciekanie drogą otworów międzykręgowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

przerzuty wewnątrzrdzeniowe

A

0,5-1% przerzutów w kręgosłupie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

mnogie umiejscowienie przerzutów kręgosłupie ile%

A

10-30%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

gdzi enajcześciej przerzuty do kręgosłupa

A

odc piersiowy

daje osłabienie siły mm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

przerzut w odc L-S objawy

A

ból korzeniowy i zaburzenia czucia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

rak piersi i płuca gdzie przerzutuje w kręgosłupie

A

piersiowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

rak jelita i neo miednicy gdzie przerzutują w kręgosłupie

A

ledźwiowo-krzyżowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

ból przy cusiku na rdzeń

A

kostny i korzeniowy
w piersiowym: obustronny korzeniowy; może wystąpić odcinkowy ból kończyn na skutek podrażneie dróg rdzeniowo-wzgórzowych [ciągły głeboki bol promieniujacy do calej kończyny lub połowy ciała, niezależny od ruchu]
lędźwiwoy, szyjny- jednostronny

zwykle wyprzedza obj neurologiczne na wiele tygodni = koreluje z poziomem uszkodzenia, nasila się przy ruchach zginania kręgosłupa w pozycji leżącej i podczas snu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

przerzuty w C1-C2

A

bol okolicy podpotylicznej, karkowej
szeroki kanał - ubytki neurologiczne u 11-15% pacjentów

ucisk w odc szyjnym lub górnym piersiowym –>przycyzna zaburzeń czynności autonomicznej /zwolnienie czynności serca, wzrost ctk, udar, zawał/
czynniki wyzwalajace - zaparcia, nadmierne wypełnienie pęcherza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

objawy ucisku na RK

A

ból
osłabienie dyatlnych części kończyn [niezaleznie od poziomu ucisku]
zaburzenia czucia
zaburzeia zwieraczy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

osłabienie dystalnych części kk dd

A

*niezależnie od poziomu ucisku
*występienie osłabienia proksymalnych części kończyn - spore zaawansowanie
*zaburzenia neurologiczne częściej przy przerzutach do piersiowego odc –> związane z fizjologiczną kifozą, szerokość kanału kręgowego i unaczynienie RK w tym odc
*zaburzenie ruchowe - rdzeniu kręgowym dróg korowo-rdzeniowej bocznej (piramidowej) i
korowo-rdzeniowej przedniej lub komórek ruchowych w rogach przednich rdzenia kręgowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

zaburzenia czucia w ucisku na RK

A

parestezje/osłabnienie czucia - początkowo stopy

póżne objawy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

diagno ucisku na rdzeń

A

fizykalne z per rectum
RTG p-a i boczne [zmiany widoczne gdy zniszczenie >50% masy kostnej]
MRI [w T1: zmainy zewnątrzoponowe, ucisk na RK, worek oponowy; w T2: zmiany wewnątrzoponowe, przestrzeń podpajeczynówkowa] - duża czułość i swoistość (wykrywa zmiany >3 mm)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

leczenie ucisku na RK

A

deksametazon [najpierw efekt pozagenomowy, później genomowy, brak standardów podwaania - ale podajemy z PPI
RTH
Chirurgiczne [<6msc - zachowowcze, zrezygnować z chirurgii; gdy przeżycie >12 msc operacje radyklane zmian naciekowych
też wertebroplastyka, chemio i hormonoterapia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

leczenie przerzutów w kręgosłupie

A

RTH jako paliacja
8Gy –> gdy krótki spodziewany okres życia
4x5Gy –> spodziewane dłuższe przeżycie
-

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

najczęstszepowikłanie neurologicznerozsianej choroby nowotworowej

A

przerzuty do mózgu [20-40%]

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

przerzuty do mózgu

A

60% w wieku 50-70 lat
10 x częściej niż neo pierwotne
w 60% bezobjawowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

przerzuty do mózgu jakie neo

A

rakpłuca(drobnokomórkowyigruczolakorak), rak piersi, nerki, czerniakzłośliwy, gruczolakorak
jelitagrubego
u młodszych - mięsaki, guzy zarodkowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

nwotoworwe zajecie opon m-r

A

rozsiew do przestrzeni podpajęczynówkowej

zarówne neo lite (pierś, zóładek, płuco, czerniak) jak i chłoniaki i bialaczki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

mnogie przerzuty do mózgu

A

płuco, czerniak

24
Q

gdzie rpzerzuty do mózgu?

A

półkóle 80% - na granicy istoty szarej i białej
móżdzek 10-15%
pie 1-3%

25
diagno przerzutów do mózgu
zwykle wystarcza TK z kontrastem
26
kiedy wykonać MRI przy przerzutach do
Kiedy należy wykonać MRI: jeżeli obraz kliniczny przemawia za zmianami przerzutowymi do mózgu, a nie uwidoczniono ich w badaniu KT, jeżeli liczba ognisk przerzutowych ma wpływ na sposób leczenia w sytuacji podejrzenia przerzutów do opon mózgowych MRI obrazy T1 –pozwalają na ocenę guza oraz jego wysycenie po podaniu kontrastu, obrazy T2 oceniają przestrzenie płynowe oraz obrzęk
27
neiznany punkt wyjścia - przerzut mózgu
30%
28
przerzuty do mózgu leczenie
deksametazon u objawowych ozpocząć przyjmowanie leku 48 godzin przed rozpoczęciem napromieniania mannitol - efekt po 15-30 min, utrzymuje się 90 min do 6 h leki osmotycznie czynne zachowują skutecznosc przy zachowanje strukturze i funkcji BKM napad padaczkowy lamotrygina, lewetyracetam chirurgiczne, radioterapaia całego mózgu stereotaktyczna radiochirurgia brachyterapia
29
kwalifikacja do chirurgicznego leczenia przerzutów do mózgu
kwalifikacja do leczenia chirurgicznego: chorzy z pojedynczymi lub nielicznymi ogniskami przerzutowymi, dostępnymi z jednego dojścia operacyjnego lub jeżeli jeden z nich powoduje wyraźne objawy neurologiczne, bez dużego ryzyka powikłań
30
średni czas przeyżcia po usunięciu przerzutu do mózgu
8 msc | rak nerki, płuca, piersi ok 1 roku
31
radioterapiacałego mózgu
licznymi przerzutami śródczaszkowymi, z objawami dużej dynamiki wzrostu guza lub guzów przerzutowych, w przypadku krótkiego czasu od rozpoznania choroby nowotworowej do ujawnienia przerzutu, w leczeniu uzupełniającym po zabiegach chirurgicznych 50% pacjentów poprawa neurologiczna po okresie 1–2 tygodni od napromieniania (utrzymuje się przez okres od 2-4 miesięcy)
32
średni czas przeyżcia po radioterapiii całego mózgu
3-6 msc | jeśli po operacji to 10 msc
33
stereotaktyczna radioterapia
pojedyncze zmiany przerzutowe (< 3cm), także nawrotowe, zlokalizowane w głębokich strukturach mózgu może zastąpić chirurgię, jak skorzaymy z naprommieniainem ałego mózgu to przeżycie 10 msc do 25Gy
34
kiedy brachyterpaia w przerzutach do mozgu
pojedyncze przerzuty mózgu, zmiana o maksymalnej średnicy < 5 cm, położona nadnamiotowo, nieprzekraczająca linii środkowej i nienaciekająca układu komorowego, ciała modzelowatego i pnia mózgu
35
profilaktyczne napromienia mózgu
metoda rekomendowana u chorych z rakiem drobnokomórkowym płuca w stadium choroby ograniczonej, w stadium choroby rozległej po uzyskaniu całkowitej lub prawie całkowitej remisji po chemioterapii, może być rozważana u pacjentów ze znaczną częściową odpowiedzią na leczenie systemowe
36
chemioterapia w przerzutacj do mózgu?
w chemiowrażliwych (np. drobnokomórkowy rak płuca, rak piersi, nowotwory zarodkowe, rak kosmówki)
37
najczęstsze zaburzenie metaboliczne występujące w przebiegu choroby nowotworowej
hiperkalcemia
38
hiperkalcemia w jakich neo
``` szpiczak mnogi, chłoniakT-komórkowy rak piersi, niedrobnokomórkowyrak płuc rak nerki ``` rzadziej prostata, drobno płuc, przerzutują do kości, ale rzadko dają hiperkalcemię
39
hiperkalcemmia patogeneza
humoralny (60-80%) –uwalnianie przez guz PTH-like 2. osteolityczny(20%) -lokalna osteoliza 3. forma mieszana 4. inne czynniki: hormonoterapia monoterapia, tiazydy, nadmierna podaż Ca, Vit. D i A, tamoksyfen
40
hiperkalcemia rozpoznanie
lab - Ca calkowity, zjonizowany, albumina gdy hipoalbuminemia skorygowane stężenie wapnia (mg/dl) = zmierzone stężenie wapnia (mg/dl) -stężenie albumin (g/dl) + 4,0 Lepszym wskaźnikiem nasilenia hiperkalcemii jest stężenie wapnia zjonizowanego w surowicy
41
jaki płyn w hiperkalcemii
NaCl | Na pobudza wydalanie Ca przez nerki, przeciwdziała wzrostowi reabsorpcjiCa w kanalikach nerkowych
42
wykładnik skutecznosci leczenia hiperkalcemii
stężenia Ca w surowicy i diureza na poziomie 150–200 ml/godz
43
hiperkalcemia leczenie
dieta, nawadnianie diuretyk pętlowy - furosemid, ale uważać na niebezpieczeństwo pogłębienia odwodnienia hydrokortyzon - spadek wchłaniania wapnia w pp, podawany dożylnie 100 mg co 6h kalcytonina - szybko obniża poziom Ca poprzez zahamowanie resorpcji kości i zwiększa nerkowe wydzielanie Ca, ˇ uwalnianie wapnia z kości, dwufosfoniany - pamidornian, kwas zolendronowy
44
bisfosfoniany w leczeniu hiperkalcemii
pamidronian, zoledronian - jak nie działaja to po ok 7 dniach kolejna dwaka efekt rozwija się w 2-3 dni -moga powodować uszkodzenie szpiku szczególnie gdy NN -nie stosować przy GFR <20 ml.min
45
co gdy hiperkalcemia i NN
hemodializa z bezwapaniowym płynem dializacyjnym
46
cynakalcet
u chorych z pierowtną nadczynnoscią przytarczyc i z rakiem przytarczyc (PTH zależna nadczynność) -wzrost wrażliwości rec Ca na Ca pozakomórkowy --> spadek PTH
47
ZŻGG powikąłnia
obrzęk mózgu lub krtani
48
ZŻGG patogeneza
nowotwory złośliwe 90-95% 2. przyczyny nienowotworowe 10-15%; łagodne guzy śródpiersia, swoiste zapalenie śródpiersia: gruźlica,sarkoidoza, tętniak części wstępującej aorty, zakrzepica 3. u10% pacjentów z rakiem drobnokomórkowym płuca i 2% pacjentów z rakiem niedrobnokomórkowym płuca ZŻGG jest pierwszym objawem choroby nowotworowej
49
ZŻGG
obrzęk twarzy i KKGG, poszerzenie żył powierzchownych szyi oraz klatki piersiowej, sinica, wytrzeszcz, powiększenie węzłów chłonnych nadobojczykowych po stronie prawej, dodatni objaw Pembertona (zaczerwienienie twarzy, uwidocznienie żył powierzchownych po uniesieniu rąk powyżej głowy) stridor, duszność, zaburzenia połykania, chrypka
50
objaw Pembertona
zaczerwienienie twarzy, uwidocznienie żył powierzchownych po uniesieniu rąk powyżej głowy
51
ZŻGG bad obrazowe
RTG -- poszerzenie górnego śródpiersia, wysięk opłucnowy, naciek nowotworowy płuc, obraz może być prawidłowy mimo ewidentenje patologii TK, MRI do różnicowania przcyzny USG tarczycy USG żyly GG W razie konieczności: biopsja aspiracyjna cienkoigłowa guza, bronchoskopia, mediastinoskopia
52
ZŻGG leczenie
1. objawowe [spadek płynów, kontrola elektorlitów i białka w surowicy, diuretyki pętlowe, sterydy do 24 mg/d, właściwe ułożenie 2. RTH metoda z wyboru w raku niedrobnokomórkowym płuca, u chorych z przeciwwskazaniami do chemioterapii, z nowotworami o niewielkiej chemiowrażliwości oraz w przypadkach pilnych z objawami zagrażającymi życiu (niewydolność oddechowa) 3. CHT - rak drobnokomórkowy płuca, chłoniaki, ziarnica złośliwa 4. chirurgia - paliatywne - pomost naczyniowy między sercem (uszko prawe) a jedną z żył dorzecza ŻGG ż. ramienno-głowowa, ż szyjna wewn.), protezowanie, stentowanie
53
ZŻGG + NO co robic
leczenie z wyboru to RTH
54
ZŻGG u kogo lepsze rokowanie
Lepsze rokowanie u chorych, u których wystąpienie zespołu jest pierwszym sygnałem obecności nowotworu
55
powikłąnia po RTH wczesne
popromienne zapalenie błn ślz przełyku (dysfagia), popromienne zapalenie płuc, zaczeriwnienei twarzy
56
powikłania RTH późne
zwłóknienie płuc przełyk - stenoza, owrzodzenie, zwłóknienie serce - wysiękowe zap osierdzia, zwłoknienie wsierdza, miopatia RK - przejsciwoa miopatia