niedożywienie Flashcards

1
Q

niedożywienie a optępienie

A

niedożywienie może być 1 objawem otępienia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

MNA

A

Mini Nutrishonal Assesment
niedożywienie <17 pkt
ryzyko niedożywienia 17-23,5
dobrbe odżywienie >24

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

GLIM - schemat postęowania

A
  1. przesiew - screening ryzyka niedożywienia - skale - NRS 2000, MUST, MNA(SF), SNAQ
  2. analiza kryteriów i rozpoznanie (1 fenotypowe + 1 etiologiczne) oraz ocena stopnia ciężkości wg kryteriów fenotypowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

kryteria fenotypowe GLIM

A

*niezamierzona utrata mc [>5% w 6 mscy; >10% powyżej 6 msc]
*spadek BMI [<20 kg/m2 <70 rż lub <22kg/m2 >70 rż
Azja < 18,5 i <20
*spadek masy mm [DXA, BIA, TK, MRI, ew obwód łydki/ramienia, ew siła uścisku dłoni]

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

kryteria etiologivzne GLIM

A

*spadek ilosci przyjmowanych pokarmów lub zaburzenia wchłaniania
[<=50% zapotrzebowania >tyg lub jakikolwiek spadekw 2 tyg lub przewlekłe zaburzenia pp utrudniające przyjmowanie i wchłanianie pokarmów]

*zapalenie [związane z ostrą chorobą lub urazem, luz zwiazane z przewlekła chorobą]

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

beztłuszczowa masa ciała

A

wskaźnik masy mm

zaburzony gdy <17 u M, <15 K

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

ASM

A

Appendicular skletal mass
kg/m2
<7 M
<6 K

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

kryteria niedożywienia wg etiologii

A
  1. w chorobach przewlekłych bez stanu zapalengp
  2. w chorobach przewlekłych ze stanem zapalnym
  3. ostre chorobby/urazy ze stanem zapalnym o dużym nasileniu
  4. głodzenie wynikajace z czynników socjoekonomicznych i środowiskowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

marasmus

A


występuje w sytuacjach i stanach
chorobowych bez obecności stanu zapalnego
przebiegających z długotrwałym głodzeniem i
niedostateczną podażą energii, białka i
składników odżywczych

Charakteryzuje się stopniowym
zmniejszeniem masy ciała i innych wskaźników
antropometrycznych i immunologicznych, przy
prawidłowych stężeniach białka i albumin w
surowicy, które ulegają zmniejszeniu dopiero
w krańcowym stadium niedożywienia.

W organizmie dochodzi do spowolnienia
procesów metabolicznych i zużywania
głównie rezerw tłuszczu .

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

kwasiorkhor

A

niedożywienie
białkowo energetyczne ostre)

niedożywienie ostre, w którym szybko (nawet w
ciągu kilku do kilkunastu godzin) dochodzi do
istotnego spadku poziomu białka i albumin z
następczymi obrzękami, retencją płynów ,
zaburzeniami gospodarki wodno elektrolitowej i
kwasowo zasadowej, z gwałtownym pogarszaniem
się stanu pacjenta, bez widocznego spadku masy
ciała, a wręcz przeciwnie ze jej wzrostem z
powodu zatrzymania wody w organizmie.

W odróżnieniu od niedożywienia prostego w
organizmie dochodzi do nasilenia procesów
katabolicznych i w pierwszej kolejności zużywania
białek wykorzystywanych do glukoneogenezy i
produkcji białek ostrej fazy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

katabolizm z barakiem.ograniczeniem przyjmowania pokarmów

A

kwasiorkhor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

sarkopenia w otyłości kategoria niedożywienia

A

niedożywienie w chorobach przewlekłych z obecnością zapalenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

kacheksja

A
•
złożony zespół metaboliczny
•
charakteryzujący się m.in. utratą masy ciała ≥ 10% (często
maskowaną przez zatrzymanie płynów),
•
brakiem apetytu,
•
zmęczeniem,
•
obecnością zapalenia (wzrost stężenia białka C reaktywnego ≥
10 mg/l i interleukiny 6),
•
opornością na insulinę,
•
zwiększonym rozpadem białek mięśni,
•
niedokrwistością niedobarwliwą ( Hb < 12 g/dl),
•
hipoalbuminemią (< 3,2 g/dl).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

MNA kiedy zalecana

A
Mini Nutritional
Assessment
Ocena stanu odżywienia
Zalecana dla osób > 65 roku życia,
bo ma największą czułość (>83%) i
swoistość (>90%) w tym przedziale
wiekowym
Ocena stanu odżywienia jest
częścią całościowej oceny
geriatrycznej (COG)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

skala do oceny niedożywienia w populaji

A

MUST

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

skala do oceny niedożywienia w szpitalu

A

NRS 2000
MUST
SNAQ
MST

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

MNA SF

A

do oceny przesiweowej
>=12 –> odżywienie dobre
11 i mniej –> kontynuwać diagnozę [0-7 niedożywienie, 8-11 zagrożenie niedożywieniem]

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

ustawa - jakie skale niedożywienia przy przyjęciu do szpitala?

A

SGA lub NRS 2002
Subictive Global Assesment
NRS - OCena odżywienia związanego ze stanem odżywienia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

NRS 2002

A
1.
Wstępne badanie przesiewowe gdy na 1
pytanie „TAK” konieczna część druga, gdy na
wszystkie „NIE” to ocena za tydzień
2.
2.> lub = 3 oznacza ryzyko niedożywienia i
konieczność rozpoczęcia wspomagania
(leczenia) żywieniowego
3.
3.< 3 ponowna ocena po tygodniu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

ocena stanu odzywienia powinna zawierać takie elemnry:

A

Pomiar bilansu składników pokarmowych (ocena potencjalnych czynników prowadzących do
niedożywienia, jakościowa i ilościowa ocena przyjmowanych składników pokarmowych i
porównanie tego do aktualnego zapotrzebowania, bilans płynów)

Ocena budowy organizmu (pomiary antropometryczne, ocena składu

Zaawansowanie choroby oraz aktywność stanu zapalnego (badanie podmiotowe i
przedmiotowe, bad laboratoryjne)

Ocena funkcjonalna (ocena siły mięśniowej, całościowa ocena geriatryczna, ocena układu
immunologicznego)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

wywiad żywieniowy

A
•
dziennik żywieniowy (prospektywny 3 i 5 dniowy, retrospektywny
24 h)
•
liczba i skład spożywanych posiłków
•
zmiany w sposobie odżywienia
•
stosowane diety
•
i porównanie do aktualnego zapotrzebowania energetycznego
•
Kalorymetria pośrednia złoty standard, ale utrudniony dostęp
•
równanie Harrisa Benedicta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

szacowanie wzrostu leżących

A

Z Z półrozpiętościpółrozpiętościramion (odległość od wcięcia mostka do ramion (odległość od wcięcia mostka do
podstawy III i IV palca przy rozwartych ramionach) lub z
odległości kolano–pięta w pozycji siedzącej, pięta w pozycji siedzącej,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

bardziej odpowiednie od BMI w geriatrii

A

masa ciała ale nie jednorazowy pomiar, tylko jej procentowa jej procentowa
zmiana w ciągu ostatnich miesięcy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

reguła CHumle’a

A

Reguła

Chumle’a pozwala oszacować wzrost, wykorzystuje takie dane jak wiek pacjenta i wysokość kolanowa (KH knee height

25
limofcoyty niedożywienie
N >1500 1200-1499 - niedożywienie lekkie 800-1199 - niedożywienie umiarkowane <800 - niedożywnie ciężkie
26
albumina niedożywienie
N 42 +/- 2 T1/2 - 20 dni aczej do nasilenia cieżkości choroby niz do oceny niedożywienia prawidłowa nawet w cieżkim niedożywieniu - marasmus nieprzydatna do monitorowania
27
Transferyna niedożywienie
T1/2 8 dni N 2,8 +/- 0,3 zależy od zasobów żelaza
28
transtyretyna prealbumina nieżywienie
T1/2 2 dni 310+/- 35 czułe odbicie ostatnio przyjmowanych posiłków najwygodniejsza do oceny skuteczności leczenie oceniać razem z czynnością watroby i crp (synteza ahamowana przez cytkoiny zapalne)
29
białko wiązace retinol niedożywienie
T1/2 1/2 dnia 62,7 mg drogie zależy od wit A
30
CHI
CHI (%)= kreatynina w 24h zbiórce moczu x100/ kreatynina w 24h zbiórce moczu zdrowej osoby o tym samym wzroście (wg tabel) ``` • Wydalanie kreatyniny z moczem odzwierciedla masę mięśniową jest niskie u niedożywionych osób • Wskaźnik CHI używany jest jako wskaźnik oceny odżywienia 5 15% łagodny deficyt masy mięśniowej 15 30% umiarkowany >30% ciężki ```
31
bilans azotowy
Bilans azotowy różnica pomiędzy podażą azotu a jego utratą Bilans azotowy (g/24 h) = podaż azotu (g) azot mocznika oznaczony w dobowej zbiórce moczu (g) + * liczba „4” określa straty azotu z kałem, poprzez włosy oraz skórę, a także ilość azotu niemocznikowego zawartego w moczu • U osób zdrowych występuje równowaga pomiędzy syntezą a rozpadem białek ustrojowych, dlatego bilans azotowy = 0 • W przypadku katabolizmu bilans jest ujemny • Metoda głównie naukowa, trudna do oszacowania, bo powinna uwzględniać podaż azotu, utratę z moczem, stolcem, przez skórę, ale też i przez rany • Metoda Kjeldahla dla azotu całkowitego
32
Najczulsza metoda do oceny masy mięśniowej
obówd łydki <31 cm
33
U osób starszych jest bardziej wiarygodnym wskaźnikiem śmiertelności niż BMI
obwód ramienia <22
34
zespół ponownego odżywienia
spadek K, Mg, P, tiaminy
35
zmiany w skłądzie ciała na starość - BMC
``` spadek BMC - sapdek masy koorek w obrębie trzewi, mm, układu odporonosciowego spadek potasu BMC - spadek o12% K, 19% M • przyczyny • Zmiany hormonalne niski poziom hh płciowych, wit D, hormonu wzrostu i IGF 1, oporność na insulinę, • Ostry i przewlekły stan zapalny --↑ ilości cytokin (IL 6, TNFɑ • Zmniejszenie anabolizmu aminokwasów (zmniejszona podaż, zwiększone zużycie trzewne oraz mniejszy poziom stymulacji syntezy bi ałe k mięśniowych) • Działanie wolnych rodników • •↓ aktywności fizycznej ```
36
zmiany w okresie starości - tkanka tłuszczowa
Wzrost w średnim wieku (otyłość centralna) z 18% do 36% u mężczyzn , z 33% do 45% u kobiet • Zmniejszenie po 75 rż wskutek jadłowstrętu • zmiana dystrybucji tkanki tłuszczowej i mięśniowej skutkująca pozornie stabilną masa ciała ok. 60 rż • Ok. 90 rż ↓ beztłuszczowej masy ciała i ↓ masy tkanki tłuszczowej skutkuje spadkiem masy ciała
37
skutki zmian skałdu ciała w starości
To skutkuje • •↓ zapotrzebowania energetycznego o 13 20% • •↑ zapotrzebowania na białko do 1,0 1,2 g/kg mc/d, a nawet do 1,5 g/kg mc/d • Sarkopenią , ↓ siły mięśniowej i może prowadzić do pogorszenia stanu funkcjonalnego
38
zmiany wody w ustroju
•↓ zawartości wody w ustroju między 30. a 80. rż o 17% u kobiet i o 11% u mężczyzn ) i ↓ potasu
39
górny ziweracz przełyku - zmiany na starość
spadek napiecia | zaleganie w przełyku
40
zmiany w żółądku na starość
•↓ motoryki i spowolnienie opróżniania żołądka skutkuje przedłużonym okresem rozciągania odźwiernika co zmniejsza odczucie głodu • zmniejszenie adaptacyjnej relaksacji dna żołądka w odpowiedzi na pokarm przyspiesza przesuwanie pokarmu do odźwiernika co przyspiesza osiąganie uczucia sytości • Kwaśność soku żołądkowego się nie zmienia, a jej zmniejszenie wynika z infekcji HP i nadużywania PPI, może sprzyjać przerostowi bakterii w jelicie cienkim i powodować zespół złego wchłaniania
41
grelina leptyna
grelina - apetyt | leptyna - sytosć
42
ilość przyjmowanych kcal
spada od 20 rż M 20 kcal/rok K 11 kcal.rok
43
zabirzenia hormonalne wplywajace na apetyt
wzrost CCK i GLP--1, spadek greliny i testosteronu przez spadek testosterounu, wzrost leptyny mężczyźni bardziej tracą apetyt na starość niż K
44
ośrodek sytości/głodu
jądro przykomorowe w podwzgórzu
45
zapotrzebiwanie energetyczne u osób starszych
zmniejsza się o 13-20% ``` powody • •↓BEE spadek beztłuszczowej masy ciała • •↓AEE zmniejszenie aktywności fizycznej • •↓ termogenezy związanej z posiłkiem • Ostre i przewlekłe choroby oraz urazy --↑TEE ```
46
wzór Hariss-Benedicta
dla obliczeniea BEE (Basal Energy Expenditure) Aby uwzględnić aktywność chorego, ciężkość jego stanu i temperaturę ciała używamy formuły Harrisa Benedicta w modyfikacji Longa , czyli (BEE) x A x S x T • przy czym: • A aktywność: 1,0 leży; 1,1 chodzi przy łóżku; 1,2 pełna aktywność • S stan chorego: 1,0 norma; 1,1 średnio ciężki; 1,2 bardzo ciężki • T temperatura: 1 37 o C; 1,1 38 o C; 1,2 39 o C; 1,3 40 o C
47
zapotrzebowanie kaloryczne u osób starszych
Zapotrzebowanie energetyczne wynosi u osób starszych ok. 30 kcal/k g/dzień , a u osób z BMI≤21 kg/m 2 między 32 a 38 kcal/kg/dzień • Użyj aktualnej masy ciała jeśli pacjent ma prawidłową masę ciała lub niedowagę • Użyj „należnej masy ciała” dla pacjentów z nadwagą lub otyłych • Oszacuj „suchą masę przy uogólnionych obrzękach
48
ile płynów ma spożywac starszy człowiek
płyny~ 30 ml/kg/dzień lub 1 ml/spożyte kcal
49
należna masa ciała wzory
Lorenza | Brocka
50
procentowy skład składników wdiecie u starszych
nie różni się u osób starszych w porównaniu do osób młodszych • Węglowodany: 50 60% TEE • Tłuszcze można ograniczyć do 30% TEE lub mniej • Białko 15 20% TEE
51
zapotrzebowanie na witaminy u osób starszych
wzrost zapotrzebowania D, B12, B6 niezmienne E, K, skłądniki mineralne spadek zapotrzebowania na A, kwas foliowy
52
zapotrzebowanie na biłako u osób starszych
zdrowi dorośli 1-1,2 starsi >1,2 chorzy (stan zapalny) 1,2-1,5 NN - GFR <30 --> 0,8
53
wzrost podaży białka
``` Wzrost podaży białka stymuluje wzrost syntezy białka u ludzi starszych, jednak > 30g białka w jednym posiłku nie zwiększa dalej pobudzenia syntezy białek mięśni, dlatego ważny jest rozkład białka pomiędzy posiłkami ```
54
Wprowadzenie tylko diety | bogatobiałkowej
``` bogatobiałkowej nie odwraca ujemnego bilansu azotowego spowodowanego brakiem aktywności fizycznej ```
55
kiedy żywienie dojelitowe
Gdy brak możliwości karmienia doustnego przez ≥3 dni lub gdy przyjmowane jest <50% zapotrzebowania przez >1 tydzień
56
kiedy PEG a kiedy zgłebnik do dojelitowego
• Zgłębnik nosowo żołądkowy gdy spodziewane EN konieczne przez <4 tygodnie • PEG gdy spodziewane EN >4 tygodnie
57
spodziewany wzorst mc na leczeniu żywieniowym
Parametry antropometryczne (masa ciała, obwód ramienia, obwód łydki) – spodziewany przyrost masy ciała 0,5--1 kg/2 tygodnie, gdy większy to 1 kg/2 tygodnie, gdy większy to możliwe przewodnienieprzewodnienie
58
refeeding syndrome
Gdy ilość przyjmowanej z pokarmem energii zwiększa się (np. niedożywiony chory trafia do szpitala lub instytucji opiekuńczej i rozpoczyna się intensywne wyrównywanie niedoborów pokarmowych) przepływ elektrolitów odwraca się i następuje ich przemieszczanie z przestrzeni pozakomórkowej do przestrzeni wewnątrzkomórkowej, co prowadzi do często gwałtownego wystąpienia hipokaliemii, hipofosfatemii, hipokalcemii, hipomagnezemii i hipocynkemii.