cukrzyca Flashcards

1
Q

nieprawidłowa glikemia na czczo IFG

A

5,6-6,9 mmol/l

100-125 mg/dl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

nieprawidłowa tolerancja glukozy IGT

A

w 120 min OGTT
7,8 -11 mmol/l
140-199 mh/dl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

stan przecukrzycowy HbA1c

A

5,7-6,4% przy metodzie HPLC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

cukrzyca rozpoznanie

A
  1. przygodna gilkemia >11,1 (>200 mg/dl) i objawy (pragnienie, wielomocz, osłabienie)
  2. przygodna >11,1 (>200) bez objawów i oznaczona na czczo > 7 (>126)
  3. 2x glikemia na czczo >7(>126)
  4. glikemia w 120 min OGTT >11,1 (>200). jeśli nie występują objawy hiperglikemii - potwierdzić wynik, ponoawnie oznaczyć glikemie z tej samej próbki krwi albo OGTT innego dnia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

jak często kontrolować HbA1c

A

przynajmniej raz w roku,

częściej tj optymalnie 2-4 x w roku gdy chory nie osiąga wymaganej wartości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

kryteria wyrównania - ogólne

A

HbA1c - <7% [osiągane przy średnim steżeniu glukozy 150-160 mg/dl]
glikemia na czczo i przed posiłkami <7,2 (130 mg/dl)
glikemia poposiłkowa <10 (<180)

to u wszytskich chorych, tez DM1 - u których większe obniżenie (<6,5%) wiązałoby się ze znacznym ryzykiem hipogliekmii oraz >65 rż (z przeżyciem 10 lat), u których wyrówanie cukrzycy nalezy osiągać stopniowo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

HbA1c <7%

A

kryterium dla wszystkich chorych poza wymienionymi niżej w kryteriach szczegółowych, w tym dla chorych na cukrzycę typu 1, u których uzyskanie docelowego odsetka HbA1c ≤6,5% wiązało się ze zwiększonym ryzykiem hipoglikemii, oraz u chorych >65. rż. (jeśli przewiduje się przeżycie >10 lat), u których wyrównanie cukrzycy należy osiągać stopniowo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

HbA1c <6,5%

A

kobiet planujących ciążę i w I trymestrze ciąży, u chorych na cukrzycę typu 1, u których osiągnięcie tego celu nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem hipoglikemii ani z pogorszeniem jakości życia, w krótkotrwałej cukrzycy typu 2 oraz u dzieci i młodzieży (niezależnie od typu cukrzycy) → dąż do glikemii na czczo i przed posiłkami (również w samokontroli) 4,4–6,1 mmol/l (80–110 mg/dl) i glikemii 2 h od rozpoczęcia posiłku <7,8 mmol/l (140 mg/dl)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

HbA1c<6%

A

u kobiet w II i III trymestrze ciąży, jeśli nie wiąże się to ze zwiększeniem częstości i nasilenia hipoglikemii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

HbA1c <8%

A

(64 mmol/mol) – u chorych w podeszłym wieku, z zaawansowaną wieloletnią cukrzycą i makroangiopatią (przebytym zawałem serca i/lub udarem mózgu i/lub z ciężkimi chorobami towarzyszącymi).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

lipidy

chorzy na cukrzycę typu 1 lub typu 2 z bardzo dużym ryzykiem sercowo-naczyniowym

A

z chorobą sercowo-naczyniową lub przewlekłą chorobą nerek oraz chorzy na cukrzycę typu 2 >40. rż. bez choroby sercowo-naczyniowej, ale z czynnikami jej ryzyka lub powikłaniami narządowymi) – docelowe stężenie LDL-C <1,4 mmol/l (55 mg/dl) lub redukcja o ≥50%, jeśli wyjściowo LDL-C 1,8–3,5 mmol/l (70–135 mg/dl); docelowe stężenie nie-HDL-C (cel drugorzędowy) <2,6 mmol/l (100 mg/dl)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

lipdiy

chorzy na cukrzycę typu 2 z dużym ryzykiem sercowo-naczyniowym

A

bez powikłań i bez innych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych) oraz chorzy na cukrzycę typu 1 z dużym ryzykiem sercowo-naczyniowym – docelowe stężenie LDL-C <1,8 mmol/l (70 mg/dl) lub redukcja o ≥50%, jeżeli wyjściowo stężenie LDL-C mieściło się w przedziale 2,6–5,2 mmol/l (100–200 mg/dl); docelowe stężenie nie-HDL-C <3,4 mmol/l (130 mg/dl)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

lipidy

chorzy na cukrzycę typu 1 z małym lub umiarkowanym ryzykiem sercowo-naczyniowym

A

chorzy <35. rż. z cukrzycą typu 1 bez przewlekłych powikłań cukrzycy i bez innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego oraz chorzy <50. rż. z cukrzycą typu 2 trwającą <10 lat bez innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego) – docelowe stężenie LDL-C <2,6 mmol/l (100 mg/dl), docelowe stężenie nie-HDL-C <3,7 mmol/l (145 mg/dl)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

ciśneinie w cukrzycy

A

śnienie skurczowe <130 mm Hg i ciśnienie rozkurczowe <80 mm Hg – ogólny cel leczenia u chorych na cukrzycę w wieku ≤65 lat i u kobiet w ciąży; u osób starszych dąż do uzyskania ciśnienia tętniczego <140/80 mm Hg; u wszystkich chorych na cukrzycę unikaj obniżania ciśnienia skurczowego <120 mm Hg i ciśnienia rozkurczowego <70 mm Hg, a u chorych z przewlekłą chorobą nerek obniżania ciśnienia skurczowego <130 mm Hg. Wartości docelowe ciśnienia tętniczego nie zależą od występowania białkomoczu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

oznaczenia przygodne glikemii

A

najczęściej rano

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

skrócony profil glikemii (półprofil)

A

rano na czczo i 60 120 min po każdym głównym

posiłku (4 oznaczenia w ciągu doby)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

pelny profil glikemii

A

rano na czczo, przed każdym głównym posiłkiem, 60 120
min po każdym głównym posiłku, przed snem i np. o godz. 24.00 oraz między godz. 2.00 a
4.00

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

gdy wyłacznie dieta i metformina jaki profil

A

1 x w msc skórcony profil

ew raz w tygodniu przygodna o różnych porach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

leki nieinsulinowe jaki profil

A

1 x w tyg skórcony profil

codziennie 1 oznaczenie o róznych porach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

insulina w stałych dawkach / inuslina + pochodne sulfonylomocznika

A

codziennie 1-2 pomiary
1 x w tyg skrócony profil
1 x w msc pełny profil

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

wielokrotne wstrzyknięcia insuliny, intensywan funkcjonalna insuinoterapia

A

wielokrotne pomiary w ciągu dnia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

keidy insulina?

A
Nieskuteczność leczenia lekami doustnymi (wykluczyć zakażenia, błędy
dietetyczne)
Czasowo
•
świeżo rozpoznana cukrzyca typu 2 ze znaczną hiperglikemią (glikemia
na czczo >16,7 mmol /l [300 mg/dl]) i jej objawami,
•
ostry zespół wieńcowy lub zabieg przezskórnej angioplastyki wieńcowe,
•
udar mózgu,
•
ostre stany zapalne,
•
urazy i inne stany naglące,
•
kortykoterapia ,
•
zabieg operacyjny,
•
ciąża.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

keidy insulina w szpitalu

A

glukoza >180
HbA1c >6,5% [sugeruje wcześniejsze zaburzenia gospodarki węglowodanowej]
zwykle utrzymujemy glikemię 110-180

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

1 j insuliny obniż a średnio

A

30-50 mmol/l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
insulinoterpaia ile dłgo ile krótko
Ludzka: 2/3 dawki NPH, ½ krótkodziałające • Analogi: 30 50% baza, 50 70% szybkodziałające
26
niska glikemia orzed poisłkiem
zjęśc,a pózniej insulina
27
3 dni wysokie, 2 dni niskie glikemie
modyfikacja stałych dawek
28
szybko działające analaogi
aspart glulizynowa lispro
29
średniodługo działajace
izofanowa
30
długo działające
detemir glargin decludec
31
korzyści analogów insuliny
• Elastyczność (3 posiłki bez przekąsek) • Dostrzykiwanie insuliny przy dodatkowych posiłkach, korekty • Wstrzyknięcia tuż przed lub po jedzeniu (insulina ludzka czekamy 30 45 minut) • może być potrzebne dawanie insuliny bazowej 2xdzienie • Mniej hipogliekmii
32
jeżeli chory leczony insuliną izofanową (NPH) doświadcza nocnych epizodów hipoglikemii i/lub zbyt dużej glikemii na czczo,
wówczas należy rozważyć zmianę insuliny na długo działający analog ( detemir , glargine lub degludec )
33
zbyt duże wartości glikemii w późnym okresie poposiłkowym u pacjenta przyjmującego analog szybko działający
przyczyną może być zbyt krótki czas działania insuliny (zwykle nieprzekraczający 4 h), możliwa zamiana insuliny na krótko działającą insulinę ludzką (zwykle o 6 h czasie działania).
34
keidy pompa z insuliną
``` • Kwasica/ hiperglikemiczny stan osmolarny • Postepowanie śródoperacyjne • Krytyczna, ciężka choroba • GKS niekontrolowane hiperglikemie • Zawał serca, wstrząs kardiogenny • Udar mózgu • Żywienie pozajelitowe ```
35
leki zwiększające glikemię
danazol diazoksyd izoniazyd pochodne fenotizayny gks furosemid, torasemid opioid - morfina sympatykomimetyki ``` h wzrostu h tarczycy glukagon antykoncepcja pochodne kwasu nikotynowego ```
36
pochodne sulfonylomocznika a NN
nie | gfr <30
37
pochodne sulfonylomocznika niepożądane
hipoglikemie 1-20% nie w NN (gfr<30) przyrost masy ciała unikać - biegunka, alkoholizm, zaburzenia pamięci brak dodatkowych korzyści Raczej nie stosować u osób: z zaburzeniami funkcji poznawczych, opuszczających posiłki, epizodami hipoglikemii w przeszłości
38
u kogog nie stosowąc pochodnych sulfonylomocznika
Raczej nie stosować u osób: z zaburzeniami funkcji poznawczych, opuszczających posiłki, epizodami hipoglikemii w przeszłości
39
pochodne sulfonylomocznika
Metformina przciewwskazana /nietolerowana • Cena • Stymulują wydzielanie insuliny • Preferujemy te o krótszym okresie działania ( np.glikazyd
40
pochodne sulfonylomocznika interakcje powodujące hipoglikemie
NLPZ ASA B-blokery ACEI VKA Flukonazol Allopurinol Antagoniści receptora H2 MAOI Sulfonamidy Alkohol
41
leki nasilajće hipoglikemię
``` Bromokryptyna • Pirydoksyna • Teretracykliny • Teofilina ```
42
barbiturany vs pochodne sulfonylomocznika
barbiturany nasilają działanie pochodnych sulfonylomocznika
43
ryfampicyna vs pochodne sulfonylomocznika
ryfamipicyna osłabia działanie pochodnych sulfonylomocznika
44
worykonazol vs poch sulfonylomocznika
zwiększa steżenie poch sulfonylomocznika
45
VKA vs poch sulfonylomocznika
nasilenie działania VKA
46
metofrmina zalety
``` • Pierwszy rzut, stosujemy we wszystkich modelach insulinoterapii • Niska cena • Zmniejszenie produkcji glukozy w wątrobie • Hamuje insulinooporność • Brak hipoglikemii • Prewencja npl • Na noc przy hiperglikemiach porannych ```
47
metofrmina a GFR
Nie GFR <30 ml/min/1,73m2, <45 nie rozpoczynać, kontynuacja (zmniejszona dawka o50%), kontrole co 3 miesiące, >60 kontrole co rok (starsi co 3 6 miesięcy)
48
keidy nie można metforminy
w NN [gfr<30, nie zaczynać <45] poważna choroba naczyniowa badania z kontrastem - odstawić na 48 h
49
metformina niepożądane
Ryzyko kwasicy mleczanowej • Zaburzenia żołądkowo jelitowe powoln e zwi ększanie dawki • Niedobór wit B12 • Ryzyko spadku masy ciała u starszych osób z zespołem słabości
50
flozyny -zalety
``` Małe ryzyko hipoglikemii • Zmniejszenie ryzyka sercowo naczyniowego ( empagliflozyna , dapagliflozyna , kanagliflozyna • Zmniejszenie ryzyka zgonu z przyczyn sercowo naczyniowych ( empagliflozyna • Zmniejszenie progresji NS • Hamowanie progresji niewydolności nerek w przebiegu cukrzycy • Utrata masy ciała/spadek CTK • Dostępne preparaty łączone z metforminą • 1xdzienie ```
51
które flozyny zmniejszają ryzyko sercowo-nczyniowe
empagliflozyna , dapagliflozyna , kanagliflozyna
52
Zmniejszenie ryzyka zgonu z przyczyn sercowo naczyniowych - która flozyna
empagliflozyna
53
p/w do flozyn
Przeciwwskazanie: PNN, sarkopenia , ryzyko odwodnienia (uwaga diuretyki nie stosować w przypadku owrzodzeń stopy - wzrost ryzyka amptuacji (nie rozpoczynać GFR <60, odstawić< 45)
54
flozyny złe strony
Drogie (jest refundacja) • Ryzyko ZUM, ryzyko grzybicy narządów płciowych • Niedociśnienie upadki, złamania • Ryzyko pogorszenia NN (nie rozpoczynać GFR <60, odstawić< 45) • Zawroty głowy • Ryzyko euglikemicznej kwasicy ketonowej (z prawidłową glikemią) • nie stosować w przypadku owrzodzeń w przebiegu stopy cukrzycowej (zwiększone ryzyko amputacji)
55
analogi glp-1 korzyści
``` Inkretynowe • Brak hipoglikemii (ale jest przy łączeniu z pochodnymi sulfonylomoczniak • Utrata masy ciała, korzystne w otyłości • nefroprotekcja • Korzyści w chorobie sercowo naczyniowej ```
56
analogi GLP-1 z jakimi lekami nie łaczyć
hamują oprżninanie zołądkowe uwaga na leki wchłaniające się w żołądku, preparaty o zmodyfikowanym uwalnianiu podatne na rozkład w żołądku, leki przyjmowane z posiłkiem przyjmować z posiłkiem bez leku
57
wady analogów glp-1
Dostosowanie dawki do GFR • Wstrzyknięcia (ale są preparaty 1x w tygodniu) • Działania niepożądane nudności, wymioty biegunka • OZT
58
inhibiotiry ddp4 zalety
``` • Inkretynowe • Bez hipoglikemii • Masa ciała (zmniejszenie/neutralne) • 1xdziennie tabletka (wygodne) ```
59
inh ddp-4 wady
``` • Dostosowanie dawki do funkcji nerek (wyjątek linagliptyna • Drogie (brak refundacji) • Brak korzyści sercowo naczyniowych • Średnia siła działania ```
60
akarboza - wszytsko
``` zmniejsza glikemię poposiłkową , z pierwszym kęsem, zaburzenia żołądkowo jelitowe (spożywanie sacharozy biegunki) obniżenie ph soku żołądkowego i zaburzenia wchłaninia , neomycyna hipoglikemia nasilenie działań ubocznych, akarboza wpływa na stężenie digoksyny(monitorowanie), 3 xdziennie ```
61
tiazolidynodiony
``` brak hipoglikemii , poprawa insulinowrażliwości i wydzielania insuliny w odpowiedzi na glukozę, retencja płynów, nie z insuliną, wzrost ryzyka obrzęków, zaostrzenie niewydolności serca, obrzęk plamki, wzrost ryzyka chorób wątroby, przyrost masy ciała, złamania, wzrost ryzyka raka pęcherza ```
62
nie z insuliną
tiazolidynodiony
63
insullina jako 1 rzut
``` • HbA1c >9% • Glikemia na czczo 13,9 mmol /l (250mg/ • Glikemia przygodna powyżej 16,7 mmol /l (300mg/ • ketonuria ```
64
upośledzenie nerek u osób starszyhc
brak poliurii (błędne rozpoznanie: ZUM, leki moczopędne)
65
pragnieie u osób starszych
Wzrost progu pragnienia nie skarżą się | 
66
które insuliny wymagają zmieszania
Insuliny NPH i mieszanki insulin ludzkich wymagają | przed użyciem zmieszania
67
isnuliny o większym stężeniu
glargina 300j degludec 200j należy pacjentowi doradzić, aby po zakończeniu wstrzyknięcia poczekał z wyciągnięciem igły przez 10 sekund (co jest szczególnie ważne przy stosowaniu insuliny o stężeniu 200 lub 300 j./ml).
68
hipoglikemima
spadek stężenia glukozy <70 mg/dl niezależnie od objawów
69
objawy hipoglikemii
ogólne - nudności, bol głowy poty, kołatanie serca, drżenie, głód - pobudzenie współczulnego splątanie, senność, trudności w mówieniu, zaburzenia koordynacji, nietypowe zachowania, wędrujące parestezje, spiączka - objawy neuroglikopenii /niedobór glukozy w OUN/ przy gliekmii <54
70
jak na hipoglikemię reagują starsi
Starsze osoby częściej reagują neuroglikopeniąneuroglikopeniąniż objawami wegetatywnymi: zawroty niż objawami wegetatywnymi: zawroty głowy, osłabienie, delirium
71
co powoduje hipoglikemia wkontekscie innych chorób
Hipoglikemie: wzrost ryzyka upadów/złamań, wzrost ryzyka sercowo naczyniowego, zaostrzenia chorób przewlekłych, ryzyko demencji
72
hipoglikemia łągodna leczenie
u osoby z zaburzeniami świadomości, mogącej połykać) spożycie prostych węglowodanów (np. 15–20 g glukozy – tabletki, żele) lub zawierających je pokarmów bądź płynów, można powtórzyć w razie potrzeby; następnie chory powinien spożyć węglowodany złożone, aby zapobiec nawrotowi hipoglikemii; kontrolny pomiar glikemii po 1 h; rozważ (raczej tylko w cukrzycy typu 1) podanie glukagonu i.m. lub s.c. Chorym leczonym za pomocą osobistej pompy insulinowej lub analogami insuliny w modelu intensywnej insulinoterapii zaleć spożycie 15 g glukozy i kontrolę glikemii po 15 min (reguła 15/15); powtórz w razie utrzymywania się hipoglikemii.
73
Hipoglikemia ciężka (u osoby nieprzytomnej lub z zaburzeniami świadomości, niemogącej połykać)
wlew i.v. 20% roztworu glukozy (w dawce 0,2 g glukozy/kg mc. (1 ml/kg mc.), następnie wlew 10% roztworu glukozy do chwili poprawy świadomości umożliwiającej spożycie węglowodanów. W razie trudności z dostępem i.v. w ciężkiej hipoglikemii u chorych na cukrzycę typu 1 podaj glukagon (GlucaGen 1 mg HypoKit) 1 mg i.m. lub s.c. (jeśli nie ma poprawy, możesz powtórzyć po 10 min); u chorych na cukrzycę typu 2 zachowaj ostrożność, nie podawaj go w hipoglikemii wywołanej przez leki doustne (może pobudzać wydzielanie endogennej insuliny); przeciwwskazany po spożyciu alkoholu.
74
cukrzyca typu 2 róznice u osób starszych
rzadko przy hiperglikemii poliuria i polidypsja, cześćiej hiperosmolarność, odwodnieine, zaburzenia świadmosći często obecne cechy neuropatii jako efekt długotrwałej hyperglikemiihyperglikemii (zaburzenia czucia, opróżniania żołądka, zaburzenia chodu, czynności (zaburzenia czucia, opróżniania żołądka, zaburzenia chodu, czynności naczynioruchowej) częsciej powikłania cukrzycy
75
hipo i hiperglikemia u starszych
zarówno hyper jak i hipoglikemia mogą objawiać się zaburzeniem czynności poznawczych (majaczenie, otępienie, zaburzenia zachowania) wzrsot ryzyka upadow (szczególnie na DM2 lecznoej insuliną)
76
hipoglikemia u osób starszych
Niespecyficzne objawy Błędna diagnoza (np. udar, zawroty głowy, zaburzenia widzenia) Błędne podejrzenie zaburzeń funkcji poznawczych (npnp pobudzenie lub zaburzenia zachowania) Prezentacja atypowa (splątanie, hypoaktywnehypoaktywnemajaczenie) majaczenie) Niewielkie objawy lub nieuświadomiona obecność objawów ze strony układu autonomicznego Pacjenci z otępieniem nie podają dolegliwości i nie prezentują objawów
77
pacjent samodzielny wyrówanie
glikemi ana czczo <6 | HbA1c 7-7,5%
78
pacjent samodzielny leczenie wg IDF
metformia / SU/ DDP-4/ insulina bazowa średnio lub długo działajaca (mieszanka insulinowa dwufazowa 1-2 x dziennie)
79
pacjent niesamodzielny/ z zespołem kruchości/ z otępieniem
celem uniakaniahipo i hiperglikemii z zespołem kruchości, oteieniem Hba1c do 8,5% niesamodzielny fo 8% z zespołem kruchość ctk <150/90
80
pacjent z zespołem słabości jakich leków unikać
unikać tych zmniejszajacych masę ciała, pwoodujących dolegliwości żoł-jelit metformina, agoniści glp1
81
wpływ wzrostowy na HbA1c
``` wiek rasa - Afrykanie, Hiszpanie niedokriwstość z niedoboru Fe policytmia kwasica/uremia ```
82
wpływ malejący na HbA1c
``` anemia hemolityczna, talasemia transfuzja hemoglobinopatie hemodializa terapia EPO ```