osteoporoza

Question 1

gdzie najczęsciej złamania

Answer 1

kręgośłup

Question 2

powikłania złamań trzonów kręgów

Answer 2

kyfotyczną
deformację klatki piersiowej, obniżenie wzrostu, uwypuklenie brzucha,
zbliżenie się łuków żebrowych do talerzy kości biodrowych, neuropatie z
ucisku, ból podczas kaszlu oraz obniżenie funkcji płuc

Question 3

złamanie osteoporotyczne

Answer 3

obniżenie którejkolwiek wysokości trzonu kręgu o ≥20% w stosunku do
wysokości tylnej w odcinku piersiowym lub lędźwiowym kręgosłupa
ocenianym w projekcji bocznej.

Question 4

czynniki ryzyka osteoporozy

Answer 4

genetyczna - złamania u przodków
wiek - K>65, M>70
płeć żeńska
rasa biała i żółta
BMI <18
niedobory hormonalne u K i M (z zróżnych przyczyn)
przedłuzony brak miesiączki (późna miesiączka, jadłowstręt, bardzo intensywny wysiłek fizyczny)
nierodzenie
stan menopauzalny, przedwczesny (w tym po usunięciu jajników)
nadmierna ilość alkoholu - (2 porcję na dobę), kofeina, palenie papiersów
upadki
niski poziom akt fizycznej
niskie spożycie wit D i wapnia
leki i schorzenia

Question 5

osteoporoza wtórna

Answer 5

hormonalne - nadczynność:nadnerczy, tarczycy, przytarczyc, przedwczesna menopauza, cukrzyca 1
pokarmowy - np celiakia, choroby zapalne, watoby
choroby nerek
choroby ukł oddechowego - PoChP mukowiscydoza
choroby szpiku i krwi
zaburzenie czynności ukł ruchu - zapalne układowe choroby reumatyczne, stany pourazach, otępienia, stwardnienie rozsiane
stan po przeszczepieniu - wpływ leków
unieruchomienie
sarkopenia

Question 6

leki powodujące osteoporozę

Answer 6

GKS >5 mg/d przez >=3 msc
h tarczycy w dawkach supresyjnych
p/padaczkowe fenytoina, fenobarbital
agonisći GnRH - odwracalna kastracja - w raku sutku, stercza
inh aromatazy - anastrozol, letrozol - hormonozależny rak sutka i jajnika po menopauzie
antymetabolity i leki immunosupresyjne
heparyna niefracjonowana i antagoniści wit K
pochodne tiazolidyndoinu - cukrzyca
IPP
inh lipazy
p/retrowisrusowe

Question 7

osteoporoza pierwotna

Answer 7

starcza - po 65 rż - trzony kręgów i szyjka k udowej

pomenopauzalna - trzony kręgów i dystalna cz k promieniowej, przed 65 rż

Question 8

dwuwiązkowa absorpcjometria rentgenowska

Answer 8

badanie gęstości mineralnej kości
-densytrometria L1-4 i BKKU
ew dlaszy koniec k promieniowej (1/3 dystalna:środkowa k niedominuacej

BMD - g/cm2 - jako odsetek normy w porównaniu z wartościami prawidłowymi i średnimi populacji

jako liczba odchyleń standardowych

Question 9

wskażnik T-score

Answer 9

odchylenie od szczytowej masy kostnej osób 20-29 lat

norma -1do +1

Question 10

wskażnik Z-score

Answer 10

odchylenie od normy dla wieku i tej samej plci - norma >2SD

Question 11

osteopenia T-score

Answer 11

-1 do -2,4

Question 12

osteoporoza T score

Answer 12

> =-2,5 SD

cięzka gdy + zlamanie

Question 13

wskazania do DXA

Answer 13

obecność złamań osteoporotycznych
wiek K>65, M>70
obniżenie wzrostu o 3 cm lub obecność klinicznych wykładników złamania - czynniki ryzyka
leczenie inh aromatazy u K z powodu raka piersi
leczenie ablacyjne - kastracja farmakologiczna, chirurgiczna u M z rakiem gruczołu krokowego

Question 14

rozpoznanie osteoporozy

Answer 14

obecność złamanie niskoenergetycznego i wykluczenie innych jego przyczyn (nawet jak DXA w porządku)

BDA robi się szyjki k udowej [w praktyvce uznaje się tez BKKU, trzony kręgów] - ma wyjść T score <= -2,5 SD u K po menpauzie i M >50 rż

<40 rż - liczy się Z score <= -2SD

osteopenia i złamanie niskoenergetyczne

nawet bez złamań ale z dużymryzkiem wyliczonym kalkulatorem FRAX

Question 15

wskaznia do leczenia farmakologicznego K po menopauzie i M >50 rż

Answer 15

stwierdzenie złamania osteoporotycznego
•
Lub wartości T score poniżej 2,5 SD w DXA dla
trzonów kręgów odcinka lędźwiowego lub BKKU,
•
Lub dużego (>10%) ryzyka złamań ocenianego z
użyciem kalkulatora FRAX
uwzględniającego kliniczne czynniki ryzyka
złamań oraz BMD

Question 16

farmakologia ostepoporzy

Answer 16

leki o działaniu
antykatabolicznym/antyresorpcyjnym
–
Bisfosfoniany (alendronian 70 mg 1x/tydz, ryzendronian 35 mg
1x/tydz, kwas ibandronowy 150 mg 1x/miesiąc po lub 3 mg 1x/3
miesiące iv, kwas zolendronowy 5 mg 1x/rok iv),
–
Denosumab 60 mg co 6 miesięcy sc,
–
hormonalne leczenie zastępcze zwiększa ryzyko ŻChZZ, raka piersi i
macicy ,
–
selektywne modulatory receptorów estrogenowych [SERM]
raloksyfen 60mg/d po zwiększa ryzyko ŻChZZ
leki o działaniu anabolicznym
teryparatyd ) oraz leki o mieszanym
mechaniźmie działania ranelinian strontu wycofany z lecznictwa

Question 17

lek o działaniu anabolicznym na osteoporozę

Answer 17

teryparatyd

Question 18

leki na osteoporozę zwiększajće ryzyko ZŻG

Answer 18

HTZ (też raka piersi i macicy)

selektywne modulatory rec estrogenowych SERM - raloksyfen

Question 19

.), który jest leczeniem z

wyboru u chorych z osteoporozą potwierdzoną densytometrycznie,

Answer 19

alnedronian 1x w tyg

stosowanie zwiększa gęstość kręgów lędxiwowych i BKKU

Question 20

wapń i wit D

białko

Answer 20

•
Stosowanie preparatów wapnia (ok. 1000
mg/d w przeliczeniu na wapń elementarny) i
witaminy D (800 1000 IU/d) jest niezbędne dla
zapewnienia skuteczności leczenia
osteoporozy.
•
W przypadku ich niedoboru, wskazane jest
jego uzupełnienie.

białko 1,2mg/kgmc/d