Przekaźnictwo cholinergiczne

Question 1

PIRENZEPINA

Answer 1

• selektywny antagonista receptorów M1 (neuronalnych)

- w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy

Question 2

KARBACHOL, BETANECHOL

Answer 2

estry choliny (lub B-metylocholiny) z kwasem karbaminowym, działają dłużej niż ACETYLOCHOLINA, bo są oporne na działanie acetylocholinesterazy

Question 3

KARBACHOL

Answer 3

• w jaskrze (gdy przeciwwskazania do PILOKARPINY)
• w atonii pęcherza i jelit (rec. M3)
• może jako działanie niepożądane powodować nadmierne napięcie układu parasympatycznego, co ustępuje po dożylnym podaniu ATROPINY.

Question 4

METACHOLINA

Answer 4

• ster B-metylocholiny z kwasem octowym

- diagnostyka astmy

Question 5

Wskazania do stosowania agonistów rec. muskarynowych:

Answer 5

• jaskra z zamkniętym kątem przesączania
• atonia przewodu pokarmowego lub pęcherza
• zatrucie ATROPINĄ
• diagnostyka astmy oskrzelowej (stwierdzona astma jest przeciwwskazaniem, bo rec. M3)

Question 6

Działania niepożądane agonistów muskarynowych oraz ihibitorów acetylocholinesterazy:

Answer 6

Wynikające z nadmiernego pobudzenia receptorów:

• nudności, wymioty
• nadmierna potliwość
• zwężenie źrenicy, łzawienie, zaburzenia widzenia
• biegunka
• ślinotok
• bradykardia

Question 7

Miastenia:

Answer 7

diagnostyka - EDROFONIUM

leczenie - NEOSTYGMINA, PIRYDOSTYGMINA (działa dłużej i lepiej się wchłania)

Question 8

PILOKARPINA

Answer 8

• test potowy w diagnostyce mukowiscydozy
• jaskra zamkniętego kąta przesączania
• pobudzenie wydzialania ślinianek, gruczołów łzowych w zespole Sjogrena i po naświetlaniu okolic głowy (radioterapii)
• w zatruciu ATROPINĄ i innymi cholinolitykami
• działa bardziej na receptory gruczołów egzokrynnych, a trochę słabiej na serce i mięśnie gładkie

Question 9

Leki stosowane w zespołach otępiennych w chorobie Alzheimera (terapia zaburzeń funkcji poznawczych)

Answer 9

DONEPEZYL
RYWASTYGMINA
GALANTAMINA
(inhibitory AchE)

Question 10

Różnica między lekami a truciznami blokującymi acetylocholinesterazę:

Answer 10

Leki ulegają stopniowej hydrolizie, trucizny łączą się nieodwracalnie: estry kwasu fosforowego, tiofosforowego, pirofosforowego, fosfonowego, kwasu karbaminowego

Question 11

Działanie trucizn blokujących acetylocholinesteraze:

Answer 11

Ich grupy dialkilofosforanowe lub dialkilokarbaminianowe łączą się z seryną esterazowego centrum zarówno acetylocholinesterazy w złączach Nm jak i osoczowej butyrylocholinesterazy.

Objawy wynikają z nadmiernego pobudzenia receptorów muskarynowych, nikotynowych oraz ośrodkowego układu nerwowego (pobudliwość, lęk, niepokój, koszmary, apatia, bóle głowy aż do śpiączki)

Question 12

Leczenie zatrucia inhibitorami acetylocholinesterazy:

Answer 12

ATROPINA podawana dożylnie/domięśniowo (SIARCZAN ATROPINY)
PRALIDOKSYM, OBIDOKSYM –> reaktywatory AchE (działają tylko we wczesnym okresie i tylko w przypadku związków fosfoorganicznych)

Question 13

Choroba Parkinsona:

Answer 13

Przeciwwskazanie do stosowania agonistów receptorów muskarynowych, a wskazanie do stosowania cholinolityków –> mają działanie przeciwparkinsonowskie

Question 14

IPRATROPIUM, TIOTROPIUM, GLIKOPIRONIUM:

Answer 14

IPRATROPIUM: działa nieselektywnie na rec M3, także na M2, może powodować paradoksalny bronchospazm

TIOTROPIUM, GLIKOPIRONIUM: nie mają działań niepożądanych na układ sercowo-naczyniowy, bo szybciej odłączają się od rec. M2, a dużo wolniej od M3

Stosowane w POChP i pomocniczo w astmie w połączeniu z B2-mimetykami (np. IPRATROPIUM + FENOTEROL)

Question 15

Jakie receptory chcemy hamować w leczeniu astmy?

Answer 15

Korzystne jest hamowanie rec. M1 neuronalnych (bo normalnie zwiększają one przewodnictwo cholinergiczne) oraz receptorów M3, które powodują wzrost wydzielania oskrzelowego ( i innych gruczołów) i jednocześnie ich skurcz.

Question 16

ATROPINA

Answer 16

• kiedyś stosowana w leczeniu astmy, ale wywoływała mukostazę (hamowała czynność układu rzęskowego
• zatrucia inhibitorami AchE i przedawkowanie agonistów rec. M
• w bradykardii i stanach skurczowych mm. gładkich
• uwalnia histaminę z mastocytów (razem z TUBOKURARYNĄ i MORFINĄ)
• pobudza OUN ( a HIOSCYNA w małych dawkach hamuje, a w dużych działa jak ATROPINA).

Question 17

Objawy zatrucia atropiną:

Answer 17

• czerwony jak burak (histamina)
• rozgrzany jak piec (pobudza ośrodek termoregulacyjny)
• niespokojny jak tygrys w klatce (pobudzenie OUN)
• ślepy jak nietoperz (cholinolityki rozszerzają źrenicę i porażają akomodację)
• suchy jak pieprz (zahamowanie wydzielania gruczołów)

Question 18

Metabolizm leków niedepolaryzujących blokujących płytkę nerwowo-mięśniową:

Answer 18

• metabolizowane w wątrobie
• wydalane przez nerki w stanie niezmienionym

ALE: ATRAKURIUM –> ulega spontanicznej degradacji w osoczu

Question 19

Odwracanie bloku niedepolaryzującego:

Answer 19

Inhibitory AchE: NEOSTYGMINA, FIZOSTYGMINA

a także SUGAMMADEKS (wiąże ROKURONIUM i WEKURONIUM)

Question 20

Leki niedepolaryzujace zwiotczające:

Answer 20

PANKURONIUM > WEKURONIUM > ROKURONIUM (> - czas działania)

CISATRAKURIUM 3x silniej oraz mniejszy wyrzut histaminy niż ATRAKURIUM
MIWAKURIUM - szybko inaktywowany przez cholinesterazę osoczową

Question 21

Estry z kwasem karbaminowym:

Answer 21

KARBACHOL = cholina + kwas karbaminowy
BETANECHOL = B-metylocholina + kwas karbaminowy

Opierają się działaniu acetylocholinesterazy, dlatego działają dłużej (leczenie atonii jelit/pęcherza po zabiegach operacyjny) + KARBACHOL dodatkowo w jaskrze zamkniętego kąta, gdy PILOKARPINA jest przeciwwskazana.

Question 22

PILOKARPINA i -STYGMINY:

Answer 22

W zatruciu ATROPINĄ i innymi cholinolitykami, dodatkowo STYGMINY w znoszeniu bloku Nm

Question 23

PRALIDOKSYM, OBIDOKSYM

Answer 23

Reaktywatory AchE –> stosowane w zatrucie inhibitorami AchE (związki fosfoorganiczne i karbaminiany), ale działają tylko we wczesnym okresie zatrucia i tylko w przypadku fosfoorganicznych. Normalnie ATROPINA, domięśniowo lub podskórnie, powtarzając dawki dopóki nie wystąpią cechy atropinizacji (przyspieszenie akcji serca, rozszerzenie źrenic, sucha skóra, ustanie wydzielania w DO)